Консенсус (лат. consensus — келісім, бірауыздық, ынтымақтылық) — келіссөздер барысында қандай да бір мәселе бойынша дауыс берусіз ортақ шешімге келу.
Саяси консенсус
Консенсус саясатта саяси басқару мен ықпалдасудың құралдары мен әдістерін қоғамдық мойындау тәсілі. Саяси консенсус арқылы саяси үстемдікті шынайы, іс жүзінде заңдастыру жүзеге асырылады. Келісім деңгейі неғұрлым жоғары болса, саяси жүйе соғұрлым тұрақты.
Консенсустың , деңгейі және мазмұны әркелкі, оны қалыптастыру әдістері, тұрақты және тұрақсыз қоғамдық жүйелерде қолдау табуы дәл солай ажыратылады. Әдетте, азаматтардың ықтимал келісімдер мен мүмкін болар шиеленістерінің үш нысанын бөліп көрсетеді: көзқарастар жүйесінің құрылымын құрайтын соңғы мақсаттары; "ойын ережелері" немесе ; нақтылы үкіметтер және үкіметтік саясаттар. Бұл нысандар өз кезегінде консенсустың үш деңгейіне өзгеруі мүмкін:
- 1) қауымдастық деңгейіндегі консенсус (яғни, негізгі консенсус);
- 2) тәртіп деңгейіндегі консенсус (процедуралық консенсус);
- 3) үкімет және оның саясаты деңгейіндегі консенсус. Бірінші нысан немесе консенсус деңгейі негізгі әрі құндылықты болып табылады: бұл осы қоғамның біркелкі құндылықты көзқарастар мен мақсаттарды қаншалықты бөлісетіндігінің көрінісі. Негізгі құндылықтарда келісімге бірден келмейді, бірақ оған мақсатты нәтиже түрінде қол жеткізуге болады. Екінші нысан немесе консенсустың деңгейі, процедуралық - ол "ойын ережелерін" орнатады. Әдетте, олар конституцияда, заңнамалық актілерде, келісімді құжаттарда және т.б. көрініс тапқан. Билік бүтақтарының өзара қарым-қатынас ережелерінің және олар¬дың артында тұрған саяси күштердің ең бастысы қақтығыстарды шешуші тәртіпті анықтайтын ережелер болып табы-лады. Бұл іс жүзінде демократияның алғышарты, оның шынайы бастамасы, қажетті шарты. Үшінші нысан немесе консенсус деңгейі - үкімет пен оның саясатының келісімділігі - саяси шешімдер қабылдау мен өңдеу процесіне байланысты және ең әлсіз әрі жағдайға тәуелді болады. Мықты саяси тұрақтылық консенсустың тек осы үш түрінің бірдей болған кезінде орнайды. Демократиялық ережелер мен процедураларды қолдану саяси консенсус аймағын кеңейтуге мүмкіндік туғызады.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Konsensus lat consensus kelisim birauyzdyk yntymaktylyk kelissozder barysynda kandaj da bir mәsele bojynsha dauys berusiz ortak sheshimge kelu Sayasi konsensusKonsensus sayasatta sayasi baskaru men ykpaldasudyn kuraldary men әdisterin kogamdyk mojyndau tәsili Sayasi konsensus arkyly sayasi үstemdikti shynajy is zhүzinde zandastyru zhүzege asyrylady Kelisim dengeji negurlym zhogary bolsa sayasi zhүje sogurlym turakty Konsensustyn dengeji zhәne mazmuny әrkelki ony kalyptastyru әdisteri turakty zhәne turaksyz kogamdyk zhүjelerde koldau tabuy dәl solaj azhyratylady Әdette azamattardyn yktimal kelisimder men mүmkin bolar shielenisterinin үsh nysanyn bolip korsetedi kozkarastar zhүjesinin kurylymyn kurajtyn songy maksattary ojyn erezheleri nemese naktyly үkimetter zhәne үkimettik sayasattar Bul nysandar oz kezeginde konsensustyn үsh dengejine ozgerui mүmkin 1 kauymdastyk dengejindegi konsensus yagni negizgi konsensus 2 tәrtip dengejindegi konsensus proceduralyk konsensus 3 үkimet zhәne onyn sayasaty dengejindegi konsensus Birinshi nysan nemese konsensus dengeji negizgi әri kundylykty bolyp tabylady bul osy kogamnyn birkelki kundylykty kozkarastar men maksattardy kanshalykty bolisetindiginin korinisi Negizgi kundylyktarda kelisimge birden kelmejdi birak ogan maksatty nәtizhe tүrinde kol zhetkizuge bolady Ekinshi nysan nemese konsensustyn dengeji proceduralyk ol ojyn erezhelerin ornatady Әdette olar konstituciyada zannamalyk aktilerde kelisimdi kuzhattarda zhәne t b korinis tapkan Bilik bүtaktarynyn ozara karym katynas erezhelerinin zhәne olar dyn artynda turgan sayasi kүshterdin en bastysy kaktygystardy sheshushi tәrtipti anyktajtyn erezheler bolyp taby lady Bul is zhүzinde demokratiyanyn algysharty onyn shynajy bastamasy kazhetti sharty Үshinshi nysan nemese konsensus dengeji үkimet pen onyn sayasatynyn kelisimdiligi sayasi sheshimder kabyldau men ondeu procesine bajlanysty zhәne en әlsiz әri zhagdajga tәueldi bolady Mykty sayasi turaktylyk konsensustyn tek osy үsh tүrinin birdej bolgan kezinde ornajdy Demokratiyalyk erezheler men proceduralardy koldanu sayasi konsensus ajmagyn kenejtuge mүmkindik tugyzady DerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet