Көксерке (лат. Sander lucioperca) – алабұға тұқымдасына жататын жыртқыш балық.
Көксерке | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(IUCN3.1) | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Sander lucioperca (Карл Линней, 1758) | ||||||||||||||||
|
Бұлар табиғи жағдайда , Қара, , Каспий, Арал теңіздерінің су алаптары және Эгей теңізіне құятын Марица өзенінде кездеседі. Қазақстанда Жайық – Каспий, Сырдария – Арал, Сарысу, Балқаш – Алакөл, Талас, Ертіс, Нұра су алаптарында тіршілік етеді. Ұзындығы 35 – 45 (91) см, салмағы 400 – 900 (11,3 кг) г. 10 – 12 (16) жыл тіршілік етеді. Ұзынша денесі екі бүйірінен сәл қысыңқы. Жақтары мен таңдайында шошақ тістері бар. Майда қабыршағы құйрық қанатының түбіне шейін, басында желбезек қақпағына дейін жауып жатады. Бүйірінде 9 – 14 қоңыр көлденең жолақтары бар, майдаларында анық көрінеді. Жақын орналасқан екі арқа қанатының біріншісі тек тікенекті талшықтардан тұрады. Кеуде, құрсақ және аналь қанаттары ақ немесе солғын сары түсті болады. Арқа және құйрық қанаттары көптеген майда қоңыр дақтардан шұбар болып көрінеді. Жыныстық жағынан көпшілік жағдайда 2 – 4 жасында жетіледі. Әрбір аналық уылдырығын (54,6 мыңнан 170 – 180 мыңға дейін) су температурасы 12 – 15°С болғанда (наурыздың аяғы – сәуірдің басынан мамырдың аяғына, кейде маусымға дейін), суы таза, майда тасты, өсімдік қалдығы бар тұнба-топырақты жерлерге шашады. Оны аталықтары қорғайды, бұл мезгілде олар қоректенбейді. Өте майда шабақтары зоопланктонмен, сәл ересектері зообентоспен (мизидалар, , бүйірімен жүзушілер, , т.б.) қоректенеді. Мөлшері 5 см-ге жеткенде балықпен қоректенеді. Басқа жыртқыш балықтар сияқты бұларға каннибализм тән. Көксеркенің еті дәмді, қылтанақсыз, кәсіптік маңызы бар балық. Сондай-ақ олар сулардың тиімді болып саналады.
Дереккөздер
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kokserke lat Sander lucioperca alabuga tukymdasyna zhatatyn zhyrtkysh balyk Kokserke IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarҰly taby Sүjekti balyktarTaby Saby AlabugatәrizdilerTukymdasy Tegi Tүri S luciopercaSander lucioperca Karl Linnej 1758 Centropomus sandat Lacepede 1802 Lucioperca linnei Malm 1877 Lucioperca lucioperca Linnaeus 1758 Lucioperca sandra Cuvier 1828 Perca lucioperca Linnaeus 1758 Stizostedion lucioperca Linnaeus 1758 Stizostedion luciperca Linnaeus 1758 Stizostedium lucioperca Linnaeus 1758 Bular tabigi zhagdajda Қara Kaspij Aral tenizderinin su alaptary zhәne Egej tenizine kuyatyn Marica ozeninde kezdesedi Қazakstanda Zhajyk Kaspij Syrdariya Aral Sarysu Balkash Alakol Talas Ertis Nura su alaptarynda tirshilik etedi Ұzyndygy 35 45 91 sm salmagy 400 900 11 3 kg g 10 12 16 zhyl tirshilik etedi Ұzynsha denesi eki bүjirinen sәl kysynky Zhaktary men tandajynda shoshak tisteri bar Majda kabyrshagy kujryk kanatynyn tүbine shejin basynda zhelbezek kakpagyna dejin zhauyp zhatady Bүjirinde 9 14 konyr koldenen zholaktary bar majdalarynda anyk korinedi Zhakyn ornalaskan eki arka kanatynyn birinshisi tek tikenekti talshyktardan turady Keude kursak zhәne anal kanattary ak nemese solgyn sary tүsti bolady Arka zhәne kujryk kanattary koptegen majda konyr daktardan shubar bolyp korinedi Zhynystyk zhagynan kopshilik zhagdajda 2 4 zhasynda zhetiledi Әrbir analyk uyldyrygyn 54 6 mynnan 170 180 mynga dejin su temperaturasy 12 15 S bolganda nauryzdyn ayagy sәuirdin basynan mamyrdyn ayagyna kejde mausymga dejin suy taza majda tasty osimdik kaldygy bar tunba topyrakty zherlerge shashady Ony atalyktary korgajdy bul mezgilde olar korektenbejdi Өte majda shabaktary zooplanktonmen sәl eresekteri zoobentospen mizidalar bүjirimen zhүzushiler t b korektenedi Molsheri 5 sm ge zhetkende balykpen korektenedi Baska zhyrtkysh balyktar siyakty bularga kannibalizm tәn Kokserkenin eti dәmdi kyltanaksyz kәsiptik manyzy bar balyk Sondaj ak olar sulardyn tiimdi bolyp sanalady DerekkozderShanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9 Қazak Enciklopediyasy Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet