Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Джорджтаун (ағылш. Georgetown) — Гайана кооперативтік Республикасының астанасы, мемлекеттің ірі экономикалық және көлік орталығы. Халық саны-200 500 адам (2016)..
| Қала | |
| Джорджтаун | |
| ағылш. Georgetown | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы | Астана |
| Аймағы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 6°48′ с. е. 58°09′ б. б. / 6.800° с. е. 58.150° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 6°48′ с. е. 58°09′ б. б. / 6.800° с. е. 58.150° б. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 1781 |
| Орталығының биiктігі | 0 м |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 200 500 адам (2016) |
Джорджтаун шекарасы | |
Этимология
1781 жылы голландиялықтар іргесін қалап және бастапқыда Стабрук деп аталды. Стабрук - «тұрақты (ағынсыз) тоған» деген мағынаны білдіреді. XIX ғасырдың басында қала Ұлыбританияға қарамағына кетіп, 1812 жылы ағылшын королі Георг III құрметіне Джорджтаун болып өзгертілді.
Табиғи жағдайлар
Джорджтаун Гайанның солтүстік-шығыс бөлігінде, Атлант мұхитының жағалауында, Демерара өзенінің құятын жеріне
орналасқан. Қаладағы ауа-райы ылғалды субэкваторлық климаттың әсеріне байланысты. Ауаның орташа айлық температурасы жыл бойы +26-дан +28 ° C-қа дейін өзгереді. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері шамамен 2250 мм құрайды. Жауынды кезең екі кезеңге бөлінеді: біріншісі сәуірдің ортасынан тамыздың ортасына дейін, екіншісі - қарашаның ортасынан қаңтар айының соңына дейін жалғасады. Ең көп жауын-шашын желтоқсан айында түседі. Қаланың Атлант жағалауына жақын болуына байланысты Джорджтаундағы салыстырмалы ылғалдылық өте жоғары деңгейге жетеді (әдетте күндіз 75-80% және таңертең 90% дерлік). Жыл бойы қала Атлантикада тұратын солтүстік-шығыс пассат желдерінің ықпалына ұшырайды.
Қала саванна аймағында орналасқан. Оның шекараларында саваннаға тән флораның түрлері сақталған: акация, ұсақ жапырақты бұталар және дәнді-шөпті өсімдіктер.
Халқы, тілі, діні
Джорджтаун халқының саны қала маңындағы тұрғындарды есептегенде 250 мыңнан астам адамға жетеді. Бұл елдегі барлық тұрғындардың үштен бірі. Ел астанасында тұратын негізгі этникалық топтың өкілдері үнді иммигранттарының ұрпақтары (қала тұрғындарының жартысына жуығы). Сонымен қатар мұнда африкандықтар, еуропалықтар (негізінен Португалиядан келген иммигранттар) және мулаттар тұрады. Елдің байырғы тұрғындары — американдық үндістер — астанада жоқ, себебі олар негізінен Гайананың ішкі аймақтарында тұрады және жартылай көшпелі өмір салтын ұстанады. Мемлекеттік тіл -ағылшын, халықтың белгілі бір топтарының арасында хинди мен урду тілдері де таралған. Джорджтаунның діни ұстанымы бойынша жартысынан көбі христиан дінін ұстанушылар (католиктер мен протестанттар), қалғандары индуизм мен ислам дінін ұстанады.
