Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мамыр қынжыгүлі немесе Мамыр інжугүлі (Меруертгүл, лат. Convallária majalis) - Лалагүлдер тұқымдасының көпжылдық шөптес өсімдігі.
| Мамыр қынжыгүлі | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Convallaria majalis | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Convallaria majalis L., 1753 |
Биологиялық сипаттамасы
Тамырсабағы қалың емес, қазы қауырсынның қалыңдығынан үлкен емес. Тамырлары жеңішке.
Көбіне екі немесе үш үлкен эллипс пішінді жапырақтардың арасында ірі бүршік орналасады.
Сабағында шашақ гүлшоғырында 6-20 майда хош иісті гүлдер орналасады. Гүлдері көбіне бірыңғай қарап тұрады. Мамырмен маусымның арасында гүлдейді.
: 
.
жемісі — қызыл шартәрізді жидек, 6-8 мм. Маусым- шілдеде жеміс салады.
Таралуы
Қазақстанда сирек кездесетін түр, таралу аймағының оңтүстік шекарасында орналасқан. Орал облысының тек солтүстік бөлігінде кездеседі. Небары оқшауорналасқан 6 жерден белгілі: Ақсуат, Петрово, Жайық маңы, Кирсанова, Аманкелді сайы мен Жайық өзенінің оң жағалауы(Орал қаласы мен Ақжайық елді мекені арасы). Қазақстан жерінен тыс Еуропаның орманды аймақтарында (Қырым мен Кавказды қосқанда) таралған.Емен-қарағашты және басқа жапырақты ормандарда, орман шетінде, бұталар арасында өседі. Саны орман көлемінің қысқаруына және гүлдеп тұрған өсімдіктерді жаппай жинау әсерінен азайып отыр. 1947 жылы Н.В.Павлов Жайық өзені аңғарындағы мамыр қынжыгүл қоры Қазақстанның дәрілік мұқтажын қамтамасыз етуге толық жетеді деп жазған болатын. Өт тартымды және көпке мәлім сәндік өсімдіктің гүлдеу кезеңі ұзақтау - 15-20 күнге созылады. Мәдени түрде төзімді, тамырсабағының кесіндісімен оңай көбейеді. Табиғи популяциялары жағдайын бақылап, қорғауды қажет етеді.
Галерея
-
![image]()
Өсімдіктің жас көшеттері. Германия -
![image]()
Емен орманындағы қынжыгүлдер. Франция -
![image]()
Қынжыгүл жемісі -
![image]()
-
![image]()
Дереккөздер
- Ботаника: учебник для студ. образоват. учреждений сред. проф. образования/А.С. Родионова и др.; Москва,Издательский центр "Академия",2006,
- "Қазақстан өсімдіктер әлемі асыл қазынасы" энциклопедиясы
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
![image]()
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Мамыр қынжыгүлі
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mamyr kynzhygүli nemese Mamyr inzhugүli Meruertgүl lat Convallaria majalis Lalagүlder tukymdasynyn kopzhyldyk shoptes osimdigi Mamyr kynzhygүliConvallaria majalisDүniesi Өsimdikter unranked Saby Tukymdasy LalagүlderTegi ConvallariaTүri C majalisConvallaria majalis L 1753Biologiyalyk sipattamasyMamyr kynzhygүli Tamyrsabagy kalyn emes kazy kauyrsynnyn kalyndygynan үlken emes Tamyrlary zhenishke Kobine eki nemese үsh үlken ellips pishindi zhapyraktardyn arasynda iri bүrshik ornalasady Sabagynda shashak gүlshogyrynda 6 20 majda hosh iisti gүlder ornalasady Gүlderi kobine biryngaj karap turady Mamyrmen mausymnyn arasynda gүldejdi P 3 3 A3 3G 3 displaystyle ast P 3 3 A 3 3 G underline 3 zhemisi kyzyl shartәrizdi zhidek 6 8 mm Mausym shildede zhemis salady TaraluyҚazakstanda sirek kezdesetin tүr taralu ajmagynyn ontүstik shekarasynda ornalaskan Oral oblysynyn tek soltүstik boliginde kezdesedi Nebary okshauornalaskan 6 zherden belgili Aksuat Petrovo Zhajyk many Kirsanova Amankeldi sajy men Zhajyk ozeninin on zhagalauy Oral kalasy men Akzhajyk eldi mekeni arasy Қazakstan zherinen tys Europanyn ormandy ajmaktarynda Қyrym men Kavkazdy koskanda taralgan Emen karagashty zhәne baska zhapyrakty ormandarda orman shetinde butalar arasynda osedi Sany orman koleminin kyskaruyna zhәne gүldep turgan osimdikterdi zhappaj zhinau әserinen azajyp otyr 1947 zhyly N V Pavlov Zhajyk ozeni angaryndagy mamyr kynzhygүl kory Қazakstannyn dәrilik muktazhyn kamtamasyz etuge tolyk zhetedi dep zhazgan bolatyn Өt tartymdy zhәne kopke mәlim sәndik osimdiktin gүldeu kezeni uzaktau 15 20 kүnge sozylady Mәdeni tүrde tozimdi tamyrsabagynyn kesindisimen onaj kobejedi Tabigi populyaciyalary zhagdajyn bakylap korgaudy kazhet etedi GalereyaӨsimdiktin zhas koshetteri Germaniya Emen ormanyndagy kynzhygүlder Franciya Қynzhygүl zhemisiDerekkozderBotanika uchebnik dlya stud obrazovat uchrezhdenij sred prof obrazovaniya A S Rodionova i dr Moskva Izdatelskij centr Akademiya 2006 Қazakstan osimdikter әlemi asyl kazynasy enciklopediyasy Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 Ortakkorda bugan katysty mediafajldar bar Mamyr kynzhygүli