Диссонанс (фр. dissonance, гр. dissono - үйлесімсіз дыбыстаймын), әдебиеттануда - өлең ұйқастарында кездесетін құбылыс; толымсыз ұйқастың бір түрінің атауы. Диссонанс түрлі өлең жүйелерінде түрліше сипатта болады; тоникалық жүйедегі орыс өлеңінде Диссонанс - өлең ұйқастарындағы екпін түсіп тұрған дауысты дыбыстардың сәйкеспей, тек одан кейінгі дауыссыздардың ғана өзара үндесіп (үйкасып) немесе бірдей болып келуі. Мыс.: слово - слева - слава. Ал силлабикалык жүйедегі қазақ өлеңінде Диссонанс ұйкастың акустикалык құрылымындағы бір немесе бірнеше дауысты дыбыстардың сәйкеспей, үйлесімсіздік танытып, ұйқас құрамындағы дауыссыздардың түгел дерлік дapa үндесуіне негізделеді. Мыс.: "Әуелде бір суық мұз - ақыл зерек, Жылытқан тұла бойды ыстық жүрек" (Абай"). Диссонанс сирек, онда да көп (төрт, бес) буынды өлең ұйқастарының бастапқы буындарындағы селкеулік ретінде ғана әредік ұшырасады. Мыс.; "Қойшы аянбас сіздердей "қонағынан", Не бір серке сойылар, не бағлан. Жазбай тани қоясың жаздың нұрын, Жадыраңқы іңірдің қабағынан" (Т.Әбдікорімов). Диссонанс түзіп тұрған ұйқастардағы үндестік тек дауыссыз дыбыстардың үйлесіміне, яғни олардың өзара ұйқасып немесе қайталанып келуіне негізделетіндіктен, оны кейде консонанс деп те атайды, бірақ бұл атау сирек колданылады.
Дереккөздер
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dissonans fr dissonance gr dissono үjlesimsiz dybystajmyn әdebiettanuda olen ujkastarynda kezdesetin kubylys tolymsyz ujkastyn bir tүrinin atauy Dissonans tүrli olen zhүjelerinde tүrlishe sipatta bolady tonikalyk zhүjedegi orys oleninde Dissonans olen ujkastaryndagy ekpin tүsip turgan dauysty dybystardyn sәjkespej tek odan kejingi dauyssyzdardyn gana ozara үndesip үjkasyp nemese birdej bolyp kelui Mys slovo sleva slava Al sillabikalyk zhүjedegi kazak oleninde Dissonans ujkastyn akustikalyk kurylymyndagy bir nemese birneshe dauysty dybystardyn sәjkespej үjlesimsizdik tanytyp ujkas kuramyndagy dauyssyzdardyn tүgel derlik dapa үndesuine negizdeledi Mys Әuelde bir suyk muz akyl zerek Zhylytkan tula bojdy ystyk zhүrek Abaj Dissonans sirek onda da kop tort bes buyndy olen ujkastarynyn bastapky buyndaryndagy selkeulik retinde gana әredik ushyrasady Mys Қojshy ayanbas sizderdej konagynan Ne bir serke sojylar ne baglan Zhazbaj tani koyasyn zhazdyn nuryn Zhadyranky inirdin kabagynan T Әbdikorimov Dissonans tүzip turgan ujkastardagy үndestik tek dauyssyz dybystardyn үjlesimine yagni olardyn ozara ujkasyp nemese kajtalanyp keluine negizdeletindikten ony kejde konsonans dep te atajdy birak bul atau sirek koldanylady Derekkozder Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz