Иокто- (белгілеу: қазақ «и», халықаралық «y») — мәннің 10-24 санына көбейтілгендікті немесе (1 000 000 000 000 000 000 000 000) есе кішірейтілгендікті көрсететін қосымша. Қосымшаның белгісі өлшем бірлігі белгісінің алдында жазылады, мысалы: иоктосекунд — ис, ys.
Атауы ежелгі гректің ὀκτώ [októ] — сегіз сөзінен шыққан, өйткені ол 10008 санына эквивалентті. СИ қосымшасы ретінде 1991 жылы XIX Салмақтар мен шаралар бойынша бас конференцияда қабылданды. 2014 жылға сәйкес иокто- ең кіші бөлшекті қосымша болып табылады, алайда, қазіргі таңда 1027не бөлетін қосымшаның енгізілуі талқыланып жатыр.
Мысалы:
Физикада субатомды бөлшектерді өлшеуге қолдануға болады:
- Тыныштық күйіндегі электронның массасы: 0,000911 иг;
- Тыныштық күйіндегі протонның массасы: 1,6726 иг;
- Тыныштық күйіндегі нейтронның массасы: 1,6749 иг.
бар болу уақыты — бірнеше иоктосекунд, ал уақыты — ондаған иоктосекунд.
Атауы | йотта- | зетта- | екса- | пета- | тера- | гига- | мега- | кило- | һекто- | дека- |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Халықаралық белгілеуі | Y | Z | E | P | T | G | M | k | h | da |
Еселігі | 1024 | 1021 | 1018 | 1015 | 1012 | 109 | 106 | 103 | 102 | 101 |
Атауы | деси- | сенти- | милли- | микро- | нано- | пико- | фемто- | атто- | зепто- | йокто- |
Халықаралық белгілеуі | d | c | m | µ | n | p | f | a | z | y |
Еселігі | 10−1 | 10−2 | 10−3 | 10−6 | 10−9 | 10−12 | 10−15 | 10−18 | 10−21 | 10−24 |
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- ФИЗИКАЛЫҚ ШАМАЛАР БІРЛІКТЕРІ МЕМСТ 8.417-81
- ГОСТ 8.417-2002. Государственная система обеспечения единства измерений. Единицы величин. Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 қараша 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 24 наурыз 2013.
- Постановление Правительства РФ от 31 октября 2009 г. N 879 Об утверждении положения о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации
- [https://web.archive.org/web/20170814094625/http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf#page=72/ Мұрағатталған 14 тамыздың 2017 жылы. The SI brochure ]
- XIX Салмақтар мен шаралар бойынша бас конференциясының 10 резолюциясы (1991) (ағыл.). . Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 сәуір 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 сәуір 2013.
- Игорь Иванов Как расщепляют мгновение. (29.06.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 8 желтоқсан 2012. Тексерілді, 29 қараша 2012.
- Мгновение Йоктосекунды
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Iokto belgileu kazak i halykaralyk y mәnnin 10 24 sanyna kobejtilgendikti nemese 1 000 000 000 000 000 000 000 000 ese kishirejtilgendikti korsetetin kosymsha Қosymshanyn belgisi olshem birligi belgisinin aldynda zhazylady mysaly ioktosekund is ys Atauy ezhelgi grektin ὀktw okto segiz sozinen shykkan ojtkeni ol 10008 sanyna ekvivalentti SI kosymshasy retinde 1991 zhyly XIX Salmaktar men sharalar bojynsha bas konferenciyada kabyldandy 2014 zhylga sәjkes iokto en kishi bolshekti kosymsha bolyp tabylady alajda kazirgi tanda 1027ne boletin kosymshanyn engizilui talkylanyp zhatyr Mysaly Fizikada subatomdy bolshekterdi olsheuge koldanuga bolady Tynyshtyk kүjindegi elektronnyn massasy 0 000911 ig Tynyshtyk kүjindegi protonnyn massasy 1 6726 ig Tynyshtyk kүjindegi nejtronnyn massasy 1 6749 ig bar bolu uakyty birneshe ioktosekund al uakyty ondagan ioktosekund Keste 1 SI prefiksteri Atauy jotta zetta eksa peta tera giga mega kilo һekto deka Halykaralyk belgileui Y Z E P T G M k h daEseligi 1024 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 101Atauy desi senti milli mikro nano piko femto atto zepto jokto Halykaralyk belgileui d c m µ n p f a z yEseligi 10 1 10 2 10 3 10 6 10 9 10 12 10 15 10 18 10 21 10 24Tagy karanyzӨlshem birlikterinin halykaralyk zhүjesi Birlik molsher DerekkozderFIZIKALYҚ ShAMALAR BIRLIKTERI MEMST 8 417 81 GOST 8 417 2002 Gosudarstvennaya sistema obespecheniya edinstva izmerenij Edinicy velichin Basty derekkozinen muragattalgan 10 karasha 2012 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 24 nauryz 2013 Postanovlenie Pravitelstva RF ot 31 oktyabrya 2009 g N 879 Ob utverzhdenii polozheniya o edinicah velichin dopuskaemyh k primeneniyu v Rossijskoj Federacii https web archive org web 20170814094625 http www bipm org utils common pdf si brochure 8 en pdf page 72 Muragattalgan14 tamyzdyn 2017 zhyly The SI brochure XIX Salmaktar men sharalar bojynsha bas konferenciyasynyn 10 rezolyuciyasy 1991 agyl Basty derekkozinen muragattalgan 18 sәuir 2013 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 5 sәuir 2013 Igor Ivanov Kak rassheplyayut mgnovenie 29 06 2009 Basty derekkozinen muragattalgan 8 zheltoksan 2012 Tekserildi 29 karasha 2012 Mgnovenie Joktosekundy Prefiks Simvoly 1000m 10n Ondyk Қyska shkalasy Ұzyn shkalasy Kejiniotta Y 10008 1024 1000 000 000 000 000 000 000 000 septillion kvadrillion 1991zetta Z 10007 1021 1000 000 000 000 000 000 000 sekstillion trilliard 1991eksa E 10006 1018 1000 000 000 000 000 000 kvintillion trillion 1975peta P 10005 1015 1000 000 000 000 000 kvadrillion billiard 1975tera T 10004 1012 1000 000 000 000 trillion billion 1960giga G 10003 109 1000 000 000 billion milliard 1960mega M 10002 106 1000 000 million 1960kilo k 10001 1000 myn 1795h 10002 3 100 zhүz 1795da 10001 3 10 on 179510000 100 1 bir d 1000 1 3 10 1 0 1 onnan bir 1795c 1000 2 3 10 2 0 01 zhүzden bir 1795milli m 1000 1 10 3 0 001 mynnan bir 1795mikro 1000 2 10 6 0 000001 millionnan bir 1960nano n 1000 3 10 9 0 000000 001 billionth milliardtan bir 1960piko p 1000 4 10 12 0 000000 000 001 trillionnan bir billionth 1960femto f 1000 5 10 15 0 000000 000 000 001 kvadrillionnan bir billiardth 1964atto a 1000 6 10 18 0 000000 000 000 000 001 kvintrillionnan bir trillionnan bir 1964zepto z 1000 7 10 21 0 000000 000 000 000 000 001 sekstillionnan bir trilliarttan bir 1991iokto y 1000 8 10 24 0 000000 000 000 000 000 000 001 septillionnan bir kvadrillionn bir 1991The metric system was introduced in 1795 with six prefixes The other dates relate to recognition by a resolution of the