Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кекілік (лат. Alectoris chukar) – тауықтәрізділер отрядына жататын құстар.
| Кекілік | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
 (IUCN3.1) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Alectoris chukar (, 1830) | ||||||||||||||
 Кекілік ареалы (жасыл) | ||||||||||||||
| Caccabis kakelik |
Салм. г. Ересек Кекіліктің арқасы көкшіл сұр, қанатының жамылғы қауырсындары көкшіл теңбілді қызғылт сары. Қоңыр сары мойны мен шықшыты қара жолақпен көмкерілген, омырауы көкшіл сұр, бауырының қалған жері қоңыр сары, екі бүйірі ақ, бірақ қара, сары жалпақ жолақты. Кекілік Қазақстанда Жетісу (‘’Жоңғар’’) Алатауында, Қаратауда, Іле және Теріскей Алатауында, , Тарбағатайда, Үстірт, Маңғыстауда тараған. Кекілік – ұяламаған уақытта топтанып жүреді, тұрғылықты құс. Жердегі не тас арасындағы шұқыршықтарға құрғақ шөп төсеп, 7 – 22 жұмыртқа салады. Өсімдік дәнін, жәндіктерді жейді. Кекіліктің еті дәмді, арнайы рұқсатпен ауланады.
Кекілік - орташа денелі тауық тұқымдастардың өкілі. Қара жолақпен жиектелген, ақ тамақты, екі бүйірі ақ және қара қиғаш жолақты, екі бүйірі ақ және қара қиғаш жолақты ашық өңді құс. Тұмсығы және аяғы - ашық қызыл түсті. Ұялау кезеніңде кекіліктер көбінесе алға шағып тұрған тасқа немесе аласа жартасқа орнығып алып, « кеке-лік», « кеке-лік» деп сыңғырлай қайталап концерт береді.
Мекені
Еуропаның оңтүстік шығыссында , Алдыңғы, Орта және Кіші Азида өмір сүреді. Қазақстанда Маңғыстау және оңтүстік пен оңтүстік- шығыстың барлық тауларында ұялайды. Теңіз деңгейінен 2500 метрге дейін жоғары тау етегінен құрғақ, тік беткейді ұнатады, оның үстіне әрі құрғақ, әрі ыстық жазда одан жоғарырақтан да кездесуі мүмкін.
Өмір сүру дағдысы
Өсімдіктекті азықпен ( түбіршікпен, өркенмен, тұқымдармен, жидектермен ) қоректенеді, жазда бунақденелілерді сүйсініп жейді. Төсеніш төселген шұңқырда, жерде ұя салады. Салындыда 6-дан 24-ке дейін жұмыртқалар болады. Кекіліктің екі ұяда қатар ұялайтыны мәлім. Аналық екі ұяға жұмыртқа туып, бір салындыда – өзі , екіншісінде аталығы жұмыртқа басады. Соның салдарынан өрген балапандар қосылады да, жаздың соңында елу балапан ертіп жүрген топтарды жиі кездестіруге болады. Сірә, бұл қалың қарлы қыстан соң санын тез толықтыруға мүмкіндік беретін болар. Өйткені кекіліктер қарды тебіндеп қорек табуға мүмкіндігі болғандықтан, ашығып, көпшілігі өліп қалады. Кекіліктер аңшылардың ең сүйікті олжасы болып саналады.
Аспаздық анықтама
Қуырылған кекілік
Жүнін жулып, ішін тазартқан кекілік етін тұздайды және дәмін жақсарту үшін әр жеріне тұздалмаған мал майын тығыл, жіппен байлап қояды. Шұңғыл шойын табаға тоң майды (1—2 ас қасық) ерітіп алғаннан кейін, етті сонда қызыл күрең тартқанша қуырады. Осыдан кейін ұшаны ыстық духовкаға қояды да, оқтын-оқтын өзінен шыққан сөлін құймалап пісіреді. Ет әдетте 35—45 минутта әзір болады. Әзір болған ұшаны бірнеше бөлікке бөліп, ыдыстарға салады да, қуырғаңда шыққан майы мен сөлін үстіне құймалап, ақжелкен қосып дәмдендіреді. Санат, жібітілген бүлдірген, маринадталған жеміс-жидектерді дастарқанға бөлек ыдысқа салып қояды.
Дереккөздер
Мектеп энциклопедиясы "Құстар", Алматыкітап 2010, Автор: А.Ф. Ковшарь, В.А. Ковшарь
Сыртқы сілтемелер
- Каменная куропатка или кеклик
- Кеклик(қолжетпейтін сілтеме)
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
- (2008). Alectoris chukar. In: 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 24 ақпан 2009.
