Гүлбаһрам Батырбекқызы Сейфуллина (1908-1973) - Сәкен Сейфуллиннің зайыбы.
Ауыл мектебінде оқып, әуелі Ақмолаға, содан кейін 1925 ж. Қызылжарға партия-кеңес мектебіне Нәзипа Құлжанованың жәрдемімен түседі. 1926 ж. С. Сейфуллин демалыстан қайтып келе жатып Нілді болыстық комитетінің төрағасы, қазақтың ірі ақыны Қайып Айнабековтің үйіне түседі. Ол ағайындармен, әсіресе төңкеріс кезінде бірге болған Жақия, 1923 ж. кеңестердің 3-съезіне делегат болып барған Сәкеннің бұрыннан-ақ аралас-құраластығы болатын. Сәкен аттанарда Қайып Қызылжарда оқып жатқан немере қарындасы Гүлбаһрамға сәлемдеме жібереді. Сәкен Гүлбаһрамды шақырып алып, сәлемдемені тапсырады және Қайыптың «Қырдың қызыл гүлдері» деген өлеңдер жинағының колжазбасын таза қағазға көшіріп беруін сұрайды. Осылайша кездесу сәтінде Сәкен көңілін білдіреді.
Қызылордаға оралған соң «Совпарттағы қарындасыма — Гүлбаһрамға» деген өлең жазды. Ол «Еңбекші Қазақ» газетінде 1926 ж. 19 қарашада жарияланып, желтоқсан айының аяғында екеуі отау құрады. Оқуын оқи жүріп, Сәкеннің «Тар жол, тайғақ кешу» роман-эссесінің, «Тұрмыс толқынында» өлеңдер жинағының қолжазбаларын баспаға дайындауға көмектеседі. 1931 ж. Лаура (Сәкен еркелетуінде - Дәрідана), 1936 ж. Мұхтар Әуезов атын қойған Аян дүниеге келеді, бірақ екеуі де жастай шетінейді. Гүлбаһрам Сәкеннің шығармашылықпен бірыңғай айналасуына жағдай жасап, қанқұйлы 1937 жылдың 24 қыркүйегіне дейін тату-тәтті өмір сүреді. Гүлбаһрам Батырбек қызы 29 жасында тұл қалса да Сәкен абыройына дақ түсірмей өткен адал да батыр анамыз. 1938 ж. 8 ақпанда Сәкенмен соңғы рет түрмеде кездеседі де, Ақмолаға жер аударылады.
Соғыс басталар қарсаңында Қаскелеңдегі «Қайрат» артелінде тігінші болып жүргенде ауруға шалдығып, 2-дәрежелі мүгедектікке шығады. Бауыры Бозтайдан қалған үш қызды және немере інісі Ерікті өсіріп, ел қатарына қосады. Гүлбаһрамның Сәкен үшін күресі таңқаларлықтай. 1938 ж. қоярда-қоймай жүріп Сәкенмен кездескенде үміт оты сөнбеген Гүлбаһрамнын 1940 ж. 24 желтоқсанда КСРО бас прокуратурасынан «күйеуіңіздің ісін қайта қарауға ешбір негіз жоқ» деген мейірімсіз жауап алуына қарағанда, Сәкенді ақтау жолында талай мекемелерге арыз бергенін көреміз. Сталин дүниеден өткен соң, өтініш-арыздарды жоғары жаққа толассыз жаза бергенге ұқсайды. 1956 ж. 25 мамырда заң подполковнигі Сидакиннен алған жауабы үміт отын жағуға себепші болып, хат үстіне өтініш, арыз үстіне шағым жазуды үдете түсіп, 1957 ж. 30 наурызда Сәкенді ақтап алады. Бұл Қазақстанға жеткен ең алғашқы қуанышты хабар еді.
Біздің арыстарымыз осыдан кейін ғана ақтала бастады. Гүлбаһрам Сәкен мұрасын жариялауда да үлкен азаматтық танытты. Сәкеннен қалған қолжазбалар мен бұйымдарды, киім-кешектерді республика мұражайларына таратып берді. Сәкеннің естелігін Қарағандылық жазушы Ж. Бектұров жазып алып «Сәкеннің соңғы сәті» деген атпен жариялады.
