Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Карл Адольф Геллеруп (дат. Karl Adolph Gjellerup ; 2 маусым 1857 жыл, Роголт - 1919 жылы 13 қазан, Клоче) — дат ақыны және жазушысы. Кейбір шығармалар Эпигонос бүркеншік атымен басылады (ағылш. Epigonos). Әдебиет бойынша 1917 жылғы Нобель сыйлығының «Әртүрлі ақындық шығармашылығы мен асқақ мұраты үшін» иегері.
| Карл Адольф Гьеллеруп | |
| дат. Karl Adolph Gjellerup | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Рохольт, , |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | Клоче, Дрезден |
| Марапаттары | |
Өмірбаяны
Карл Геллеруп Рохолт қаласында дүниеге келген, Зеландияда діни қызметкердің отбасында. Әкесі Геллеруп 3 жасында қайтыс болды, сондықтан отбасы Копенгагенге көшті. Баланың тәрбиесі мен дүниетанымына оның немере ағасы үлкен әсер етті, ол діни қызметкер және жазба ескерткіштерді де зерттеген өте білімді адам болды. Орта білімді Херслев мектебінде алып, оны 1874 жылы үздік бітірді. Гьеллеруптың сонау мектеп кезінде әдебиетке қабілет пайда болған еді. Осылайша мектепті аяқталғаннан кейін: Сципио Африканус және Арминиус деген екі пьеса жазды, бірақ олардың біреуі де жарияланбады.
Мектепті бітіргеннен кейін бірден отбасылық дәстүр бойынша Геллеруп Копенгаген университетінің теология факультетіне оқуға түседі. Бірақ жаңа радикалды ағымдар мен Библия мен дарвинизмнің түсіндірмесіне ілесіп, ол атеист болды. Көркем әдебиетте оған ең үлкен әсер еткен Кант, Шиллер және Гете шығармалары еді.
1878 жылы университетті бітіргеннен кейін Геллеруп белсенді шығармашылық қызметті бастады. Сол жылы ол өзінің «Идеалист» атты алғашқы романын жариялады. Одан кейінгі жылдары ол, «Соль-мажор», «Ромул», т.б сияқты бірнеше повесть жазды.
1883 жылы Геллеруп Германия, Швейцария, Италия, Греция және Ресей арқылы саяхаттауға мүмкіндік беретін шағын мұраға ие болды. Италияда жүргенде Римде швед суретшісі Юлиус Кронбергтен сурет сабағын алады. Ресейде жүргенде шаруалар өмірін суреттейтін әйгілі Тургеневтің славян реализміне тәнті болды.
1885-1887 жылдары жазушы Дрезденде тұрады. Осы уақытта ол Анна Каролина Хойзингерге үйленеді, тағы бірнеше сәтті өлеңдер мен пьесалар шығарады, соның ішінде «Тамира» поэмасы, «Хагбард пен Сигна» трагедиясы және «Менің махаббатымның кітабы» поэзиялық жинағы.
1892 жылдан бастап ол отбасымен Дрезденге қоныстанды және неміс тілінде жазды. Бұл кезеңдегі шығармалар «Пастор Морс», «Диірмен» және т.б.. Біраз уақыттан кейін оның жұмысына 90-шы жылдардың екінші жартысында Геллеруп зерттей бастаған буддизм идеялары әсер ете бастады.
1917 жылы жазушыға әдебиет бойынша Нобель сыйлығы берілді. Бұл жерде саяси мотивтер үлкен рөл атқарды, өйткені Швецияның өзі Германияға қатысты өзінің бейтараптығын және Даниямен қарым-қатынастың жақындығын растағысы келді. Даниялықтардың өздері Геллерупты отандасы деп санамағанымен.
Геллеруп 1919 жылы Дрезденге жақын жерде қайтыс болды. Бірте-бірте оның жұмысына деген қызығушылық сейілді.
Шығармашылығы
Геллеруптың алғашқы жарияланған шығармасы «Идеалист» романы болды (Ein Idealist; 1878). Роман теологияны, шіркеуді және жалпы дінді теріске шығаратын жас жігіт туралы. Ол адамның жаны ғарышқа жатады деп есептейді. Ол бұл кітапты Эпигон лақап атымен шығарды. Жазушы шығармашылығының осы кезеңінде теологияны дарвинизмнің пайдасына мазақ еткен тағы бірнеше шығармалар пайда болды. Сондай кітаптардың бірі «Мұра және мораль» (Arvelighed og moral og; 1881) болды. Осы еңбегі үшін ол университетінен медаль алды.
«Германдықтардың оқушысы» романы (Germanernes Laerling; 1882) көркем шығарма болғанымен, өмірбаяндық сипатта болды. Бұл роман сенім дағдарысына ұшыраған жас теолог туралы. Романның соңында кейіпкер басқалардың ойына бағынбай, өзінің дүниетанымдық ойларын сипаттай отырып, еркін философ болуды ұйғарады.
