Макронуклеус (макро және латынша nucleus — ядро) — инфузориялар жасушасының ішінде орналасқан ірі полиплоидты соматикалық ядро. Макронуклеусті кейде вегетативті ядро деп те атайды. Олардың пішіні сопақша не үрмебұршаққа ұқсайды, ұзындығы 1 — 2 мм-дей. Макронуклеустің саны негізінен біреу, тек инфузорияның кейбір түрінде ғана бірнешеу болады. Макронуклеустер инфузориялардың барлық физиологиялық тіршілік әрекетіне белсенді түрде қатысып, клетка ішіндегі зат алмасуды реттеп отырады, кірпікшелердің қозғалуын басқарып, тек көбеюіне ғана қатыспайды. Макронуклеустің құрамы ДНҚ-ға бай және ол өздігінен екі еселене алады. Макронуклеустер инфузорияның жынысты жолмен көбеюі (коньюгация) кезінде жойылып кетеді де, екі инфузория клеткаларында ядро алмасып болған соң, әрбір клеткада макронуклеус ядролардың бөлінуі нәтижесінде пайда болған өнімдерден қайта түзіледі. Кейбір төменгі сатыдағы инфузория түрлерінде макронуклеустің құрамында ДНҚ аз болғанымен, олар РНҚ-ның белсенді түрде түзілуін қамтамасыз етеді.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Makronukleus makro zhәne latynsha nucleus yadro infuzoriyalar zhasushasynyn ishinde ornalaskan iri poliploidty somatikalyk yadro Makronukleusti kejde vegetativti yadro dep te atajdy Olardyn pishini sopaksha ne үrmeburshakka uksajdy uzyndygy 1 2 mm dej Makronukleustin sany negizinen bireu tek infuzoriyanyn kejbir tүrinde gana birnesheu bolady Makronukleuster infuzoriyalardyn barlyk fiziologiyalyk tirshilik әreketine belsendi tүrde katysyp kletka ishindegi zat almasudy rettep otyrady kirpikshelerdin kozgaluyn baskaryp tek kobeyuine gana katyspajdy Makronukleustin kuramy DNҚ ga baj zhәne ol ozdiginen eki eselene alady Makronukleuster infuzoriyanyn zhynysty zholmen kobeyui konyugaciya kezinde zhojylyp ketedi de eki infuzoriya kletkalarynda yadro almasyp bolgan son әrbir kletkada makronukleus yadrolardyn bolinui nәtizhesinde pajda bolgan onimderden kajta tүziledi Kejbir tomengi satydagy infuzoriya tүrlerinde makronukleustin kuramynda DNҚ az bolganymen olar RNҚ nyn belsendi tүrde tүziluin kamtamasyz etedi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet