Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Критон (грек. Κρίτων [krítɔːn]) — ежелгі грек философы Платон жазған диалог. Онда Сократ пен оның бай досы Алопестік Критон арасындағы әділет (δικαιοσύνη), (ἀδικία) туралы, сондай-ақ Сократтың Апологиясындағы түрмеге түсу әділетсіздігіне берген жауабы туралы екеуара диалогы суреттеледі.
Критон диалогында Сократ әділетсіздікке әділетсіздікпен жауап беруге болмайды деп санап, мұны дәлелдеу үшін Афина заңдарын мысалға келтіреді, әрі Критонның оның түрмеден қашуын қаржыландыру туралы ұсынысынан бас тартады. Диалогта басқарудың ежелгі тұжырымдамасы бар. Қазіргі заманғы пікірталастарда Критон диалогының мағынасы қоғам заңдарына шартсыз бағыну талабы ретінде қарастырылады. Диалог мәтіні Платонның осы мәселе бойынша өз пікірін негіз етпеген (тек Сократтық идеяны ғана пайымдаған) бірнеше диалогының бірі; ол Сократ апологиясымен бір уақытта жазылған.
Шығарманың артқы көрінісі
Бдд. 399ж-ы жарық көрді деп есептелетін Критон диалогі бәлкім шын тарихи оқиғаға негізделген болуы мүмкін. Апологияда айтылатын кейін Сократ төрт аптаға қамалады да, сосын У ішіп өлу жазасына кесіледі. Тарихшыларға Сократ қамалған камераның нақты орналасқан орыны анық емес, бірақ археологтардың айтуынша, ол Гелия сотсарайының оңтүстік-батысына қарай 100 метр қашықтықтағы агора территориясының сыртына орналасқан.
Платон Сократқа жақын болды, бірақ бұл бір әдеби шығарма болғандықтан, айтылған жағдайдың тарихи негізділігі және Платонның түсіндірулері қаншалықты дәрежеде Сократтың нақты сеніміне сай келетіні әлі де анық емес.
Сократ пен Критон - оқиғадағы бірден-бір кейіпкерлері. Критон Афиналық бай болып, ол Сократ секілді Афинадағы шыққан. Сократқа жастарды азғындатты және атеизмді тарқатты деген айып тағылған соң, Критон төлеуге келіседі, бірақ сәтсіз болады. Сократқа у ішіп өлу жазасы кесілген соң, өзін түрме жазасынан сақтану үшін, Критон сотқа Сократтың қашып кетпейтіндігі туралы кепілдік беруге келіседі, бірақ өтініші қабылданбайды. Критон сот процесіне де, сот үкімінің орындалуына да қатысады.
Платонның Сократ туралы басқа диалогтарында Критон әдеттегі бір афиналық ретінде суреттелген, ол қанша тырысса да Сократ философиясын түсіне алмайды.
Платонның көптеген болашақтық шығармаларынан айырмашылығы, Критон шынайы болған диалог деп есептелінеді. Хольгер Теслефф таяуда жүргізген зерттеулерінде диалогтың шынайылығына күмән келтірді. Кейбіреулер Критонды Платонның ортаңғы диалогтарының біріне жатқызады, оған себеп диалогта Сократ сұрақ қою арқылы қарсы пікірдің кемшіліктерін көрсетіп, сол арқылы оны бөлшектеу әдісін қолданған. Алайда, жалпы консенсус бойынша, диалогты Платонның алғашқы библиографиясына жатқызады, онда Сократ мәселе бойынша сарапшы ретінде сөйлейді.
Марио Монтуори мен Джованни Реаленің айтуы бойынша, Крито уақыты қайшылықты болған Сократ апологиясы диалогіне емес, диалогіне жақынырақ жазылған. Шығарма қалайда Сократтың өлім жазасы орындалған (бдд. 399ж) соң жазылған.
