ЛГБТК (немесе ЛГБТ, ЛГБТК+) — , , , және білдіретін аббревиатура. Аббревиатураның қолдануы 1990 жылдардан басталған.
Термин лесбиян, гей, бисексуал мен трансгендерлерді ғана білдірмей, барлық гетеросексуалды мен емес халықты білдірсе де, барлық адамдары қоса салу үшін ЛГБТК аббревиатурасын қолданады, мұндағы К - квир, яғни гетеросексуалды мен цисгендерлі емес халық.
Термин тарихы
Моносексуал, гомосексуал және гетеросексуал сөздері алғаш рет 1868 жылғы 6 мамырдағы хатта қолданылған. Ең алғашқы кеңінен тараған термин – – қазір негізінен ғылыми контексте қолданылатын сөз. АҚШ-та бұл сөз кейде жағымсыз реңкке ие болған. 1970 жылдары «гей» танымал терминге айналды. Лесби әйелдер қоғамдық орындарда өзін ашық көрсете бастаған сайын «гей және лесби» тіркесі жиі қолданылатын болды.
Феминизмді ме, әлде гей құқықтарын ма негізгі мақсат ету керектігі жөніндегі пікірталас Дел Мартин мен Филлис Лайон негізін қалаған Daughters of Bilitis секілді кейбір лесби ұйымдарының ыдырауына әкелді. Лесби-феминистер үшін гендерлік теңдік басымдыққа ие болғандықтан, ерлер мен әйелдер арасындағы, не маскулин және феминин рөлдер арасындағы айырмашылықтар патриархаттың көрінісі ретінде қабылданды. Олар барларда кеңінен таралған рөлдік ойындарды, сондай-ақ кейбір гей ер адамдардың шовинизмін қабылдамады. Осы себепті, көптеген лесби-феминистер гей ер адамдармен жұмыс жасаудан бас тартып, олардың мәселелерін қолдамады.
Өзін табиғатынан гомосексуалмын деп санайтын лесби әйелдер көбінесе лесби-феминистердің бөлек көзқарастары гей құқықтары үшін зиян тигізеді деп есептеді. Сондай-ақ, бисексуал және трансгендер адамдар да осы қауымдастықта өздерінің заңды орындары болуын талап етті.
1969 жылы Нью-Йорктегі Стоунволл көтерілісінен кейін пайда болған өзгерістерге қарамастан, 1970-80 жылдары кейбір гейлер мен лесби әйелдер бисексуал және трансгендер адамдарды аз қабылдай бастады. Сыншылар трансгендерлердің тек стереотиптерге сай әрекет етеді деп, ал бисексуалдарды гей немесе лесби ретінде өздерін ашық айта алмай жүргендер деп санап, олардың бірегейлігін мойындамады. Әр қауымдастық өз сәйкестігін құру үшін күресіп, кейде басқа топтарды шеттете отырып, кейде біріге отырып дамыды, және бұл келіспеушіліктер әлі де жалғасуда. ЛГБТҚ белсенділері бұл мәселені көтеру мақсатында түрлі плакаттар мен өнер туындыларын жасады.
1988 жылдан бастап белсенділер АҚШ-та ЛГБТ аббревиатурасын қолдана бастады. 1990 жылдарға қарай гей, лесби, бисексуал және трансгендер адамдар тең құрметке ие бола бастады, бұл кейбір ұйымдардың атын өзгертуіне әкелді, мысалы, 1999 жылы GLBT Historical Society. Қоғамда кейбір мүшелерді, әсіресе бисексуал және трансгендер адамдарды қабылдауда келіспеушіліктер болғанына қарамастан, ЛГБТ термині инклюзияның оң белгісіне айналды.
1990 жылдардан бастап «queer» термині де қоғамда өзіндік мәнге ие бола бастады. Бұл сөз бір кездері жеккөрушілік мақсатында қолданылғанымен, қоғам оны қайта иеленіп, оң мағына берді. ЛГБТҚ қауымдастығын зерттеу саласы «Queer Studies» деп атала бастады, бұл Стоунволл көтерілістерінен кейінгі академиялық жауап ретінде осы терминді қолданып келеді. Осылайша, ЛГБТ аббревиатурасы ЛГБТҚ-ға дейін кеңейді.
2016 жылы GLAAD Media Reference Guide ЛГБТҚ аббревиатурасын қолдауды ұсынды, өйткені бұл термин өздерін «queer» деп сипаттайтын жастарды көбірек қамтиды. Алайда, кейбір адамдар, әсіресе үлкен жастағы қауымдастық мүшелері, «queer» сөзін жеккөрушілік контекстте қолданылғандықтан қабылдамайды және оны қорлау деп санайды.
Нұсқалары
ЛГБТ — 1990 жж. бастап қолданыла бастаған, ең таралған термин. ЛГБТК және ЛГБТК+ аббревиатуралары барлық гетеросексуалды мен цисгендерлі емес халықты белгілеу мақсатында қолданылантын термин. Квир сөзі (ағыл. queer) — ағылшын тілінде XVI ғасырдан бастап қолданылатын, "оғаш", "әпенді" мағыналы сөз; XX ғасырда гомосексуалдарды, ал сосын барлық гетеросексуалды емес халықты белгілейтін сөз ретінде қолданыла бастаған. Сонымен қатар, қазіргі уақыты "квир" сөзін цисгендерлі емес адамдарды білдіру үшін қолданады.
ЛГБТКИА немесе ЛГБТКИА+ аббревиатуралары Интерсексті және Асексуалды, Аромантикалы немесе Агендерлі адамдарды қосып санайды. Мұндай аббревиатуралар көбірек адамдарды қоса алғанымен де, олар көбінесе өзінің ұзындығы үшін сынға алынған.
Сілтемелер
- Критика гомосексуализма
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makala abbreviatura turaly kvir adamdar үshin LGBT kogamdastygy degen betti karanyz LGBTK nemese LGBT LGBTK zhәne bildiretin abbreviatura Abbreviaturanyn koldanuy 1990 zhyldardan bastalgan Alty tүsti kempirkosak LGBT kogamdastykty korsetetin bajrak Termin lesbiyan gej biseksual men transgenderlerdi gana bildirmej barlyk geteroseksualdy men emes halykty bildirse de barlyk adamdary kosa salu үshin LGBTK abbreviaturasyn koldanady mundagy K kvir yagni geteroseksualdy men cisgenderli emes halyk Termin tarihyMonoseksual gomoseksual zhәne geteroseksual sozderi algash ret 1868 zhylgy 6 mamyrdagy hatta koldanylgan En algashky keninen taragan termin kazir negizinen gylymi kontekste koldanylatyn soz AҚSh ta bul soz kejde zhagymsyz renkke ie bolgan 1970 zhyldary gej tanymal terminge ajnaldy Lesbi әjelder kogamdyk oryndarda ozin ashyk korsete bastagan sajyn gej zhәne lesbi tirkesi zhii koldanylatyn boldy Feminizmdi me әlde gej kukyktaryn ma negizgi maksat etu kerektigi zhonindegi pikirtalas Del Martin men Fillis Lajon negizin kalagan Daughters of Bilitis sekildi kejbir lesbi ujymdarynyn ydyrauyna әkeldi Lesbi feminister үshin genderlik tendik basymdykka ie bolgandyktan erler men әjelder arasyndagy ne maskulin zhәne feminin rolder arasyndagy ajyrmashylyktar patriarhattyn korinisi retinde kabyldandy Olar barlarda keninen taralgan roldik ojyndardy sondaj ak kejbir gej er adamdardyn shovinizmin kabyldamady Osy sebepti koptegen lesbi feminister gej er adamdarmen zhumys zhasaudan bas tartyp olardyn mәselelerin koldamady Өzin tabigatynan gomoseksualmyn dep sanajtyn lesbi әjelder kobinese lesbi feministerdin bolek kozkarastary gej kukyktary үshin ziyan tigizedi dep eseptedi Sondaj ak biseksual zhәne transgender adamdar da osy kauymdastykta ozderinin zandy oryndary boluyn talap etti 1969 zhyly Nyu Jorktegi Stounvoll koterilisinen kejin pajda bolgan ozgeristerge karamastan 1970 80 zhyldary kejbir gejler men lesbi әjelder biseksual zhәne transgender adamdardy az kabyldaj bastady Synshylar transgenderlerdin tek stereotipterge saj әreket etedi dep al biseksualdardy gej nemese lesbi retinde ozderin ashyk ajta almaj zhүrgender dep sanap olardyn biregejligin mojyndamady Әr kauymdastyk oz sәjkestigin kuru үshin kүresip kejde baska toptardy shettete otyryp kejde birige otyryp damydy zhәne bul kelispeushilikter әli de zhalgasuda LGBTҚ belsendileri bul mәseleni koteru maksatynda tүrli plakattar men oner tuyndylaryn zhasady 1988 zhyldan bastap belsendiler AҚSh ta LGBT abbreviaturasyn koldana bastady 1990 zhyldarga karaj gej lesbi biseksual zhәne transgender adamdar ten kurmetke ie bola bastady bul kejbir ujymdardyn atyn ozgertuine әkeldi mysaly 1999 zhyly GLBT Historical Society Қogamda kejbir mүshelerdi әsirese biseksual zhәne transgender adamdardy kabyldauda kelispeushilikter bolganyna karamastan LGBT termini inklyuziyanyn on belgisine ajnaldy 1990 zhyldardan bastap queer termini de kogamda ozindik mәnge ie bola bastady Bul soz bir kezderi zhekkorushilik maksatynda koldanylganymen kogam ony kajta ielenip on magyna berdi LGBTҚ kauymdastygyn zertteu salasy Queer Studies dep atala bastady bul Stounvoll koterilisterinen kejingi akademiyalyk zhauap retinde osy termindi koldanyp keledi Osylajsha LGBT abbreviaturasy LGBTҚ ga dejin kenejdi 2016 zhyly GLAAD Media Reference Guide LGBTҚ abbreviaturasyn koldaudy usyndy ojtkeni bul termin ozderin queer dep sipattajtyn zhastardy kobirek kamtidy Alajda kejbir adamdar әsirese үlken zhastagy kauymdastyk mүsheleri queer sozin zhekkorushilik kontekstte koldanylgandyktan kabyldamajdy zhәne ony korlau dep sanajdy NuskalaryLGBT 1990 zhzh bastap koldanyla bastagan en taralgan termin LGBTK zhәne LGBTK abbreviaturalary barlyk geteroseksualdy men cisgenderli emes halykty belgileu maksatynda koldanylantyn termin Kvir sozi agyl queer agylshyn tilinde XVI gasyrdan bastap koldanylatyn ogash әpendi magynaly soz XX gasyrda gomoseksualdardy al sosyn barlyk geteroseksualdy emes halykty belgilejtin soz retinde koldanyla bastagan Sonymen katar kazirgi uakyty kvir sozin cisgenderli emes adamdardy bildiru үshin koldanady LGBTKIA nemese LGBTKIA abbreviaturalary Interseksti zhәne Aseksualdy Aromantikaly nemese Agenderli adamdardy kosyp sanajdy Mundaj abbreviaturalar kobirek adamdardy kosa alganymen de olar kobinese ozinin uzyndygy үshin synga alyngan SiltemelerKritika gomoseksualizma