Тургеневтің шығармашылығымен танысқаннан кейін, 1883 жылы Геллеруп оның ықпалымен бірнеше әңгіме, соның ішінде Ромул мен Соль-мажорды жазды. Саяхаттың соңында 1885 жылы ол «Кезген жылдар» (окончании) кітабын шығарды.
Сапардан оралған соң, Гьеллеруп өз жұмысының бағытын өзгертіп, ерік бостандығы мен адамның моральдық жауапкершілігі ұғымдарына тоқталады. Осылайша оның студент кезінде жаза бастаған Брунхильд драмасы (Brynhild; 1884) пайда болды. Драма тағдырдың қалауымен ажырасқан, бірақ қайта қосылғысы келетін екі адам туралы баяндайды. Оның лирика элементтері бар тағы бір драмалық поэмасы «Тамир» (Thamyris; 1887). Одан кейінгі жылдары ол прозалық және өлеңмен жазылған трагедияны «Хагбард пен Сигне» (Hagbard og Signe; 1888) және «Менің махаббатымның кітабы» (Min kaerligheds bog; 1889) поэзиялық жинағын жазды.
Гьеллеруптың «Минна» (Minna) деген махаббат хикаясы 1889 жылы жарық көрді. Жазушының басқа романдары сияқты бұл романның да өмірбаяндық ерекшеліктері бар. Роман шын мәнінде жазушының балалық шағы туралы, сонымен қатар Гьеллеруптың некесінің бұзылуына әкелген оқиғалар туралы баяндайды.
Жазушы бірте-бірте ерлік тақырыбынан алшақтап, стилі жағынан Ибсендікіне ұқсас пьесалармен жұмыс істей бастайды. Бақытсыз махаббат пен мектеп мұғалімінің өзін-өзі өлтіруі туралы «Герман Бандель» пьесасы (Herman Vandel; 1891) осылай көрінеді. Оның Копенгаген театрының сахнасында 100 қойылымға төтеп берген «Вутхорн» (Wuthhorn; 1893) пьесасы бірге өмір сүре алмаса, ең болмағанда бірге өлгісі келетін екі ғашықтың тарихын баяндайды. Конг Хярне (Kong Hjarne; 1893) пьесасы осы кезеңге жатады. Сондай-ақ осы уақытта «Мәртебелі» (Hans Excellence; 1895) жемқор шенеунік туралы пьесалар және «Сыйлық пен сыйлық» (1898) пьесалары танымал болды.
Шығармашылықтың кейінгі кезеңі «Пастор Морс» (Pator Mors; 1894) - протестанттық діни қызметкерге жала жабу және өлтірушінің санасының қараңғы жағын зерттейтін «Диірмен» (Моллен; 1896) романдарымен байланысты.
1890 жылдары Геллеруп буддизм мен Шопенгауэрдің философиялық идеяларына қызығушылық танытты. Осы бағыттың әсерінен Гаутама Будда шәкіртінің ағартушылық жолы туралы «Құрбандық шырақтары» (Die opferfeuer; 1903) пьесасы және Будда заманында өмір сүрген адамдар туралы «Пилигрим Каманита» (Der Pilger Kamanita; 1906) және «Мәңгілік саяхатшылар» (Die Weltwanderer; 1910) бұрынғы өмірінен хабардар ғашықтар туралы романдары пайда болады.
Өнер туындылары
- «Идеалист» (Ein Idealist) (1878)
- «Мұра және мораль» (Arvelighed og мораль; 1881).
- «Мұра және мораль» (Arvelighed og мораль; 1881).
- «Немістердің шәкірті» (Germanernes Laerling; 1882)
- «Ромулус» (Ромулус; 1883)
- «Соль-мажор» (G–Dur; 1883)
- «Брунхильда» (Brynhild; 1884)
- «Қаңғыған жылдар» (Вандреааре; 1885)
- «Тамир» (Thamyris; 1887).
- «Хагбард и Сигне» (Hagbard og Signe; 1888)
- «Менің махаббатымның кітабы«» (Min kaerligheds bog; 1889).
- «Минна» (Minna) (1889)
- «Герман Бандель» (Herman Vandel; 1891)
- «Вуторн» (Wuthhorn; 1893)
- «Конг Ярне» (Kong Hjarne; 1893)
- «Пастор Морс» (Патор Морс; 1894)
- «Мәртебелі» (Ганс Эксленция; 1895)
- «Диірмен» (Møllen; 1896)
- «Сыйлық және сыйлық» (Gift og modgift; 1898)
- «Құрбандық шамдар» (Die opferfeuer; 1903)
- «Плигрим Каманита» (Der Pilger Kamanita) (1906)
- «Мәңгілік саяхатшылар» (Die Weltwanderer; 1910)
Сілтемелер
- Works by Карл Адольф Гьеллеруп at
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Karl Adolf Gellerup dat Karl Adolph Gjellerup 2 mausym 1857 zhyl Rogolt 1919 zhyly 13 kazan Kloche dat akyny zhәne zhazushysy Kejbir shygarmalar Epigonos bүrkenshik atymen basylady agylsh Epigonos Әdebiet bojynsha 1917 zhylgy Nobel syjlygynyn Әrtүrli akyndyk shygarmashylygy men askak muraty үshin iegeri Karl Adolf Gellerupdat Karl Adolph GjellerupTugan kүni2 mausym 1857 1857 06 02 Tugan zheriRoholt Қajtys bolgan kүni13 kazan 1919 1919 10 13 62 zhas Қajtys bolgan zheriKloche DrezdenMarapattaryӘdebiet salasyndagy Nobel syjlygy 1917 ӨmirbayanyKarl Gellerup Roholt kalasynda dүniege kelgen Zelandiyada dini kyzmetkerdin otbasynda Әkesi Gellerup 3 zhasynda kajtys boldy sondyktan otbasy Kopengagenge koshti Balanyn tәrbiesi men dүnietanymyna onyn nemere agasy үlken әser etti ol dini kyzmetker zhәne zhazba eskertkishterdi de zerttegen ote bilimdi adam boldy Orta bilimdi Herslev mektebinde alyp ony 1874 zhyly үzdik bitirdi Gelleruptyn sonau mektep kezinde әdebietke kabilet pajda bolgan edi Osylajsha mektepti ayaktalgannan kejin Scipio Afrikanus zhәne Arminius degen eki pesa zhazdy birak olardyn bireui de zhariyalanbady Mektepti bitirgennen kejin birden otbasylyk dәstүr bojynsha Gellerup Kopengagen universitetinin teologiya fakultetine okuga tүsedi Birak zhana radikaldy agymdar men Bibliya men darvinizmnin tүsindirmesine ilesip ol ateist boldy Korkem әdebiette ogan en үlken әser etken Kant Shiller zhәne Gete shygarmalary edi 1878 zhyly universitetti bitirgennen kejin Gellerup belsendi shygarmashylyk kyzmetti bastady Sol zhyly ol ozinin Idealist atty algashky romanyn zhariyalady Odan kejingi zhyldary ol Sol mazhor Romul t b siyakty birneshe povest zhazdy 1883 zhyly Gellerup Germaniya Shvejcariya Italiya Greciya zhәne Resej arkyly sayahattauga mүmkindik beretin shagyn muraga ie boldy Italiyada zhүrgende Rimde shved suretshisi Yulius Kronbergten suret sabagyn alady Resejde zhүrgende sharualar omirin surettejtin әjgili Turgenevtin slavyan realizmine tәnti boldy 1885 1887 zhyldary zhazushy Drezdende turady Osy uakytta ol Anna Karolina Hojzingerge үjlenedi tagy birneshe sәtti olender men pesalar shygarady sonyn ishinde Tamira poemasy Hagbard pen Signa tragediyasy zhәne Menin mahabbatymnyn kitaby poeziyalyk zhinagy 1892 zhyldan bastap ol otbasymen Drezdenge konystandy zhәne nemis tilinde zhazdy Bul kezendegi shygarmalar Pastor Mors Diirmen zhәne t b Biraz uakyttan kejin onyn zhumysyna 90 shy zhyldardyn ekinshi zhartysynda Gellerup zerttej bastagan buddizm ideyalary әser ete bastady 1917 zhyly zhazushyga әdebiet bojynsha Nobel syjlygy berildi Bul zherde sayasi motivter үlken rol atkardy ojtkeni Shveciyanyn ozi Germaniyaga katysty ozinin bejtaraptygyn zhәne Daniyamen karym katynastyn zhakyndygyn rastagysy keldi Daniyalyktardyn ozderi Gellerupty otandasy dep sanamaganymen Gellerup 1919 zhyly Drezdenge zhakyn zherde kajtys boldy Birte birte onyn zhumysyna degen kyzygushylyk sejildi ShygarmashylygyGelleruptyn algashky zhariyalangan shygarmasy Idealist romany boldy Ein Idealist 1878 Roman teologiyany shirkeudi zhәne zhalpy dindi teriske shygaratyn zhas zhigit turaly Ol adamnyn zhany garyshka zhatady dep eseptejdi Ol bul kitapty Epigon lakap atymen shygardy Zhazushy shygarmashylygynyn osy kezeninde teologiyany darvinizmnin pajdasyna mazak etken tagy birneshe shygarmalar pajda boldy Sondaj kitaptardyn biri Mura zhәne moral Arvelighed og moral og 1881 boldy Osy enbegi үshin ol universitetinen medal aldy Germandyktardyn okushysy romany Germanernes Laerling 1882 korkem shygarma bolganymen omirbayandyk sipatta boldy Bul roman senim dagdarysyna ushyragan zhas teolog turaly Romannyn sonynda kejipker baskalardyn ojyna bagynbaj ozinin dүnietanymdyk ojlaryn sipattaj otyryp erkin filosof boludy ujgarady Turgenevtin shygarmashylygymen tanyskannan kejin 1883 zhyly Gellerup onyn ykpalymen birneshe әngime sonyn ishinde Romul men Sol mazhordy zhazdy Sayahattyn sonynda 1885 zhyly ol Kezgen zhyldar okonchanii kitabyn shygardy Sapardan oralgan son Gellerup oz zhumysynyn bagytyn ozgertip erik bostandygy men adamnyn moraldyk zhauapkershiligi ugymdaryna toktalady Osylajsha onyn student kezinde zhaza bastagan Brunhild dramasy Brynhild 1884 pajda boldy Drama tagdyrdyn kalauymen azhyraskan birak kajta kosylgysy keletin eki adam turaly bayandajdy Onyn lirika elementteri bar tagy bir dramalyk poemasy Tamir Thamyris 1887 Odan kejingi zhyldary ol prozalyk zhәne olenmen zhazylgan tragediyany Hagbard pen Signe Hagbard og Signe 1888 zhәne Menin mahabbatymnyn kitaby Min kaerligheds bog 1889 poeziyalyk zhinagyn zhazdy Gelleruptyn Minna Minna degen mahabbat hikayasy 1889 zhyly zharyk kordi Zhazushynyn baska romandary siyakty bul romannyn da omirbayandyk erekshelikteri bar Roman shyn mәninde zhazushynyn balalyk shagy turaly sonymen katar Gelleruptyn nekesinin buzyluyna әkelgen okigalar turaly bayandajdy Zhazushy birte birte erlik takyrybynan alshaktap stili zhagynan Ibsendikine uksas pesalarmen zhumys istej bastajdy Bakytsyz mahabbat pen mektep mugaliminin ozin ozi oltirui turaly German Bandel pesasy Herman Vandel 1891 osylaj korinedi Onyn Kopengagen teatrynyn sahnasynda 100 kojylymga totep bergen Vuthorn Wuthhorn 1893 pesasy birge omir sүre almasa en bolmaganda birge olgisi keletin eki gashyktyn tarihyn bayandajdy Kong Hyarne Kong Hjarne 1893 pesasy osy kezenge zhatady Sondaj ak osy uakytta Mәrtebeli Hans Excellence 1895 zhemkor sheneunik turaly pesalar zhәne Syjlyk pen syjlyk 1898 pesalary tanymal boldy Shygarmashylyktyn kejingi kezeni Pastor Mors Pator Mors 1894 protestanttyk dini kyzmetkerge zhala zhabu zhәne oltirushinin sanasynyn karangy zhagyn zerttejtin Diirmen Mollen 1896 romandarymen bajlanysty 1890 zhyldary Gellerup buddizm men Shopengauerdin filosofiyalyk ideyalaryna kyzygushylyk tanytty Osy bagyttyn әserinen Gautama Budda shәkirtinin agartushylyk zholy turaly Қurbandyk shyraktary Die opferfeuer 1903 pesasy zhәne Budda zamanynda omir sүrgen adamdar turaly Piligrim Kamanita Der Pilger Kamanita 1906 zhәne Mәngilik sayahatshylar Die Weltwanderer 1910 buryngy omirinen habardar gashyktar turaly romandary pajda bolady Өner tuyndylary Idealist Ein Idealist 1878 Mura zhәne moral Arvelighed og moral 1881 Mura zhәne moral Arvelighed og moral 1881 Nemisterdin shәkirti Germanernes Laerling 1882 Romulus Romulus 1883 Sol mazhor G Dur 1883 Brunhilda Brynhild 1884 Қangygan zhyldar Vandreaare 1885 Tamir Thamyris 1887 Hagbard i Signe Hagbard og Signe 1888 Menin mahabbatymnyn kitaby Min kaerligheds bog 1889 Minna Minna 1889 German Bandel Herman Vandel 1891 Vutorn Wuthhorn 1893 Kong Yarne Kong Hjarne 1893 Pastor Mors Pator Mors 1894 Mәrtebeli Gans Ekslenciya 1895 Diirmen Mollen 1896 Syjlyk zhәne syjlyk Gift og modgift 1898 Қurbandyk shamdar Die opferfeuer 1903 Pligrim Kamanita Der Pilger Kamanita 1906 Mәngilik sayahatshylar Die Weltwanderer 1910 SiltemelerWorks by Karl Adolf Gellerup at