Дереккөздер
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gүlbaһram Batyrbekkyzy Sejfullina 1908 1973 Sәken Sejfullinnin zajyby Auyl mektebinde okyp әueli Akmolaga sodan kejin 1925 zh Қyzylzharga partiya kenes mektebine Nәzipa Қulzhanovanyn zhәrdemimen tүsedi 1926 zh S Sejfullin demalystan kajtyp kele zhatyp Nildi bolystyk komitetinin toragasy kazaktyn iri akyny Қajyp Ajnabekovtin үjine tүsedi Ol agajyndarmen әsirese tonkeris kezinde birge bolgan Zhakiya 1923 zh kenesterdin 3 sezine delegat bolyp bargan Sәkennin burynnan ak aralas kuralastygy bolatyn Sәken attanarda Қajyp Қyzylzharda okyp zhatkan nemere karyndasy Gүlbaһramga sәlemdeme zhiberedi Sәken Gүlbaһramdy shakyryp alyp sәlemdemeni tapsyrady zhәne Қajyptyn Қyrdyn kyzyl gүlderi degen olender zhinagynyn kolzhazbasyn taza kagazga koshirip beruin surajdy Osylajsha kezdesu sәtinde Sәken konilin bildiredi Қyzylordaga oralgan son Sovparttagy karyndasyma Gүlbaһramga degen olen zhazdy Ol Enbekshi Қazak gazetinde 1926 zh 19 karashada zhariyalanyp zheltoksan ajynyn ayagynda ekeui otau kurady Okuyn oki zhүrip Sәkennin Tar zhol tajgak keshu roman essesinin Turmys tolkynynda olender zhinagynyn kolzhazbalaryn baspaga dajyndauga komektesedi 1931 zh Laura Sәken erkeletuinde Dәridana 1936 zh Muhtar Әuezov atyn kojgan Ayan dүniege keledi birak ekeui de zhastaj shetinejdi Gүlbaһram Sәkennin shygarmashylykpen biryngaj ajnalasuyna zhagdaj zhasap kankujly 1937 zhyldyn 24 kyrkүjegine dejin tatu tәtti omir sүredi Gүlbaһram Batyrbek kyzy 29 zhasynda tul kalsa da Sәken abyrojyna dak tүsirmej otken adal da batyr anamyz 1938 zh 8 akpanda Sәkenmen songy ret tүrmede kezdesedi de Akmolaga zher audarylady Sogys bastalar karsanynda Қaskelendegi Қajrat artelinde tiginshi bolyp zhүrgende auruga shaldygyp 2 dәrezheli mүgedektikke shygady Bauyry Boztajdan kalgan үsh kyzdy zhәne nemere inisi Erikti osirip el kataryna kosady Gүlbaһramnyn Sәken үshin kүresi tankalarlyktaj 1938 zh koyarda kojmaj zhүrip Sәkenmen kezdeskende үmit oty sonbegen Gүlbaһramnyn 1940 zh 24 zheltoksanda KSRO bas prokuraturasynan kүjeuinizdin isin kajta karauga eshbir negiz zhok degen mejirimsiz zhauap aluyna karaganda Sәkendi aktau zholynda talaj mekemelerge aryz bergenin koremiz Stalin dүnieden otken son otinish aryzdardy zhogary zhakka tolassyz zhaza bergenge uksajdy 1956 zh 25 mamyrda zan podpolkovnigi Sidakinnen algan zhauaby үmit otyn zhaguga sebepshi bolyp hat үstine otinish aryz үstine shagym zhazudy үdete tүsip 1957 zh 30 nauryzda Sәkendi aktap alady Bul Қazakstanga zhetken en algashky kuanyshty habar edi Bizdin arystarymyz osydan kejin gana aktala bastady Gүlbaһram Sәken murasyn zhariyalauda da үlken azamattyk tanytty Sәkennen kalgan kolzhazbalar men bujymdardy kiim keshekterdi respublika murazhajlaryna taratyp berdi Sәkennin esteligin Қaragandylyk zhazushy Zh Bekturov zhazyp alyp Sәkennin songy sәti degen atpen zhariyalady DerekkozderҚaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5Bul zhana makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz