Бұлғын (лат. Martes zibellina) – сусарлар тұқымдасының сусарлар туысына жататын жыртқыш сүтқоректі аң.
Бұлғын | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(IUCN3.1) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Martes zibellina (Линней, 1758) | ||||||||||||||
Ареал |
Дене тұрқы 40 – 55 см, құйрығы – 20 см-дей, салмағы 0,4 – 1,6 кг. Қазақстанда Алтайдың қылқан жапырақты ормандарында кездеседі. Құлақ қалқаны жалпақ, дөңгеленген ұшы үшбұрышты. Денесіндегі жүндері қалың қою жібектей, түсі – бурыл, сарғыш, қара қоңыр, алқымында кішкене ақшыл дағы болады. Сирағы қысқа, қимылы икемді келеді. Ұсақ жәндіктермен, самырсын жаңғағымен, жидекпен қоректенеді. Кейде жабайы бал арасының балын да жейді. Шыршалы, майқарағайлы ормандардағы ағаш діңдері мен тас қуыстарды мекендейді. Мекендейтін жерлерінен көп ұзамайды, азығы азайған жылдары орманның бір жерінен екінші жеріне қоныс аударады. Табиғи жағдайда 1 жыл 3 айда жыныстық жағынан жетіледі. Бұлар 2 рет (наурыз – маусымда және тамыз – қарашада) түлейді. Бұлғын маусым – тамызда шағылысып, 245 – 300 күннен кейін наурыздың аяғында, 2 – 6 соқыр күшіктен туады. Күшіктерінің салмағы 30 г-дай, дене тұрқы 11 – 12 см. 30 – 36 күнде олардың көздері ашылып, тістері шыға бастайды, ал 3,5 айда тұрақты тістері қалыптасады. Бұлғын – терісі өте бағалы аң. Терісінен тігіледі.
Дереккөздер
- Abramov, A. & Wozencraft, C. (2008). Martes zibellina. In: 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 21 наурыз 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern
- Қазақ Энциклопедиясы II том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Bulgyn ajryk degen betti karanyz Bulgyn lat Martes zibellina susarlar tukymdasynyn susarlar tuysyna zhatatyn zhyrtkysh sүtkorekti an Bulgyn IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerSaby ZhyrtkyshtarTukymdasy Susarlar tukymdasyTegi SusarlarTүri M zibellinaMartes zibellina Linnej 1758 Areal Dene turky 40 55 sm kujrygy 20 sm dej salmagy 0 4 1 6 kg Қazakstanda Altajdyn kylkan zhapyrakty ormandarynda kezdesedi Қulak kalkany zhalpak dongelengen ushy үshburyshty Denesindegi zhүnderi kalyn koyu zhibektej tүsi buryl sargysh kara konyr alkymynda kishkene akshyl dagy bolady Siragy kyska kimyly ikemdi keledi Ұsak zhәndiktermen samyrsyn zhangagymen zhidekpen korektenedi Kejde zhabajy bal arasynyn balyn da zhejdi Shyrshaly majkaragajly ormandardagy agash dinderi men tas kuystardy mekendejdi Mekendejtin zherlerinen kop uzamajdy azygy azajgan zhyldary ormannyn bir zherinen ekinshi zherine konys audarady Tabigi zhagdajda 1 zhyl 3 ajda zhynystyk zhagynan zhetiledi Bular 2 ret nauryz mausymda zhәne tamyz karashada tүlejdi Bulgyn mausym tamyzda shagylysyp 245 300 kүnnen kejin nauryzdyn ayagynda 2 6 sokyr kүshikten tuady Kүshikterinin salmagy 30 g daj dene turky 11 12 sm 30 36 kүnde olardyn kozderi ashylyp tisteri shyga bastajdy al 3 5 ajda turakty tisteri kalyptasady Bulgyn terisi ote bagaly an Terisinen tigiledi BulgynDerekkozderAbramov A amp Wozencraft C 2008 Martes zibellina In 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 21 nauryz 2009 Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern Қazak Enciklopediyasy II tom