Клаудио Монтеверди 17 ғасырдың музыкалық мәдениетінде аса көрнекті орын алатын ұлы итальяндық сазгер Мотевердидің алғашқ

Клаудио Монтеверди - 17 ғасырдың музыкалық мәдениетінде аса көрнекті орын алатын ұлы итальяндық сазгер. Мотевердидің алғашқы опералары Мантуяда пайда болды: «Орфей» 1607 жылы, «Ариадна» 1608 жылы. Флоренциялық композиторларға қарағанда, вокалдық полифония мастеры - Монтеверди – полифонияның шынайы эмоционалды қасиеттерін бағалаған. Ұлы жаңашыл, Монтеверди музыкалық драманың алғашқы жаратушысы.

Оның көптеген операларынан бізге аз бөлігі ғана жетті. Ерте мантуандық кезеңнің «Орфей» операсы тұтас сақталып, «Ариаднаны» бір үзіндісі, «Ариадна жылауынан» ғана танимыз.

Венециандық кезеңнен екі соңғы операсы сақталды: «Возвращение Улисса» (1641) және «Коронация Поппеи» (1642). Монтевердидің Торквато Тассоның «Освобождение Иерусалима» сюжетіне негізделген «Поединок Танкреда и Клоринды» деген әйгілі шығармасын 1638 жылы автор өзі басып шығарды.

Монтеверди Опералық драматургия принциптері

Монтеверди флоренциялықтар сияқты музыканың сөзбен тығыз байланысын түсінген. Бірақ флоренциялықтар сөйлеуге жақын монотонды, речитативті музыка жазса, Монтеверди кең сілтеулі, әсем әуендер шығарды. Оның музыкасы поэтикалық образдың драматикасын аша алады.

Монтеверди жолы флоренциялықтардың аллегориялық, мифологиялық сюжеттерінен тарихи драма реализміне қарай жатыр.Оларда қазіргі замандағы венециялық мінездер мен өмір жасырын түрде берілген. Ондай драма – «Коронация Поппеи».

Бұл шығарма күшті, айқын қарама – қайшылықтарға негізделген. Драматургия, мінездер шындығы мен күші Монтевердиді ұлы замандасы – Шекспирмен салыстыруға себеп.

Монтеверди көп жаңалықтар енгізді: ерте шақтағы операларында Монтеверди оркестрге қырықтан астам аспап қатыстырды. Виолалар орнына скрипкаларды қолданды. Ішекті топты клавесинмен қосу (чембало) жаңаша оркестрлеудің негізі болды. Кейінгі кезде Монтеверди оркестрді қысқартып, оның мәнерлеу қабілетін арттыру үшін tremolo, pizzicato әдістерін пайдаланады.

Опералық жеке ән салу арнасында Монтеверди экспрессия мен ашық эмоционалдықты енгізді. Мысалы, әйгілі «Плач Ариадны». Монтеверди тапқан ария стилі – lamento – 17 ғасырдың опералары мен ораторияларына тез еніп кетті. Монтевердидің опералық драматургиясының негізгі принциптері кейінгі шығармаларда қалыптасты («Коронация Поппеи» ) , оларды кейін Алессандро Скарлаттидің бастауында көптеген композиторлар ұстанған болатын.