Ксенофонттың айтуынша, Платонның достары қашу жоспарларын жасаған. Теориялық жоспардың тарихи жоспармен қаншалықты сәйкесетіні анық емес. Кейбір философия тарихшылары Крито диалогында бейнеленген Сократ образы тарихи тұлғаға ұқсас деп болжайды. Уильям К. Ч. Гатри (қоғам заңы) Сократ философиясына сай деп есептейді.
Дереккөздер
- Alican Necip Fikri Rethinking Plato: a Cartesian quest for the real Plato — Editions Rodopi. — ISBN 9789401208123.
- Plato, Apology, section 38b.
- Plato, Phaedo, section 114d.
- Provencal, Vernon; Nails, Debra (2004). "The People of Plato: A Prosopography of Plato and Other Socratics". Phoenix 58 (3/4): 365. :10.2307/4135181. 0031-8299. 4135181.
- Thesleff, Holger. Platonic Patterns: A Collection of Studies — Unspecified.
- DÖNT, EUGEN (1970-01-01). "Schellings Interpretation von Platon, Nomoi 716". Philologus 114 (1–2). :10.1524/phil.1970.114.12.150. 2196-7008.
- Plato | Internet Encyclopedia of Philosophy.
- Montuori, Mario Per una nuova interpretazione del "Critone" di Platone — Vita e Pensiero.
- Reale Giovanni Critone: Plato — Milano: Bompiani, 2000. — ISBN 8845290859.
- Erler, Michael. Gorgias -- Meno : Selected Papers from the Seventh Symposium Platonicum. — Academia Verlag. — ISBN 9783896655264.
- Xenophon of Athens (2013). Apology. :10.4159/dlcl.xenophon_athens-apology_2013.2013.
- Kraut, Richard Verfasser Socrates and the State — Princeton Univ. Press. — ISBN 0691022410.
- Guthrie William K. C. A History of Greek Philosophy. — Cambridge Univ. Press. — ISBN 0521387604.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kriton grek Kritwn kritɔːn ezhelgi grek filosofy Platon zhazgan dialog Onda Sokrat pen onyn baj dosy Alopestik Kriton arasyndagy әdilet dikaiosynh ἀdikia turaly sondaj ak Sokrattyn Apologiyasyndagy tүrmege tүsu әdiletsizdigine bergen zhauaby turaly ekeuara dialogy suretteledi Bodlean kitaphanasyndagy Oxoniensis Clarkianus 39 Kodeksindegi Kriton dialogynyn basy 895zh shamasy Kriton dialogynda Sokrat әdiletsizdikke әdiletsizdikpen zhauap beruge bolmajdy dep sanap muny dәleldeu үshin Afina zandaryn mysalga keltiredi әri Kritonnyn onyn tүrmeden kashuyn karzhylandyru turaly usynysynan bas tartady Dialogta baskarudyn ezhelgi tuzhyrymdamasy bar Қazirgi zamangy pikirtalastarda Kriton dialogynyn magynasy kogam zandaryna shartsyz bagynu talaby retinde karastyrylady Dialog mәtini Platonnyn osy mәsele bojynsha oz pikirin negiz etpegen tek Sokrattyk ideyany gana pajymdagan birneshe dialogynyn biri ol Sokrat apologiyasymen bir uakytta zhazylgan Shygarmanyn artky korinisiSokrat olgen son Kriton onyn kozin zhabady Bdd 399zh y zharyk kordi dep esepteletin Kriton dialogi bәlkim shyn tarihi okigaga negizdelgen boluy mүmkin Apologiyada ajtylatyn kejin Sokrat tort aptaga kamalady da sosyn U iship olu zhazasyna kesiledi Tarihshylarga Sokrat kamalgan kameranyn nakty ornalaskan oryny anyk emes birak arheologtardyn ajtuynsha ol Geliya sotsarajynyn ontүstik batysyna karaj 100 metr kashyktyktagy agora territoriyasynyn syrtyna ornalaskan Platon Sokratka zhakyn boldy birak bul bir әdebi shygarma bolgandyktan ajtylgan zhagdajdyn tarihi negizdiligi zhәne Platonnyn tүsindiruleri kanshalykty dәrezhede Sokrattyn nakty senimine saj keletini әli de anyk emes Sokrat pen Kriton okigadagy birden bir kejipkerleri Kriton Afinalyk baj bolyp ol Sokrat sekildi Afinadagy shykkan Sokratka zhastardy azgyndatty zhәne ateizmdi tarkatty degen ajyp tagylgan son Kriton toleuge kelisedi birak sәtsiz bolady Sokratka u iship olu zhazasy kesilgen son ozin tүrme zhazasynan saktanu үshin Kriton sotka Sokrattyn kashyp ketpejtindigi turaly kepildik beruge kelisedi birak otinishi kabyldanbajdy Kriton sot procesine de sot үkiminin oryndaluyna da katysady Platonnyn Sokrat turaly baska dialogtarynda Kriton әdettegi bir afinalyk retinde surettelgen ol kansha tyryssa da Sokrat filosofiyasyn tүsine almajdy Platonnyn koptegen bolashaktyk shygarmalarynan ajyrmashylygy Kriton shynajy bolgan dialog dep eseptelinedi Holger Tesleff tayauda zhүrgizgen zertteulerinde dialogtyn shynajylygyna kүmәn keltirdi Kejbireuler Kritondy Platonnyn ortangy dialogtarynyn birine zhatkyzady ogan sebep dialogta Sokrat surak koyu arkyly karsy pikirdin kemshilikterin korsetip sol arkyly ony bolshekteu әdisin koldangan Alajda zhalpy konsensus bojynsha dialogty Platonnyn algashky bibliografiyasyna zhatkyzady onda Sokrat mәsele bojynsha sarapshy retinde sojlejdi Mario Montuori men Dzhovanni Realenin ajtuy bojynsha Krito uakyty kajshylykty bolgan Sokrat apologiyasy dialogine emes dialogine zhakynyrak zhazylgan Shygarma kalajda Sokrattyn olim zhazasy oryndalgan bdd 399zh son zhazylgan Ksenofonttyn ajtuynsha Platonnyn dostary kashu zhosparlaryn zhasagan Teoriyalyk zhospardyn tarihi zhosparmen kanshalykty sәjkesetini anyk emes Kejbir filosofiya tarihshylary Krito dialogynda bejnelengen Sokrat obrazy tarihi tulgaga uksas dep bolzhajdy Uilyam K Ch Gatri kogam zany Sokrat filosofiyasyna saj dep eseptejdi DerekkozderAlican Necip Fikri Rethinking Plato a Cartesian quest for the real Plato Editions Rodopi ISBN 9789401208123 Plato Apology section 38b Plato Phaedo section 114d Provencal Vernon Nails Debra 2004 The People of Plato A Prosopography of Plato and Other Socratics Phoenix 58 3 4 365 10 2307 4135181 0031 8299 4135181 Thesleff Holger Platonic Patterns A Collection of Studies Unspecified DONT EUGEN 1970 01 01 Schellings Interpretation von Platon Nomoi 716 Philologus 114 1 2 10 1524 phil 1970 114 12 150 2196 7008 Plato Internet Encyclopedia of Philosophy Montuori Mario Per una nuova interpretazione del Critone di Platone Vita e Pensiero Reale Giovanni Critone Plato Milano Bompiani 2000 ISBN 8845290859 Erler Michael Gorgias Meno Selected Papers from the Seventh Symposium Platonicum Academia Verlag ISBN 9783896655264 Xenophon of Athens 2013 Apology 10 4159 dlcl xenophon athens apology 2013 2013 Kraut Richard Verfasser Socrates and the State Princeton Univ Press ISBN 0691022410 Guthrie William K C A History of Greek Philosophy Cambridge Univ Press ISBN 0521387604