Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Күшала (лат. Eminium) – шаяноттар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.
| Күшала | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
 |
Таралу аймағы және түрлері
Азияның құмды жерлерінде кездесетін 5 түрі бар. Қазақстанда Мойынқұм мен Қызылқұм шөлінде, Қаратауда және Тянь-Шаньның батысында өсетін 2 түрі бар: ит күшаласы немесе Леманн күшаласы (Emіnіum lehmannіі) мен (Emіnіum regelіі).
Ит күшаласының биологиялық сипаттамасы
Бұлардың ішінде көп тарағаны – ит күшаласы. Оның биіктігі 15 – 40 см, түйнекті өсімдік, жапырақ тақтасы үшбұрышты, қандауыр пішінді, ұзын сағақты (ұзындығы 7 – 12 см, ені 1,5 – 3 см). Гүл шығатын сабағының түп жағында мөлдір жарғақты қынабы болады. Қара күлгін түсті, ұзындығы 4 – 8 см собық гүлшоғыры сабағының ұшынан дамиды. Собығының сыртындағы жамылғысының ұзындығы 12 см, ені 3 см. Жамылғысының ішкі беті мақпалдай жұмсақ, қара күлгін түсті. Тұқымынан көбейеді. Сәуір – мамыр айларында гүлдеп, жемістенеді. – . Түйнегінде алкалоидтар болатындықтан улы, сондықтан өсімдіктің түйнегін кеміргіштер жемейді. Ит күшаласы өте сирек кездесетін түр болғандықтан Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізіліп, ерекше қорғауға алынған.
Сілтемелер
- Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы, 4-том
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kүshala lat Eminium shayanottar tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdikter tuysy KүshalaDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy AraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Eminium SchottTaralu ajmagy zhәne tүrleriAziyanyn kumdy zherlerinde kezdesetin 5 tүri bar Қazakstanda Mojynkum men Қyzylkum sholinde Қaratauda zhәne Tyan Shannyn batysynda osetin 2 tүri bar it kүshalasy nemese Lemann kүshalasy Eminium lehmannii men Eminium regelii It kүshalasynyn biologiyalyk sipattamasyBulardyn ishinde kop taragany it kүshalasy Onyn biiktigi 15 40 sm tүjnekti osimdik zhapyrak taktasy үshburyshty kandauyr pishindi uzyn sagakty uzyndygy 7 12 sm eni 1 5 3 sm Gүl shygatyn sabagynyn tүp zhagynda moldir zhargakty kynaby bolady Қara kүlgin tүsti uzyndygy 4 8 sm sobyk gүlshogyry sabagynyn ushynan damidy Sobygynyn syrtyndagy zhamylgysynyn uzyndygy 12 sm eni 3 sm Zhamylgysynyn ishki beti makpaldaj zhumsak kara kүlgin tүsti Tukymynan kobejedi Sәuir mamyr ajlarynda gүldep zhemistenedi Tүjneginde alkaloidtar bolatyndyktan uly sondyktan osimdiktin tүjnegin kemirgishter zhemejdi It kүshalasy ote sirek kezdesetin tүr bolgandyktan Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilip erekshe korgauga alyngan SiltemelerOntүstik Қazakstan oblysynyn enciklopediyasy 4 tom Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet