Жансұлтан Сейдалин

Алаш қозғалысы қайраткерлерінің бірі Сейдалин Жансұлтан 1856 жылы Қостанай қаласында туған. Өз заманында қазақ қоғамының дамуы үшін, қазақ халқының мүддесі үшін аянбай еңбек еткен коғам қайраткері. Заң ғылымынан магистрлік қорғаған тұңғыш қазақ азаматы. Қазақ заңгерлерінің төлбасы. Бала кезінде Орынбор каласындағы орыс-қазақ ғимназиясын күміс медальмен бітірген ол 1878 жылы Қазан университетінің заң факультетіне түседі. Оқуда алғыр, зерек, ойшыл қазақ жігіті 1883 жылы университетті заң ғылымының магистрі дәрежесімен бітіріп шығады.

Жансұлтан Сейдалин
Дүниеге келгені:	1856 Қостанай
Қайтыс болғаны:	1919
Ұлты:	қазақ
Мансабы:	Алаш қайраткері

Университетті бітірген соң Орынбор қаласына келіп, 1883-1886 жылдар арасында губернатордың ерекше тапсырмалар жөніндегі көмекшісі болады. Одан кейін Қапал уезінде, Ақмола уезінде судья, Троицк каласында округтік соттың мүшесі болып жұмыс істейді. Сот ісіне сіңірген еңбегі үшін 1889 жылы «колледжский асессор» дәрежесін алды. Алайда ол патша өкіметінен қанша атақ алса да, негізгі мақсатым — ұлтым үшін қызмет ету деп біледі. Өзі ғана емес, інісі Жиһанша Сейдалин мен қызы Мариям Сейдалинаның ұлтшылдық бағыт ұстануына да ықпал етеді.

1912 жылы 4-Мемлекеттік Думаның қарауына қазақ даласында әдет-ғұрып- қа негізделген «билер сотын» жойып, оның құзыретін шаруалар сотына беру туралы жоба ұсынылғанда, Жансұлтан Сейдалин оған батыл қарсы шығады. Себебі бұл Қазақ халқының дәстүрлі әдет-ғүрыптық құқық жүйесін бұзатын жоба еді. Жобаны ұсынушылар қазақ қоғамына орыс заңдарының үстемдік етуіне негіз жасауды көздеген болса керек. Ғасырлар бойы қолданыста келген дәстүрлі құқық жүйесінің бұзылуы ұлттың дағдысына сай келмейтіні және ел арасына сызат түсіретіні анық еді. Осыны аңғарған сұңғыла заңгер жобаға батыл қарсы шығып, орыс заңдарының қазақ халқының өміріне үстемдік етуін тежеу үшін күреседі. 1919 жылы қайтыс болған.

Дереккөздер

1. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7