Қаланың даму тарихы
1781 жылы голландиялық колонистер құрған. 1784 жылы қала Оңтүстік Америкада голланд отарлық иеліктерінің әкімшілік орталығы мәртебесіне ие болды. XIX ғ.басында, Гайана аумағындағы отаршылдық үшін күрес нәтижесінде пайда болған Голландия мен Ұлыбритания арасындағы әскери іс-қимылдар кезінде, Джорджтаунды Англия басып алды, ол 1812 жылы қалаға қазіргі заманғы атауын берді. 1812 жылы губернатордың резиденциясы Джорджтаун қаласында орналасты. 1831 жылы Бербис, Эссекибо және Демерара ағылшын колониялары біріккеннен кейін, жаңадан құрылған аумақ британдық Гвиана деп аталды, Джорджтаун қаласы оның астанасы болып жарияланды. Британдық колонистер қаланы абаттандыруға, жолдарды салуға, Джорджтаун маңындағы өңделетін плантациялар алаңын кеңейтуге көп көңіл бөлді. 1830 жылдары құлдық жойылғаннан кейін, Үндістан мен Еуропаның, Азия мен Африканың басқа да елдерінен жалдамалы жұмысшылармен кемелер
Джорджтаун портына келе бастады. 1840-шы жылдары қалаға Португалиядан, негізінен Мадейра аралынан, сондай-ақ Қытайдан жұмысшылар қоныс аудара бастады. Кейіннен Джорджтаунға қоныс аударған иммигранттардың ішінен қаланың экономикасы мен саяси дамуына және оның экономикалық және әлеуметтік өміріндегі көптеген реформаларға үлес қосқан білікті жұмысшылар мен кәсіпкерлердің барлық тобы құрылды. 1920 ж. жылдар Джорджтаун қаласында заманауи темірбетон ғимараттарының құрылысы басталды, олар негізінен қаланың іскери бөлігінде шоғырланған. Джорджтаунның басқа аудандарында негізінен ағаштан жасалған бір қабатты ғимараттар тұрғызылды. 1930 жылдары қала жұмысшылардың экономикалық қайта құру үшін күресін күшейтті. Джорджтаунда жергілікті кәсіпорындардағы жұмысшылардың ереуілдері жиілеп кетті. 1940 жылдардың аяғы - 1960 жылдардың басында. астаналықтар арасында Гайанадағы британдық отаршылдыққа қарсы азаттық қозғалысты күшейтті. Джорджтаун жұмысшыларының британдық биліктің саясатына наразылығын білдіретін жаппай демонстрациялар 1962-1964 жж. байқалды. Халықтық толқулардың салдарынан Британ үкіметі Джорджтаун және басқа қалалардың тұрғындары қойған талаптардың бір бөлігін қанағаттандыруға мәжбүр болды (мысалы, дауыс беру құқығын кеңейту және жергілікті билік органдарының өкілеттік мерзімдері), бұл бүкіл елдің саяси өмірінде кейбір демократиялық өзгерістерге әкелді. 1966 жылы мамырда Гайана мемлекетінің тәуелсіздігін алғаннан кейін Джорджтаун ресми түрде оның астанасы болып танылды.
1970 жылы Гайана Кооперативті Гайана болып өзгергеннен кейін Джорджтаун астана қаласы мәртебесін алды. Мұнда үкіметтік резиденция, ел Парламенті және оның барлық мемлекеттік әкімшілік органдары орналастырылды. 1970-1980 жж. елорданың экономикалық дамуы қант пен боксит бағасының айтарлықтай төмендеуіне байланысты дағдарысты бастан өткерді (елдің негізгі экспорттық өнімдері негізінен Джорджтаун теңіз портынан экспортталады). Жұмысшылар қалада тағы да ереуілге шықты, саяси партияның белгілі бір тұрақсыздығы әртүрлі партиялық топтардың өкілдерінің күресті күшейтуінен туындады. Жалпы елдің экономикасын және оның капиталын жақсарту үшін шетелдік инвестицияларды тарту 90-жылдары қаланың экономикалық өмірін біршама тұрақтандыруға мүмкіндік берді. Нарықтық экономикаға қайта бағдарлану және қоғамды демократияландыру Джорджтаун кәсіпорындарының өнімділігінің артуы және басқа мемлекеттермен сауда қатынастарының одан әрі дамуы қаланың шаруашылық өмірін біршама тұрақтандыруға мүмкіндік берді.
Мәдени маңызы
Джорджтаунның сәулеттік келбеті - бұл бақтар мен саябақтардың сәнімен безендірілген тік бұрышты көшелер желісі.