- Қазақ тілі терминдер сөздігі I том
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kekilik lat Alectoris chukar tauyktәrizdiler otryadyna zhatatyn kustar Kekilik IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby TauyktәrizdilerTukymdasy Қyrgauyldar tukymdasyTegi Tүri A chukarAlectoris chukar 1830 Kekilik arealy zhasyl Caccabis kakelikAlectoris chukar falki Salm g Eresek Kekiliktin arkasy kokshil sur kanatynyn zhamylgy kauyrsyndary kokshil tenbildi kyzgylt sary Қonyr sary mojny men shykshyty kara zholakpen komkerilgen omyrauy kokshil sur bauyrynyn kalgan zheri konyr sary eki bүjiri ak birak kara sary zhalpak zholakty Kekilik Қazakstanda Zhetisu Zhongar Alatauynda Қaratauda Ile zhәne Teriskej Alatauynda Tarbagatajda Үstirt Mangystauda taragan Kekilik uyalamagan uakytta toptanyp zhүredi turgylykty kus Zherdegi ne tas arasyndagy shukyrshyktarga kurgak shop tosep 7 22 zhumyrtka salady Өsimdik dәnin zhәndikterdi zhejdi Kekiliktin eti dәmdi arnajy ruksatpen aulanady Kekilik ortasha deneli tauyk tukymdastardyn okili Қara zholakpen zhiektelgen ak tamakty eki bүjiri ak zhәne kara kigash zholakty eki bүjiri ak zhәne kara kigash zholakty ashyk ondi kus Tumsygy zhәne ayagy ashyk kyzyl tүsti Ұyalau kezeninde kekilikter kobinese alga shagyp turgan taska nemese alasa zhartaska ornygyp alyp keke lik keke lik dep syngyrlaj kajtalap koncert beredi MekeniEuropanyn ontүstik shygyssynda Aldyngy Orta zhәne Kishi Azida omir sүredi Қazakstanda Mangystau zhәne ontүstik pen ontүstik shygystyn barlyk taularynda uyalajdy Teniz dengejinen 2500 metrge dejin zhogary tau eteginen kurgak tik betkejdi unatady onyn үstine әri kurgak әri ystyk zhazda odan zhogaryraktan da kezdesui mүmkin Өmir sүru dagdysyӨsimdiktekti azykpen tүbirshikpen orkenmen tukymdarmen zhidektermen korektenedi zhazda bunakdenelilerdi sүjsinip zhejdi Tosenish toselgen shunkyrda zherde uya salady Salyndyda 6 dan 24 ke dejin zhumyrtkalar bolady Kekiliktin eki uyada katar uyalajtyny mәlim Analyk eki uyaga zhumyrtka tuyp bir salyndyda ozi ekinshisinde atalygy zhumyrtka basady Sonyn saldarynan orgen balapandar kosylady da zhazdyn sonynda elu balapan ertip zhүrgen toptardy zhii kezdestiruge bolady Sirә bul kalyn karly kystan son sanyn tez tolyktyruga mүmkindik beretin bolar Өjtkeni kekilikter kardy tebindep korek tabuga mүmkindigi bolgandyktan ashygyp kopshiligi olip kalady Kekilikter anshylardyn en sүjikti olzhasy bolyp sanalady Aspazdyk anyktamaҚuyrylgan kekilik Zhүnin zhulyp ishin tazartkan kekilik etin tuzdajdy zhәne dәmin zhaksartu үshin әr zherine tuzdalmagan mal majyn tygyl zhippen bajlap koyady Shungyl shojyn tabaga ton majdy 1 2 as kasyk eritip algannan kejin etti sonda kyzyl kүren tartkansha kuyrady Osydan kejin ushany ystyk duhovkaga koyady da oktyn oktyn ozinen shykkan solin kujmalap pisiredi Et әdette 35 45 minutta әzir bolady Әzir bolgan ushany birneshe bolikke bolip ydystarga salady da kuyrganda shykkan majy men solin үstine kujmalap akzhelken kosyp dәmdendiredi Sanat zhibitilgen bүldirgen marinadtalgan zhemis zhidekterdi dastarkanga bolek ydyska salyp koyady DerekkozderMektep enciklopediyasy Қustar Almatykitap 2010 Avtor A F Kovshar V A KovsharSyrtky siltemelerKamennaya kuropatka ili keklik Keklik kolzhetpejtin silteme Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet 2008 Alectoris chukar In 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 24 akpan 2009 Қazak tili terminder sozdigi I tom Shanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9