Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жартылай қатты қанаттылар, қандалалар (Hemiptera) – жәндіктер класының бір отряды. Жер шарында кең тараған.
| Жартылай қатты қанаттылар Қазбалық ауқымы: Moscovian–recent | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
  | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Кіші отрядтары | ||||||||||||
| |
50 тұқымдасқа бірігетін 25 – 30 мыңдай (кейбір деректерде 40 мыңдай) түрі белгілі. Қазақстанда 32 тұқымдасы, 370 туысы, 1500-дей түрі бар. Құрлықтағылары өсімдікке жабысып, топырақ бетінде, ағаш қуысының астында, құм арасында, су қандалалары суда тіршілік етеді. Бұлардың қазба қалдығы юра кезеңінен белгілі. Дене тұрқы 0,7 – 120 мм. Аузы шаншуға, соруға бейім. жіп тәрізді (4 – 5, кейде 1 – 3 буынды). Қысқа қанаттары екі жұп, алдыңғылары қаттылау. Аяқтары секіруге, қазуға бейімделген. Жартылай түрленіп көбейеді (4 – 5 жұмыртқа салады, дернәсілі бірден ересек қандалаға айналады). шығаратын безі (ересегінде – кеуде қуысында, дернәсілінде құрсағында орналасады) бар. Сілекейі улы болады. Жартылай қатты қанаттылардың көптеген түрлері өсімдік шырынын сорып, ауыл шаруашылығына және орман шаруашылығына, су қандалалары балық уылдырығын, майда шабағын жеп, балық шаруашылығына зиян келтіреді. Жыртқыш түрлері адам және жануарлар арасында әр түрлі аурулардың қоздырғыштарын таратады. Бұлардың ішінде (Anthocorіdae, Nabіdae, Mіrіdae, Petaromіdae тұқымдасының өкілдері) зиянды жәндіктер мен кенелерді құртатын, өсімдіктерді тозаңдандыратын, балыққа жем болатын пайдалы түрлері де кездеседі. Жартылай қатты қанаттыларды жою үшін дезинсекция жасалады.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhartylaj katty kanattylar kandalalar Hemiptera zhәndikter klasynyn bir otryady Zher sharynda ken taragan Zhartylaj katty kanattylar Қazbalyk aukymy Moscovian recent PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NDүniesi ZhanuarlarZhamagaty BuynayaktylarTaby ZhәndikterYksham taby Ұly saby Saby Hemiptera Karl Linnej Kishi otryadtary 50 tukymdaska birigetin 25 30 myndaj kejbir derekterde 40 myndaj tүri belgili Қazakstanda 32 tukymdasy 370 tuysy 1500 dej tүri bar Қurlyktagylary osimdikke zhabysyp topyrak betinde agash kuysynyn astynda kum arasynda su kandalalary suda tirshilik etedi Bulardyn kazba kaldygy yura kezeninen belgili Dene turky 0 7 120 mm Auzy shanshuga soruga bejim zhip tәrizdi 4 5 kejde 1 3 buyndy Қyska kanattary eki zhup aldyngylary kattylau Ayaktary sekiruge kazuga bejimdelgen Zhartylaj tүrlenip kobejedi 4 5 zhumyrtka salady dernәsili birden eresek kandalaga ajnalady shygaratyn bezi ereseginde keude kuysynda dernәsilinde kursagynda ornalasady bar Silekeji uly bolady Zhartylaj katty kanattylardyn koptegen tүrleri osimdik shyrynyn soryp auyl sharuashylygyna zhәne orman sharuashylygyna su kandalalary balyk uyldyrygyn majda shabagyn zhep balyk sharuashylygyna ziyan keltiredi Zhyrtkysh tүrleri adam zhәne zhanuarlar arasynda әr tүrli aurulardyn kozdyrgyshtaryn taratady Bulardyn ishinde Anthocoridae Nabidae Miridae Petaromidae tukymdasynyn okilderi ziyandy zhәndikter men kenelerdi kurtatyn osimdikterdi tozandandyratyn balykka zhem bolatyn pajdaly tүrleri de kezdesedi Zhartylaj katty kanattylardy zhoyu үshin dezinsekciya zhasalady DerekkozderҚazak enciklopediyasy