Қаланың басты мәдени-тарихи ескерткіштері 1892 жылы салынған Әулие Георгийдің әлемдегі ең ірі англикандық ағаш
және 1913-1914 жылдары темір-бетон плиталарынан салынған католик шіркеуі болып табылады. 1839-1844 жылдары салынған Ұлттық жиналыс үйі мен үкімет резиденциясы да белгілі бір қызығушылық тудырады. 1880 жылдары Джорджтаунда қазір сәулет ескерткіштері болып табылатын сот ғимараты мен мэрия салынды. Астанада Гайана мұражайы орналасқан, оның экспозициясы қаланың және отарлық жаулап алу дәуірінен бергі елдің дамуы туралы баяндайды. Джорджтаунда "Гилд Тиэтр"театры да бар. Джорджтаун жетекші жоғары оқу орындарының қатарында-Гайана университеті (1963 жылы құрылған), онда студенттерді оқыту медициналық, заң факультеттерінде, өнер, әлеуметтік және жаратылыстану ғылымдары факультеттерінде жүргізіледі. Сондай-ақ техникалық институт, педагогикалық және ауылшаруашылық колледждері, Карнеги экономикалық мектебі, гайан өндірістік дайындық орталығы және басқа да білім беру мекемелері бар.
Елдегі ең үлкен кітаптар мен басқа да басылымдар жинағы Гайана көпшілік кітапханасында сақтаулы. Елордаға жақын жерде Кайетур ұлттық географиялық паркі орналасқан, ол тропикалық флора мен фауна өкілдерінің көптеген түрлерін сақтаған. Қала ішінде үлкен ботаникалық бақ бар. Қаладан 41 шақырым жерде Джорджтаун халықаралық әуежайы орналасқан, ол Торонто, Нью-Йорк, Майами, Лондон, Парамарибо қалаларымен тұрақты әуе қатынасын қолдауға мүмкіндік береді. Қала жақсы күтілген, көгалдандырылған, сондықтан оны "Карибтің –бақ қаласы" деп атайды.
Дереккөздер
- Результаты переписи в Гайане (2012)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dzhordzhtaun agylsh Georgetown Gajana kooperativtik Respublikasynyn astanasy memlekettin iri ekonomikalyk zhәne kolik ortalygy Halyk sany 200 500 adam 2016 ҚalaDzhordzhtaunagylsh GeorgetownӘkimshiligiEl Gajana GajanaStatusyAstanaAjmagyDemerara MahajkaTarihy men geografiyasyKoordinattary6 48 s e 58 09 b b 6 800 s e 58 150 b b 6 800 58 150 G O Ya Koordinattar 6 48 s e 58 09 b b 6 800 s e 58 150 b b 6 800 58 150 G O Ya Қurylgan uakyty1781Ortalygynyn biiktigi0 mUakyt beldeuiUTC 4TurgyndaryTurgyny200 500 adam 2016 DzhordzhtaunDzhordzhtaun shekarasyEtimologiya1781 zhyly gollandiyalyktar irgesin kalap zhәne bastapkyda Stabruk dep ataldy Stabruk turakty agynsyz togan degen magynany bildiredi XIX gasyrdyn basynda kala Ұlybritaniyaga karamagyna ketip 1812 zhyly agylshyn koroli Georg III kurmetine Dzhordzhtaun bolyp ozgertildi Tabigi zhagdajlarDzhordzhtaun Gajannyn soltүstik shygys boliginde Atlant muhitynyn zhagalauynda Demerara ozeninin kuyatyn zherineDzhordzhtaundagy otarshyldyk dәuirdegi rezidenciya ornalaskan Қaladagy aua rajy ylgaldy subekvatorlyk klimattyn әserine bajlanysty Auanyn ortasha ajlyk temperaturasy zhyl bojy 26 dan 28 C ka dejin ozgeredi Zhauyn shashynnyn ortasha zhyldyk molsheri shamamen 2250 mm kurajdy Zhauyndy kezen eki kezenge bolinedi birinshisi sәuirdin ortasynan tamyzdyn ortasyna dejin ekinshisi karashanyn ortasynan kantar ajynyn sonyna dejin zhalgasady En kop zhauyn shashyn zheltoksan ajynda tүsedi Қalanyn Atlant zhagalauyna zhakyn boluyna bajlanysty Dzhordzhtaundagy salystyrmaly ylgaldylyk ote zhogary dengejge