Киімдерді тоқу

Реглан жеңді жакет

54—56 , 3 рост. Жіптің cалмағы 550 г (4 қабатталған № 32/2 жіп). Шалу өлшемі 1 см-3,1 шалу; 1 см-4,7 қатар. Негізгі тоқылу түрі — шұлықша. Бедерлі саңылауларын кестелеп өңдейді. Реглан сызықтары бөлшек тоқумен өңделген. ұшы және етегі 1X1 резинкасымен тоқылады.

Артқы бойы

Төменнен бастап тоқиды. Қосымша жіппен 180 шалу теріл алып, бірнеше қатар тоқиды. Бұдан кейін негізгі жіппен кеуде сызығына дейін өзгеріссіз тоқып, тоқыманың шеттерінен 12 шалудан босатыл, көмекші жіппен тоқиды. Келесі 118 қатарлық әрқайсысында сызығының бойымен жоғарғы рельске 1 инеден жылжытып отыру керек. Ортала қалған мойын ойындысына сәйкес келер 38 шалуды босатып, қосымша жіппен тоқиды. Осылайша реглан сызығы бойымен 59 шалудан босатады,Жұмысшы инелерге қосымша жіппен тізілген жолақты оң бетіне қарай қайырып, артқы бойдың төменгі етегінің негізгі шалуларын іледі. 20 қатарлы есептегеннен гөрі тығызырақ тоқиды, әр 2-шалуды босатып, теріс бетін оң шалу етіп көтереді. Барлық шалуларды айналма бізге ауыстырыл, жіп сабақталған инемен етіп бекітеді.

Өңірі

Төменнен бастап тоқиды. Қосымша жіппен 90 шалу теріп алып бірнеше қатар тоқиды. Содан соң кеуде сызығына дейін 100 қатар тоқып, алдының ортасынан шалуларды қысқартып, көлбеу бүрмені шығарады. Алдының ортасынан 8 рет 20 қатарлан кейін 1 шалудан (бірінші рет негізгі жіппен тоқылған 14-қатардан кейін) қысқартады.Алғашқы 7-қысқартудың әрқайсысынан кейін көлбеу бүрмені шығару үшін 2 артық қатар тоқу керек. Ол былай шығарылады: негізгі жіптен 14 қатар тоқылып, алдының ортасынан бірінші шалу қысқарған соң каретка сол жақта тұрады. Оң жақ бүйірлен жоғарғы рельске 6 инені жылжытады, бүйір сызығынан алдыңғы ұзындығына енбейтін 2 қатар тоқиды. Каретка тағы сол жақта 6 инені жұмыс қалпына қайтарып, келесі қысқартқанға дейін 20 қатар тоқиды. Әр келесі жолы бүйірлен 4 инені артық жыл-жытып отыру керек.

Кеуде сызығына дейін тоқырай соң бүйір сызығынан 12 шалуды босатып (қосымша жіппен тоқып), бұдан кейін реглан сызығы бойынша жоғарғы рельске 3 рет 2 инеден және 50 рет 1 инеден жылжытады. Кеуде сызығынан 36 қатар тоқылғаннан кейін мойын ойындысын шығара бастайды. Бұл үшін алдыңғы бойдың ортасы жағынан 14 рет 11 шалудан 5 қатар аттатып қысқартады. Өңірлі тоқып болған соң реглан сызығы бойымен бірнеше қатар қосымша жіппен тоқып шалуларды босатады. Өңірдің етегін артқы бой сияқты өңдейді. Бүйір сызығы мен алдының ортасы орналасатын жақтарын ауыстырыл, екінші өңірлі тоқиды. Тоқу барысында өрнекті айшық бойынша жасайды.

Жең

Жоғарыдан бастап тоқиды. Машинаның ортасынан қосымша жіптен 14 шалу теріп алады. Негізгі жіппен бірнеше қатар тоқиды — бір қатар оңнан солға қарай тоқыл ады. 14 инені жоғарғы рельске жыл-жытады. 14 иененің оң жағына 43 инені жұмыс қалпына қояды да, оларға 43 шалуды өңірдің мойын ойындысынан басталған сызығы бойынан алып іледі (қосымша жіптен тоқылған жолақтарды оң бетіне қарай қайырыл қояды). 14 иненің сол жағына 49 инені жұмыс қалпына қойып, оларға шалуды артқы бойдың мойын ойындысынан бастаған реглан сызығы бойынша алып іледі. Шалуларды ілген кезде детальдарды өзіне теріс жағымен қаратыл қою керек. Барлық инелерді жоғарғы рельске жылжытады. Мойын ойындысы бойынша оңға қарай 4 рет 2 инеден, 2 рет 3 инеден, ал солға қарай артқы бой регланы бойынша 1 инедей жұмыс қалпына келтіреді. Мойын ойындысындағы барлық инелер жұмыс қалпына келтірілген соң оңға және солға қарай 1 инеден жұмыс қалпына келтіріледі. 61 қатар тоқып иықтағы көлденең бүрмені шығаруға кіріседі. Бұл үшін жоғарғы рельске көтерілген соңғы инелерден реглан сызықтары бойынша 4 рет 4 инеден, содан соң кері тәртіппен 4 рет 4 инеден жұмыс қалпына келтіреді (бірінші рет — екі оралған жіп сол инеге қайта түспеуі үшін 2 инені қалпына келтіреді). Бүрмені тоқып бітірген соң реглан сызығы бойымен жұмыс қалпына 1 инеден қайтарыл, барлық ине жұмыс қалпына келген соң жеңнің түзу бөлігін тоқиды. Бұл үшін артқы бой жағынан тілік жанында қалдырылған 10 шалудан орап бірінші инеге шалу іледі. Шеткі инеге алдыңғы жақтан 7 рет 1 шалудан орап, 3 рет 2 шалу-дан (1 ораулы шалу шалу) іледі. инелерге тіліктердің барлық шалу ларын іліп, шеттерінен 12 инедей жоғарғы рельске қарай жылжытып қою керек. Жұмыс қалпына шет-шетіне қарай 3 инеден қайтара отырып, 8 қатар тоқиды. Бұдан әрі 176 қатар тоқып, 7 қатар аттатып, 14 рет 1 шалудан және 12 рет 6 қатар аттатыи қысқартады. Соңғы қатарлы қосымша жіппен белгілен, 20 қатар 1X1 резинкасымен тығызырақ етіп тоқиды. Резинка шалу ларын ине — жіппен бекітеді.

Планка

Өңірлі өзіне оң қаратыл алады. Өңірдің шеті мен етегінен мойнына қарай бүйір шалуларын («түйін аралық» шалулардан басқа әр 5- «түйіншек» де ілу керек) іледі. Небары 143 шалу болады. Мойын ойындысы жағынан 1 шалу қосады, жағынан тігіс үшін 2 шалу қосады. 48 қатар тоқиды. Етек жағынан 1 шалу қысқартады. Бірінші қатарлық шалуларын инелерге іліп қайырады. үшін 4 қатар тоқып, тоқыманы қосымша жіппен аяқтайды. Оң жақ планкада ілгек үшін 5 тілік жасайды. Әр тіліктің ені 4 шалу ға, тілік арасының қашықтығы 22 шалуға, етегінен қашықтығы 10 шалуға тең. Алдыңғы бой шетінің шалуларын іліп, планка ортасына дейін 12 қатар тоқыған соң қосымша жіп үзінділерімен әр тіліктің 4 инесінде қолмен 1 қатарлан тоқиды. Бұдан әрі 24 қатар тоқып, сол инелермен тағы да тілік жасау керек. Соңғы 12 қатарлан кейін қайырыл, кеттельдеу үшін 4 қатар тоқып, тоқы малы қосымша жіппен аяқтаиды .

Жаға

Бұйымды өзіне оң жағымен қаратып, мойын ойындысы бойымен барлық шалуларды, артқы бой бойынша әр 4-инеге 2 шалудан, жейде ашық шалуларды, ал өңірлерде әр 5-«түйіншек» қоса алып, бүйір шалуларын іледі. Небары 145 шалу. Шеттерінен тағы планканың төменгі жартысының бүйір жағынан 12 түйін аралық шалудан іледі. Шеттерінде 12 ине ден жоғарғы рельске жылжытады. 2 қатар тоқырай соң әр 24 қатарла 1 инеден жұмыс қалпына қайтарыл отырады. Осылайша жаға мен планка бірден жалғасады. Инелердің бәрі жұмыс қалпына қайтарылған соң 29 қатар (23 + 6 қатар) өзгеріссіз тоқылады. Содан соң шеттері мен жоғарғы рельске 10 рет 6 инеден жылжымалы.

Кареткаға қарама-қарсы жатқан бірден 60 инені жұмыс қалпына қайтарып, 17 қатар тоқиды, сосын жоғарғы рельске 1 ине ден жылжыта отырып, 24 қатар тоқиды. Қосымша жіппен тоқып, шеттерден ораулы 12 шалудан босатады. Жұмыс қалпында қалған инелермен кеттельдеу үшін 4 қатар тоқиды. Тоқыманы қосымша жіппен аяқталды.Бөліктерді булап, тік тігістермен тігеді. Жаға астындағы ораулы шалуларды (12 шалу) планканың жоғарғы жағындағы бүйір шалуларына екі жағынан тігеді. Саңылауларға «сақиналарды» кестелеп тігеді , бедерлі саңылауларды. Ашық шалуларды тігісімен бекітіл, бұйымды булайды.

Дереккөздер

1. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9