Көкөніс дақылдары – көкөніс (шырынды өнімдер, жапырақты өсімдіктер, тамыр-жемісті өсімдіктер, баданалар) алу үшін өсірілетін өсімдіктер. Олардың 80 тұқымдасының 600-ден астам түрі бар. Жемісұрықтылар (қызанақ, қияр, бұрыш), жапырақтылар (капуста, салат), бадана (пияз және сарымсақ), тамыр-жемісті өсімдіктер (сәбіз, қызылша, ақжелкен) Қазақстанның суармалы егіншілікпен айналысатын аудандарында өсіріледі.
Көкөніс шаруашылығы – көкөніс алу мақсатында оларды өсірумен айналысатын өсімдік шаруашылығының бір саласы. Көкөніс шаруашылығының басқа өсімдік шаруашылығынан ерекшелігі – мұнда көкөніс дақылдары ашық және қорғалған жерлерде өсіріледі. Көкөніс шаруашылығы өсіру тәсілдері бойынша: танаптық көкөніс шаруашылығы, ашық танаптағы көкөніс шаруашылығы және қорғалған жердегі көкөніс шаруашылығы болып бөлінеді. Қорғалған жердегі көкөніс шаруашылығының ең жетілген түрінде (мысалы, осы заманғы жылыжайларда) өсімдіктің өсіп-дамуына қажетті барлық жағдайлар жасалады және жылдың кез келген мезгілінде (қыста, ерте көктемде және қара күзде) көкөніс алуға мүмкіндік береді.
Ашық танаптағы көкөніс шаруашылығы – көкөністі танаптық жағдайларда өсіреді. Көкөніс шаруашылығында өсімдікті ерте көктету, өсіріп жетілдіру (мысалы, түсті капусталар), көшеттерді тығыз (мысалы, кеш пісетін капусталар аралықтарына ерте пісетін капусталар отырғызылады) және қайта егу (мысалы, ерте алынатын шалғам орнына аскөк отырғызылады) мен отырғызу әдісі кеңінен қолданылады. Деректерге сүйенсек, біздің заманымыздан бұрынғы 3 мыңыншы жылдары-ақ көкөніс өсірумен Ежелгі Қытайда, Мысырда, Ежелгі Грекияда және Ежелгі Римде айналысқан.
Көкөніс шаруашылығы - көкөніс дақылдарының биологиясын, көкөніс өнімділігін жоғарылату мен сапасын жақсартудың озық технологиясын, еңбек шығыны мен өзіндік құнын төмендетуге бағытталған прогрессивті тәсілдерді зерттейтін ғылым. Көкөніс өсіруші ғалымдар көкөніс дақылдарының жаңа, жетілген сорттарын шығарумен де шұғылданады.
Дереккөздер
- “Балалар Энциклопедиясы”, V-том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kokonis dakyldary kokonis shyryndy onimder zhapyrakty osimdikter tamyr zhemisti osimdikter badanalar alu үshin osiriletin osimdikter Olardyn 80 tukymdasynyn 600 den astam tүri bar Zhemisuryktylar kyzanak kiyar burysh zhapyraktylar kapusta salat badana piyaz zhәne sarymsak tamyr zhemisti osimdikter sәbiz kyzylsha akzhelken Қazakstannyn suarmaly eginshilikpen ajnalysatyn audandarynda osiriledi Kokonis sharuashylygy kokonis alu maksatynda olardy osirumen ajnalysatyn osimdik sharuashylygynyn bir salasy Kokonis sharuashylygynyn baska osimdik sharuashylygynan ereksheligi munda kokonis dakyldary ashyk zhәne korgalgan zherlerde osiriledi Kokonis sharuashylygy osiru tәsilderi bojynsha tanaptyk kokonis sharuashylygy ashyk tanaptagy kokonis sharuashylygy zhәne korgalgan zherdegi kokonis sharuashylygy bolyp bolinedi Қorgalgan zherdegi kokonis sharuashylygynyn en zhetilgen tүrinde mysaly osy zamangy zhylyzhajlarda osimdiktin osip damuyna kazhetti barlyk zhagdajlar zhasalady zhәne zhyldyn kez kelgen mezgilinde kysta erte koktemde zhәne kara kүzde kokonis aluga mүmkindik beredi Ashyk tanaptagy kokonis sharuashylygy kokonisti tanaptyk zhagdajlarda osiredi Kokonis sharuashylygynda osimdikti erte koktetu osirip zhetildiru mysaly tүsti kapustalar koshetterdi tygyz mysaly kesh pisetin kapustalar aralyktaryna erte pisetin kapustalar otyrgyzylady zhәne kajta egu mysaly erte alynatyn shalgam ornyna askok otyrgyzylady men otyrgyzu әdisi keninen koldanylady Derekterge sүjensek bizdin zamanymyzdan buryngy 3 mynynshy zhyldary ak kokonis osirumen Ezhelgi Қytajda Mysyrda Ezhelgi Grekiyada zhәne Ezhelgi Rimde ajnalyskan Kokonis sharuashylygy kokonis dakyldarynyn biologiyasyn kokonis onimdiligin zhogarylatu men sapasyn zhaksartudyn ozyk tehnologiyasyn enbek shygyny men ozindik kunyn tomendetuge bagyttalgan progressivti tәsilderdi zerttejtin gylym Kokonis osirushi galymdar kokonis dakyldarynyn zhana zhetilgen sorttaryn shygarumen de shugyldanady Derekkozder Balalar Enciklopediyasy V tom