zhetedi әdette kүndiz 75 80 zhәne tanerten 90 derlik Zhyl bojy kala Atlantikada turatyn soltүstik shygys passat zhelderinin ykpalyna ushyrajdy Қala savanna ajmagynda ornalaskan Onyn shekaralarynda savannaga tәn floranyn tүrleri saktalgan akaciya usak zhapyrakty butalar zhәne dәndi shopti osimdikter Halky tili diniDzhordzhtaun halkynyn sany kala manyndagy turgyndardy eseptegende 250 mynnan astam adamga zhetedi Bul eldegi barlyk turgyndardyn үshten biri El astanasynda turatyn negizgi etnikalyk toptyn okilderi үndi immigranttarynyn urpaktary kala turgyndarynyn zhartysyna zhuygy Sonymen katar munda afrikandyktar europalyktar negizinen Portugaliyadan kelgen immigranttar zhәne mulattar turady Eldin bajyrgy turgyndary amerikandyk үndister astanada zhok sebebi olar negizinen Gajananyn ishki ajmaktarynda turady zhәne zhartylaj koshpeli omir saltyn ustanady Memlekettik til agylshyn halyktyn belgili bir toptarynyn arasynda hindi men urdu tilderi de taralgan Dzhordzhtaunnyn dini ustanymy bojynsha zhartysynan kobi hristian dinin ustanushylar katolikter men protestanttar kalgandary induizm men islam dinin ustanady Қalanyn damu tarihy1781 zhyly gollandiyalyk kolonister kurgan 1784 zhyly kala Ontүstik Amerikada golland otarlyk ielikterinin әkimshilik ortalygy mәrtebesine ie boldy XIX g basynda Gajana aumagyndagy otarshyldyk үshin kүres nәtizhesinde pajda bolgan Gollandiya men Ұlybritaniya arasyndagy әskeri is kimyldar kezinde Dzhordzhtaundy Angliya basyp aldy ol 1812 zhyly kalaga kazirgi zamangy atauyn berdi 1812 zhyly gubernatordyn rezidenciyasy Dzhordzhtaun kalasynda ornalasty 1831 zhyly Berbis Essekibo zhәne Demerara agylshyn koloniyalary birikkennen kejin zhanadan kurylgan aumak britandyk Gviana dep ataldy Dzhordzhtaun kalasy onyn astanasy bolyp zhariyalandy Britandyk kolonister kalany abattandyruga zholdardy saluga Dzhordzhtaun manyndagy ondeletin plantaciyalar alanyn kenejtuge kop konil boldi 1830 zhyldary kuldyk zhojylgannan kejin Үndistan men Europanyn Aziya men Afrikanyn baska da elderinen zhaldamaly zhumysshylarmen kemeler Parlament үjiZhogargy Sot үji Dzhordzhtaun portyna kele bastady 1840 shy zhyldary kalaga Portugaliyadan negizinen Madejra aralynan sondaj ak Қytajdan zhumysshylar konys audara bastady Kejinnen Dzhordzhtaunga konys audargan immigranttardyn ishinen kalanyn ekonomikasy men sayasi damuyna zhәne onyn ekonomikalyk zhәne әleumettik omirindegi koptegen reformalarga үles koskan bilikti zhumysshylar men kәsipkerlerdin barlyk toby kuryldy 1920 zh zhyldar Dzhordzhtaun kalasynda zamanaui temirbeton gimarattarynyn kurylysy bastaldy olar negizinen kalanyn iskeri boliginde shogyrlangan Dzhordzhtaunnyn baska audandarynda negizinen agashtan zhasalgan bir kabatty gimarattar turgyzyldy 1930 zhyldary kala zhumysshylardyn ekonomikalyk kajta kuru үshin kүresin kүshejtti Dzhordzhtaunda zhergilikti kәsiporyndardagy zhumysshylardyn ereuilderi zhiilep ketti 1940 zhyldardyn ayagy 1960 zhyldardyn basynda astanalyktar arasynda Gajanadagy britandyk otarshyldykka karsy azattyk kozgalysty kүshejtti Dzhordzhtaun zhumysshylarynyn britandyk biliktin sayasatyna narazylygyn bildiretin zhappaj demonstraciyalar 1962 1964 zhzh bajkaldy Halyktyk tolkulardyn saldarynan Britan үkimeti Dzhordzhtaun zhәne baska kalalardyn turgyndary kojgan talaptardyn bir boligin kanagattandyruga mәzhbүr boldy mysaly dauys beru kukygyn kenejtu zhәne zhergilikti bilik organdarynyn okilettik merzimderi bul bүkil eldin sayasi omirinde kejbir demokratiyalyk ozgeristerge әkeldi 1966 zhyly mamyrda Gajana memleketinin tәuelsizdigin algannan kejin Dzhordzhtaun resmi tүrde onyn astanasy bolyp tanyldy 1970 zhyly Gajana Kooperativti Gajana bolyp ozgergennen kejin Dzhordzhtaun astana kalasy mәrtebesin aldy Munda үkimettik rezidenciya el Parlamenti zhәne onyn barlyk memlekettik әkimshilik organdary ornalastyryldy 1970 1980 zhzh elordanyn ekonomikalyk damuy kant pen boksit bagasynyn ajtarlyktaj tomendeuine bajlanysty dagdarysty bastan otkerdi eldin negizgi eksporttyk onimderi negizinen Dzhordzhtaun teniz portynan eksporttalady Zhumysshylar kalada tagy da ereuilge shykty sayasi partiyanyn belgili bir turaksyzdygy әrtүrli partiyalyk toptardyn okilderinin kүresti kүshejtuinen tuyndady Zhalpy eldin ekonomikasyn zhәne onyn kapitalyn zhaksartu үshin sheteldik investiciyalardy tartu 90 zhyldary kalanyn ekonomikalyk omirin birshama turaktandyruga mүmkindik berdi Naryktyk ekonomikaga kajta bagdarlanu zhәne kogamdy demokratiyalandyru Dzhordzhtaun kәsiporyndarynyn onimdiliginin artuy zhәne baska memlekettermen sauda katynastarynyn odan әri damuy kalanyn sharuashylyk omirin birshama turaktandyruga mүmkindik berdi Mәdeni manyzyDzhordzhtaunnyn sәulettik kelbeti bul baktar men sayabaktardyn sәnimen bezendirilgen tik buryshty kosheler zhelisi Қalanyn basty mәdeni tarihi eskertkishteri 1892 zhyly salyngan Әulie Georgijdin әlemdegi en iri anglikandyk agashӘulie Georgij shirkeui zhәne 1913 1914 zhyldary temir beton plitalarynan salyngan katolik shirkeui bolyp tabylady 1839 1844 zhyldary salyngan Ұlttyk zhinalys үji men үkimet rezidenciyasy da belgili bir kyzygushylyk tudyrady 1880 zhyldary Dzhordzhtaunda kazir sәulet eskertkishteri bolyp tabylatyn sot gimaraty men meriya salyndy Astanada Gajana murazhajy ornalaskan onyn ekspoziciyasy kalanyn zhәne otarlyk zhaulap alu dәuirinen bergi eldin damuy turaly bayandajdy Dzhordzhtaunda Gild Tietr teatry da bar Dzhordzhtaun zhetekshi zhogary oku oryndarynyn katarynda Gajana universiteti 1963 zhyly kurylgan onda studentterdi okytu medicinalyk zan fakultetterinde oner әleumettik zhәne zharatylystanu gylymdary fakultetterinde zhүrgiziledi Sondaj ak tehnikalyk institut pedagogikalyk zhәne auylsharuashylyk kolledzhderi Karnegi ekonomikalyk mektebi gajan ondiristik dajyndyk ortalygy zhәne baska da bilim beru mekemeleri bar Eldegi en үlken kitaptar men baska da basylymdar zhinagy Gajana kopshilik kitaphanasynda saktauly Elordaga zhakyn zherde Kajetur ulttyk geografiyalyk parki ornalaskan ol tropikalyk flora men fauna okilderinin koptegen tүrlerin saktagan Қala ishinde үlken botanikalyk bak bar Қaladan 41 shakyrym zherde Dzhordzhtaun halykaralyk әuezhajy ornalaskan ol Toronto Nyu Jork Majami London Paramaribo kalalarymen turakty әue katynasyn koldauga mүmkindik beredi Қala zhaksy kүtilgen kogaldandyrylgan sondyktan ony Karibtin bak kalasy dep atajdy DerekkozderRezultaty perepisi v Gajane 2012