Бүйіржүйкелілер (Amphіneura) – моллюскілер типінің бір тармағы. Кембрий кезеңінен белгілі. 1300-дей түрі бар. Сауыттылар және сауытсыздар кластарына бөлінеді. Сауыттылардың (Lorіcata нe Polyplacophora) арқа жағындағы бақалшағы 8 пластинкадан тұрады. Дене тұрқы 1 мм-ден 30 – 40 мм-ге жетеді. Денесінің бауыр жағында жалпақ табанды аяқтары болады. Басы денесінен нашар бөлінген, сезім мүшелері болмайды. 4 – 80 жұп желбезектері арқылы тыныс алады. Қан айналу жүйесі ашық, жүрегі ішегінің үстіне орналасқан. Дара жынысты, сырттан ұрықтанады, бөліну нәтижесінде тохофораға ұқсас еркімен жүзіп жүретін дернәсілдер дамиды. Негізінен судағы балдырлармен қоректенеді, араларында жыртқыш түрлері де кездеседі. Бұлардың кейбір түрлері (мыс., Chіton tuberculatus) тағам ретінде пайдаланылады. Олар көбінесе жағалауда мекендейді. (Aplacophora нe Solenоgastres) бақалшағында аяғы жоқ, құрт тәрізді денесі кутикуламен қапталған, ізбесті қабыршақтары, инелері болады. Дене тұрқы 3 см-ден аспайды. Көпшілігі теңіз түбінде мекендейді, баяу жылжиды. Бүйіржүйкелілер негізінен гермафродиттер, арасында дара жыныстылары да бар. Метаморфоз жолымен өсіп-өнеді.
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bүjirzhүjkeliler Amphineura mollyuskiler tipinin bir tarmagy Kembrij kezeninen belgili 1300 dej tүri bar Sauyttylar zhәne sauytsyzdar klastaryna bolinedi Sauyttylardyn Loricata ne Polyplacophora arka zhagyndagy bakalshagy 8 plastinkadan turady Dene turky 1 mm den 30 40 mm ge zhetedi Denesinin bauyr zhagynda zhalpak tabandy ayaktary bolady Basy denesinen nashar bolingen sezim mүsheleri bolmajdy 4 80 zhup zhelbezekteri arkyly tynys alady Қan ajnalu zhүjesi ashyk zhүregi isheginin үstine ornalaskan Dara zhynysty syrttan uryktanady bolinu nәtizhesinde tohoforaga uksas erkimen zhүzip zhүretin dernәsilder damidy Negizinen sudagy baldyrlarmen korektenedi aralarynda zhyrtkysh tүrleri de kezdesedi Bulardyn kejbir tүrleri mys Chiton tuberculatus tagam retinde pajdalanylady Olar kobinese zhagalauda mekendejdi Aplacophora ne Solenogastres bakalshagynda ayagy zhok kurt tәrizdi denesi kutikulamen kaptalgan izbesti kabyrshaktary ineleri bolady Dene turky 3 sm den aspajdy Kopshiligi teniz tүbinde mekendejdi bayau zhylzhidy Bүjirzhүjkeliler negizinen germafroditter arasynda dara zhynystylary da bar Metamorfoz zholymen osip onedi Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet