Еркебай Ишанұлы

Еркебай Ишанұлы (1875 – 1913) – ахун, діни қайраткер. Еркебай жасынан дінді жетік меңгеріп, ишан болған. Шыққан тегі шеркеш.

Еркебай Ишанұлы
Туған күні	1875 (1875)
Қайтыс болған күні	1913 (1913)
Қайтыс болған жері	Бесқала
Қызметі	ахун

17 жасында жиені болып келетін Бақтылы сұлуға үйленіп, 5 ұлы (Нығмет, Фазыл, Мүбәрәк, Уәли, Сағыт) болған. Олардың бәрі де Кеңес өкіметі кезінде ауылда жұмыс істеген.

Еркебай ахун 25 жасында қазіргі Жем және Қараарна ауылдық округтерінде алғаш рет «Ермұхамбет» (Еркебай) мешітін салып, балаларды оқытады. Кеңес өкіметі орнағаннан кейін мешіт құлатылып, тасы басқа кеңестік құрылыстарға пайдаланған. Қазір мешіт орнында ештеңе жоқ, бірақ орны осы уақытқа дейін «Еркебай» деп аталады. Еркебай ахун заманында Орта Азияға белгілі сопылар ұстазы – қол беріп, сопы болған. Өзінің ұстазынан үйренгенін тұрмыста пайдаланып, халықтың игілігіне асырады.

Ахун Жем жағасына шығыр салады. Оның қолдаушысы М.Кенесарин (атақты әкесі) сол шығырдан Жемнен су жүретін арық қазып беруге көмектеседі. Соның нәтижесінде тегіс жерлерді атызға бөліп, су жүйелері реттеліп тартылып, егін егіліп (арпа, тары, жүгері, көкөністер), олардан жақсы өнім жиналған.

1913 жылы Еркебай Бұхарадағы Мұсылмандар діни басқармасында Олжашы Айтқұлмен бірге ахундық атақ алып, елге қайтар жолында Хорезм ойпатында етек алған індет – оба ауруынан қайтыс болады. Сүйегін өзімен бірге қайтыс болған Ө.Нысанбайұлымен бірге Көне Үргеніштен 50 км жердегі қауымға «аманат» етіп жерлейді. Кейін мүрденің артынан келген адамға Еркебайдың ұстазы Қожа Зікір ишан жұқпалы ауру басқа адамдарға жұғуын ойлап, мүрдені қазып алуға рұқсат бермейді. Сөйтіп, 38 жасында қайтыс болған Еркебай ахунның мәңгілік мекені Бесқала болып қала берген.

Дереккөздер

1. «Қазақ Совет энциклопедиясы» (12 томдық), Алматы, 1972 – 1978;
2. Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;
3. «Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007