Кәдімгі шашырақты (лат. Cichorium intybus) – астралылар тұқымдасының шашыратқы тегіне жататын көпжылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанда барлық облыстардағы шалғынды жерлерде, жолдардың жиегінде, тоғайларда, ашық алаңдар мен егістік жерлерде өседі.
Кәдімгі шашырақты | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||
Cichorium intybus Карл Линней | ||||||||||||||||||||||
|
Сипаттамасы
Биіктігі 20 — 150 см-дей, тамыры жуан, тік өсетін сабағының сыртын сиректеу түк басқан. Сабақ түбіндегі топталып өсетін жапырақтарының пішіні сопақша, шеттері ойық. Сабақ бойындағы жапырақтары отырмалы, жіңішке, жиектері бүтін болады. Гүлдері қос жынысты, жапырақ қолтығынан жетіледі. Гүлшоғыры — себет. Күлтесі көгілдір, көк, ақшыл түсті, алдымен бірігіп бес тісті қуыс гүл құрайды да, гүлдеген кезде ұзынынан жарылып тілше гүлдерге айналады. Маусым — қыркүйек айларында гүлдеп, шілде — қазанда жеміс салады. Жемісі — қысқа айдары бар, 3 — 5 қырлы, ұш жағы созылған тұқымша. Бұл өсімдіктің барлық органында сүт-шырын болады, тамырында полисахарид — инулин (қант диабетімен ауырғандарға қант пен крахмалдың орнына береді) және интибин (ащы гликозид) бар. Жас жапырақтарын салатқа қосады, балды өсімдіктер, жайылымда төрт түлік мал сүйсініп жейді.
Дереккөздер
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Cichorium intybus |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kәdimgi shashyrakty lat Cichorium intybus astralylar tukymdasynyn shashyratky tegine zhatatyn kopzhyldyk shoptesin osimdik Қazakstanda barlyk oblystardagy shalgyndy zherlerde zholdardyn zhieginde togajlarda ashyk alandar men egistik zherlerde osedi Kәdimgi shashyraktyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy AsteraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Kishi tajpasy Tegi CichoriumTүri C intybusCichorium intybus Karl LinnejCichorium balearicum Porta Cichorium byzantinum Clementi Cichorium caeruleum Gilib Cichorium cicorea Dumort Cichorium commune Pall Cichorium cosnia Buch Ham Cichorium divaricatum Heldr ex Nyman Cichorium glabratum C Presl Cichorium glaucum Hoffmanns amp Link Cichorium hirsutum Gren Cichorium illyricum borb Cichorium officinale Gueldenst ex Ledeb Cichorium perenne Stokes Cichorium rigidum Salisb Cichorium sylvestre Garsault Cichorium sylvestre Tourn Lam SipattamasyBiiktigi 20 150 sm dej tamyry zhuan tik osetin sabagynyn syrtyn sirekteu tүk baskan Sabak tүbindegi toptalyp osetin zhapyraktarynyn pishini sopaksha shetteri ojyk Sabak bojyndagy zhapyraktary otyrmaly zhinishke zhiekteri bүtin bolady Gүlderi kos zhynysty zhapyrak koltygynan zhetiledi Gүlshogyry sebet Kүltesi kogildir kok akshyl tүsti aldymen birigip bes tisti kuys gүl kurajdy da gүldegen kezde uzynynan zharylyp tilshe gүlderge ajnalady Mausym kyrkүjek ajlarynda gүldep shilde kazanda zhemis salady Zhemisi kyska ajdary bar 3 5 kyrly ush zhagy sozylgan tukymsha Bul osimdiktin barlyk organynda sүt shyryn bolady tamyrynda polisaharid inulin kant diabetimen auyrgandarga kant pen krahmaldyn ornyna beredi zhәne intibin ashy glikozid bar Zhas zhapyraktaryn salatka kosady baldy osimdikter zhajylymda tort tүlik mal sүjsinip zhejdi Flower of common chicory Cichorium intybus DerekkozderOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Cichorium intybus