Куньлунь — Азиядағы аса ірі тау жүйелерінің бірі, Қытайда.
Ұзындығы 2700 км-дей. Орташа биіктігі солтүстік жоталарда 6 мың метрдей, оңтүстік бөлігінде 6,5 мың метрге жетеді. Орография, геоморфология жағынан Куньлунь Батыс (кіші) және Шығыс (негізгі) бөліктерден тұрады. Батыс Куньлунь қатар жатқан үш жоталар тізбегінен тұрады, ені 100 км-ден аспайды, бұл тұстағы аса биік жері – Конгур тауы (абс. биіктігі 7579 м). Шығыс Куньлунь, негізінен, және Тибет таулы қыраттары аралығындағы тау тізбектерінен тұрады, ені кей жерінде 600 км-ге жетеді. Куньлуньның ең биік шыңы – (Пржевальский жотасындағы) тауы (абс. биіктігі 7723 м) – осы бөлігінде. Батыс бөлігі кембрийге дейінгі метафорфтық жыныстардан, төменгі палеозойлық құмтастан, орта палеозойлық терригендік және әктасты-кремнийлі жанартаутектік жыныстардан, шығысы ордовик-силурдың құмтасы мен тақтатасынан түзілген. Климаты тым континенттік. Тау етегінде шілденің орташа температурасы 25°–28°С, қаңтарда –9°С. Жоғарғы белдеулерде шілденің орташа температурасы 10°С-тан аспайды, қыста −35°С-қа дейін төмендейді. Мұзданудың жалпы ауданы 11,6 мың км²-дей. Ірі мұздығы – Юрункаш (ұзындығы 39 км). Қардың төм. шегі 5000-5200 м биіктікте. Етегінде түйесораң, қылша, қарамық, 2500-5000 м биіктікте жусан, сеңгірлек, ортаңғы белдеуде боз, көде шөп, бетеге, одан жоғарыда Тянь-Шань шыршасы өседі. Арқар, тауешкі, құлан, қасқыр, түлкі, аю кездеседі. 3600 м биіктікке дейін шұратты жер өңдеу шаруашылығы дамыған.
Дереккөздер
- «Қазақстан» энциклопедиясы
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Kunlun Mountains |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kunlun Aziyadagy asa iri tau zhүjelerinin biri Қytajda Ұzyndygy 2700 km dej Ortasha biiktigi soltүstik zhotalarda 6 myn metrdej ontүstik boliginde 6 5 myn metrge zhetedi Orografiya geomorfologiya zhagynan Kunlun Batys kishi zhәne Shygys negizgi bolikterden turady Batys Kunlun katar zhatkan үsh zhotalar tizbeginen turady eni 100 km den aspajdy bul tustagy asa biik zheri Kongur tauy abs biiktigi 7579 m Shygys Kunlun negizinen zhәne Tibet tauly kyrattary aralygyndagy tau tizbekterinen turady eni kej zherinde 600 km ge zhetedi Kunlunnyn en biik shyny Przhevalskij zhotasyndagy tauy abs biiktigi 7723 m osy boliginde Batys boligi kembrijge dejingi metaforftyk zhynystardan tomengi paleozojlyk kumtastan orta paleozojlyk terrigendik zhәne әktasty kremnijli zhanartautektik zhynystardan shygysy ordovik silurdyn kumtasy men taktatasynan tүzilgen Klimaty tym kontinenttik Tau eteginde shildenin ortasha temperaturasy 25 28 S kantarda 9 S Zhogargy beldeulerde shildenin ortasha temperaturasy 10 S tan aspajdy kysta 35 S ka dejin tomendejdi Muzdanudyn zhalpy audany 11 6 myn km dej Iri muzdygy Yurunkash uzyndygy 39 km Қardyn tom shegi 5000 5200 m biiktikte Eteginde tүjesoran kylsha karamyk 2500 5000 m biiktikte zhusan sengirlek ortangy beldeude boz kode shop betege odan zhogaryda Tyan Shan shyrshasy osedi Arkar taueshki kulan kaskyr tүlki ayu kezdesedi 3600 m biiktikke dejin shuratty zher ondeu sharuashylygy damygan Derekkozder Қazakstan enciklopediyasyOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Kunlun Mountains