Ма́лкольм Икс (Қажы Мәлік әл-Шаббаз (араб.: الحاجّ مالك الشباز); ағылш. Malcolm X, ағылшындық есімі — Литтл, ағылш. Little, 19 мамыр 1925 — 21 ақпан 1965) — американдық қара нәсілділердің тең құқықтары үшін исламдық күресші. Икс оның серіктері арасында АҚШ-Тағы қараңыз нәсілділердің құқығын қорғаушы ретінде танымал, ол еуропалық тамырлары бар америкалықтарды афроамерикалықтарға қарсы қылмыстарға кінәлі деп қатты сынға алған. Икстың қарсыластары оны расизм мен зорлық апологиясымен кінәлаған. Икс тарихтағы ең беделді афроамерикалық деп танылған адам.
Малколм X | |
---|---|
Дүниеге келгені: | кіші Малколм 1925 ж. мамырдың 19 , АҚШ |
Қайтыс болғаны: | 1965 ж. ақпанның 21 (39 жаста) , АҚШ |
Cause of death | Assassination (multiple gunshots) |
Resting place | |
Other names | Қажы Мәлік әл-Шабаз |
Organization | , , |
Influenced by | , |
Political movement | , |
Дiнi: | Ислам |
Жұбайы: | (m. 1958) |
Балалары | Attallah Shabazz Gamilah Lumumba Shabazz Malikah Shabazz Malaak Shabazz |
Ата-аналары | Earl Little, Louise Norton Little |
Қолы: |
Биографиясы
19 мамыр 1925 жылы Омаха, Небраска штатында туған. Алты жасында әкесі ақ нәсілшілдердің қолынан мерт болған-ды. Жеті жылдан кейін Икстың анасы психиатрлық емханаға жатып Икс өгей отбасына көшеді. Ол жиырма жасында ұрлық пен қарақшылық үшін түрмеге жабылып сонда діни және ұлтшылдық афроамерикалық "" ұйымына мүше болады. Бостандыққа 1952 жылы шыға салысымен тез арада Икс сол ұйымның көшбасшыларының біріне айналады. Он екі жыл бойы ол қоғам қарама-қайшы қабылдаған осы ұйымның жетекші тұлғасы болады. Ұйымның доктринасы сай қара нәсілділер басқалардан жоғары болған. Икс қара нәсілділердің азаматтық құқықтары үшін күресуші қозғалыс мүшелерінің интеграциялық үндеулеріне мысқылмен қараған. 1964 жылы Икс Ислам ұлты ұйымы іс-қимылына, әсіресе оның жетекшісі Илайджа Мұхаммедке көңілі толмай ұйымнан шығым сүнниттік Исламға бой бұрып Африка мен Таяу Шығысты аралайды. АҚШ-қа қайта оралып ол өзінің бұрынғы расистік көзқарастарынан "Мен [қара] мұсылман бола тұра көп қателік жасадым...зомби болыппын. Маған бағыт беріп солай жүруге бұйрық берілген" деп бас тартады. Малкольм Икс 1965 жылы кіре берісте халық алдын сөз аларда атылып өлтіріледі. Нью Йорк қаласында бульвар атауына Малколм Икс есімі берілді. 1992 жылы американдық режиссёр түсірді.
Тағы қараңыз
- Малколм Икс (фильм)
Әдебиет
- Malcolm X: a revolutionary voice for African Americans. — ISBN 1-4027-4589-3.
Сілттемелер
- Қара пантералар
- Бельгийский Малькольм Икс: активист борьбы за права иммигрантов …
- Артур Ястребов Путь к нации, путь к исламу. Краткая история «чёрного ислама» в АҚШ
- Великий борец за права афроамериканцев Малколм Икс Мұрағатталған 31 шілденің 2009 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ma lkolm Iks Қazhy Mәlik әl Shabbaz arab الحاج مالك الشباز agylsh Malcolm X agylshyndyk esimi Littl agylsh Little 19 mamyr 1925 21 akpan 1965 amerikandyk kara nәsildilerdin ten kukyktary үshin islamdyk kүresshi Iks onyn serikteri arasynda AҚSh Tagy karanyz nәsildilerdin kukygyn korgaushy retinde tanymal ol europalyk tamyrlary bar amerikalyktardy afroamerikalyktarga karsy kylmystarga kinәli dep katty synga algan Ikstyn karsylastary ony rasizm men zorlyk apologiyasymen kinәlagan Iks tarihtagy en bedeldi afroamerikalyk dep tanylgan adam Malkolm XDүniege kelgeni kishi Malkolm 1925 zh mamyrdyn 19 1925 05 19 99 zhas AҚShҚajtys bolgany 1965 zh akpannyn 21 39 zhasta AҚShCause of death Assassination multiple gunshots Resting placeOther names Қazhy Mәlik әl ShabazOrganization Influenced by Political movement Dini IslamZhubajy m 1958 Balalary Attallah Shabazz Gamilah Lumumba Shabazz Malikah Shabazz Malaak ShabazzAta analary Earl Little Louise Norton LittleҚoly Biografiyasy19 mamyr 1925 zhyly Omaha Nebraska shtatynda tugan Alty zhasynda әkesi ak nәsilshilderdin kolynan mert bolgan dy Zheti zhyldan kejin Ikstyn anasy psihiatrlyk emhanaga zhatyp Iks ogej otbasyna koshedi Ol zhiyrma zhasynda urlyk pen karakshylyk үshin tүrmege zhabylyp sonda dini zhәne ultshyldyk afroamerikalyk ujymyna mүshe bolady Bostandykka 1952 zhyly shyga salysymen tez arada Iks sol ujymnyn koshbasshylarynyn birine ajnalady On eki zhyl bojy ol kogam karama kajshy kabyldagan osy ujymnyn zhetekshi tulgasy bolady Ұjymnyn doktrinasy saj kara nәsildiler baskalardan zhogary bolgan Iks kara nәsildilerdin azamattyk kukyktary үshin kүresushi kozgalys mүshelerinin integraciyalyk үndeulerine myskylmen karagan 1964 zhyly Iks Islam ulty ujymy is kimylyna әsirese onyn zhetekshisi Ilajdzha Muhammedke konili tolmaj ujymnan shygym sүnnittik Islamga boj buryp Afrika men Tayau Shygysty aralajdy AҚSh ka kajta oralyp ol ozinin buryngy rasistik kozkarastarynan Men kara musylman bola tura kop katelik zhasadym zombi bolyppyn Magan bagyt berip solaj zhүruge bujryk berilgen dep bas tartady Malkolm Iks 1965 zhyly kire beriste halyk aldyn soz alarda atylyp oltiriledi Nyu Jork kalasynda bulvar atauyna Malkolm Iks esimi berildi 1992 zhyly amerikandyk rezhissyor tүsirdi Tagy karanyzMalkolm Iks film ӘdebietMalcolm X a revolutionary voice for African Americans ISBN 1 4027 4589 3 SilttemelerҚara panteralar Belgijskij Malkolm Iks aktivist borby za prava immigrantov Artur Yastrebov Put k nacii put k islamu Kratkaya istoriya chyornogo islama v AҚSh Velikij borec za prava afroamerikancev Malkolm Iks Muragattalgan 31 shildenin 2009 zhyly