Көкшетау сыртқы округы - Ресей империясының 1822 жылы 22 шілдедегі бойынша 1824 жылы 29 сəуірде құрылған. Округті аға сұлтан басқарды. Алғашқы аға сұлтаны болып (), қазылары атығай руынан Зілғара Байтоқаұлы және керей руынан сайланды. 1857 жылы Көкшетау сыртқы округында 16 болыс (, , , , , , , , , жаулыбай қарауыл, уақ, , қанжығалы, , , ), 144 ауыл, 8778 үй болды. Патша үкіметінің 1868 жылы 21 қазандағы [[Орал, Торғай, Ақмола және облыстарын басқару туралы уақытша ереже|“Орал, Торғай, Ақмола және Cемей облыстарын басқару туралы уақытша ережесіне”]] сәйкес Көкшетау сыртқы округы' уезд болып, Ақмола облысының құрамына енді.
- Ғұбайдолла Уәлиханов – 1824, 1832-1838.
- Жылғара Байтоқин – 1824-1826, 1838-1841.
- Тоқтамыс би – 1826-1827.
- Абылай Ғаббасов – 1829-1832.
- Әбілқайыр Ғаббасов – 1841-1845.
- Маңдай Тоқтамысов – 1845-1851.
- Әбдіғафар Маңдаев – 1852-1854.
- Пірәлі Ғаббасов – 1854-1857.
- Мұса Жылғарин – 1858-1860, 1866-1868.
- Шыңғыс Уәлиханов – 1860-1862, 1863-1866.
- Шыңғыс Уәлиұлы Уәлиханов (1857 – 68)
- Құспек Таукин – 1862-1863.
Болыстары
Орталық мемлекеттік мұрағат материалдарында Көкшетау округіндегі қазақ болыстарының орналасу тізімі құрылған 1820-шы жылдары төмендегідей болған:
№ | Болыс атауы | Рулар | Сайланған сұлтандар |
---|---|---|---|
1 | Майлыбалты атығай болысы | Бабасан, Сүйіндік қара-Қадыр, Сары баласы, Елтоқ | Әбілпейіс Ғабайдуллин |
2 | Бағыс Атығай болысы | Атығай Бағыс, Ақкиік, Баба, Құлансу, Қойлы Атығай | Қонысбай Ғаббасов |
3 | Құдайберді Атығай болысы | Құдайберді, Бәйімбет | Старшын М. Жанғарин |
4 | Құрсары керей болысы | Құрсары, Барш Құрман, Сырым, Сағал- Сары, Есенберді | ХХХ |
5 | Қуандық керей болысы | Қунадан төбек, Жәнібек, Қармұрын, көшіп жүрген қыпшақ және Баба атығайлықтармен бірге | ХХХ |
6 | Балта Көшебе керей болысы | Балта, Көшебе, Мұраталы, Төлей, Сибан, Шағалан | Старшын Етек Жандосов |
7 | Есенбай керей болысы | Шығыр, Абыз, Андағұл, Мұрат және Құрсарының бір бөлігі | Сұлтан Кенжесары Рүстемов |
8 | Уақ керей болысы | Уақ, Бидалы, Жансары, Шайгүл, Баржақсы, Шағай | Старшын Шуақ |
9 | Иманалы керей болысы | Алдай, Қантай, Жадияр, Дәулетінбет, Бинай, Мадьяр, Нұралы, Нұрымбет, Күлтөбе | Сұлтан Әбділғұл Аблайханов |
10 | Жұмабай Қарауыл болысы | Жұмабай, Ыдықбай, Баққошқар | Сұлтан Сейіткұл Шыңғысов |
11 | Атқы Жауар Қарауыл болысы | Атқы, Жауар, Мөнтіқ, Сары, Қылды | Самай Шыңғысов |
12 | Уақ болысы | Шоға уақ, Жансары уақ, Байжігіт уақ | ХХХ |
13 | Самай керей болысы | Самай, Матақай, Алдыберды | ХХХ |
14 | Қанжығалы болысы | Калапар, Барақ Шабақ, Құлтабар, Қошкелді, Жолымбет | Сұлтан Нұрмұхамбет Сыдықов |
15 | Құлатай Қыпшақ болысы | Құлатай, Көгайдар, Құдас, Құлан | Сұлтан Аблай Ишимов |
16 | Күрлеуіт қыпшақ болысы | Күрлеуіт, Елубай, Айқұлдық, Мадяр | Сұлтан Нұралы Құрашев |
17 | Байқырғыз болысы | Байқырғыз, Жаңақырғыз | Сұлтан атағы бар би Қуандық Құтамбетов |
1844 жылғы жүргізілген санақ бойынша
Болыстар | ауыл | Киіз үй | Ерлер | әйелдер | жылқы | Қара мал | Қой мен ешкі |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1) | 16 | 1047 | 3073 | 3173 | 19320 | 3820 | 29852 |
2) | 16 | 1215 | 3291 | 3353 | 39303 | 5140 | 85519 |
3) | 12 | 598 | 1627 | 1459 | 17863 | 1680 | 35703 |
4) | 11 | 601 | 1590 | 1615 | 13729 | 1979 | 194201 |
5) | 19 | 1219 | 2646 | 2233 | 37507 | 3932 | 54497 |
6) | 12 | 906 | 2390 | 2565 | 13685 | 2023 | 29949 |
7) | 15 | 1045 | 2896 | 3167 | 27853 | 4273 | 38816 |
8) | 13 | 947 | 2652 | 2935 | 12906 | 2069 | 22258 |
9) | 19 | 498 | 1133 | 1323 | 22259 | 1655 | 38194 |
10) | 9 | 424 | 765 | 859 | 8814 | 1273 | 23054 |
11) | 7 | 405 | 795 | 771 | 9940 | 1769 | 20329 |
Дуан бойынша барлығы: | 149 | 8905 | 22358 | 23453 | 223179 | 29603 | 574372 |
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том
- http://elib.nklibrary.kz/pdf/asyl-mura/zhylgara.pdf Мұрағатталған 9 желтоқсанның 2018 жылы.
- http://emirsaba.org/azastan-tarihshilarini-ltti-kongresi-azastan-tarihi-innovaciya.html?page=18
- http://elib.nklibrary.kz/pdf/asyl-mura/zhylgara.pdf Мұрағатталған 9 желтоқсанның 2018 жылы.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kokshetau syrtky okrugy Resej imperiyasynyn 1822 zhyly 22 shildedegi bojynsha 1824 zhyly 29 seuirde kurylgan Okrugti aga sultan baskardy Algashky aga sultany bolyp kazylary atygaj ruynan Zilgara Bajtokauly zhәne kerej ruynan sajlandy 1857 zhyly Kokshetau syrtky okrugynda 16 bolys zhaulybaj karauyl uak kanzhygaly 144 auyl 8778 үj boldy Patsha үkimetinin 1868 zhyly 21 kazandagy Oral Torgaj Akmola zhәne oblystaryn baskaru turaly uakytsha erezhe Oral Torgaj Akmola zhәne Cemej oblystaryn baskaru turaly uakytsha erezhesine sәjkes Kokshetau syrtky okrugy uezd bolyp Akmola oblysynyn kuramyna endi Aga sultanҒubajdolla Uәlihanov 1824 1832 1838 Zhylgara Bajtokin 1824 1826 1838 1841 Toktamys bi 1826 1827 Abylaj Ғabbasov 1829 1832 Әbilkajyr Ғabbasov 1841 1845 Mandaj Toktamysov 1845 1851 Әbdigafar Mandaev 1852 1854 Pirәli Ғabbasov 1854 1857 Musa Zhylgarin 1858 1860 1866 1868 Shyngys Uәlihanov 1860 1862 1863 1866 Shyngys Uәliuly Uәlihanov 1857 68 Қuspek Taukin 1862 1863 BolystaryOrtalyk memlekettik muragat materialdarynda Kokshetau okrugindegi kazak bolystarynyn ornalasu tizimi kurylgan 1820 shy zhyldary tomendegidej bolgan Bolys atauy Rular Sajlangan sultandar1 Majlybalty atygaj bolysy Babasan Sүjindik kara Қadyr Sary balasy Eltok Әbilpejis Ғabajdullin2 Bagys Atygaj bolysy Atygaj Bagys Akkiik Baba Қulansu Қojly Atygaj Қonysbaj Ғabbasov3 Қudajberdi Atygaj bolysy Қudajberdi Bәjimbet Starshyn M Zhangarin4 Қursary kerej bolysy Қursary Barsh Қurman Syrym Sagal Sary Esenberdi HHH5 Қuandyk kerej bolysy Қunadan tobek Zhәnibek Қarmuryn koship zhүrgen kypshak zhәne Baba atygajlyktarmen birge HHH6 Balta Koshebe kerej bolysy Balta Koshebe Murataly Tolej Siban Shagalan Starshyn Etek Zhandosov7 Esenbaj kerej bolysy Shygyr Abyz Andagul Murat zhәne Қursarynyn bir boligi Sultan Kenzhesary Rүstemov8 Uak kerej bolysy Uak Bidaly Zhansary Shajgүl Barzhaksy Shagaj Starshyn Shuak9 Imanaly kerej bolysy Aldaj Қantaj Zhadiyar Dәuletinbet Binaj Madyar Nuraly Nurymbet Kүltobe Sultan Әbdilgul Ablajhanov10 Zhumabaj Қarauyl bolysy Zhumabaj Ydykbaj Bakkoshkar Sultan Sejitkul Shyngysov11 Atky Zhauar Қarauyl bolysy Atky Zhauar Montik Sary Қyldy Samaj Shyngysov12 Uak bolysy Shoga uak Zhansary uak Bajzhigit uak HHH13 Samaj kerej bolysy Samaj Matakaj Aldyberdy HHH14 Қanzhygaly bolysy Kalapar Barak Shabak Қultabar Қoshkeldi Zholymbet Sultan Nurmuhambet Sydykov15 Қulataj Қypshak bolysy Қulataj Kogajdar Қudas Қulan Sultan Ablaj Ishimov16 Kүrleuit kypshak bolysy Kүrleuit Elubaj Ajkuldyk Madyar Sultan Nuraly Қurashev17 Bajkyrgyz bolysy Bajkyrgyz Zhanakyrgyz Sultan atagy bar bi Қuandyk Қutambetov 1844 zhylgy zhүrgizilgen sanak bojynsha Bolystar auyl Kiiz үj Erler әjelder zhylky Қara mal Қoj men eshki1 16 1047 3073 3173 19320 3820 298522 16 1215 3291 3353 39303 5140 855193 12 598 1627 1459 17863 1680 357034 11 601 1590 1615 13729 1979 1942015 19 1219 2646 2233 37507 3932 544976 12 906 2390 2565 13685 2023 299497 15 1045 2896 3167 27853 4273 388168 13 947 2652 2935 12906 2069 222589 19 498 1133 1323 22259 1655 3819410 9 424 765 859 8814 1273 2305411 7 405 795 771 9940 1769 20329Duan bojynsha barlygy 149 8905 22358 23453 223179 29603 574372Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 V tom http elib nklibrary kz pdf asyl mura zhylgara pdf Muragattalgan 9 zheltoksannyn 2018 zhyly http emirsaba org azastan tarihshilarini ltti kongresi azastan tarihi innovaciya html page 18 http elib nklibrary kz pdf asyl mura zhylgara pdf Muragattalgan 9 zheltoksannyn 2018 zhyly Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet