Бессайыс, қазіргі бессайыс — спорттық жарыстың бір түрі. Оның бағдарламасына спорттың бірнеше түрлері енеді: атпен кедергілерден өту (конкур), семсерлесу, пистолетпен ату (25 метрден), еркін жүзу (300 м), жеңіл атлетикалық кросс (4000 м).
Жарысқа қатысушылардың орны спорттың әр түрінен алған ұпайларының қосындысына байланысты есептеледі. Бессайыс ертедегі Грекияда өткен бағдарламасына еніп, пентатлон деп аталған. Ол жүгіруден, ұзындыққа секіруден, найза серпуден, диск лақтырудан және күрестен тұрған. Қазіргі Олимпия ойындарының бағдарламасына 1912 ж. енді, дүние жүзі чемпионаттары 1949 жылдан өтіп келеді.
Қазақстанда бессайыс 1955 жылдан дами бастады. 1961 ж. КСРО чемпионатында қазақстандық Б.Сариев пен алғашқы медальдерді жеңіп алды. В. Минеев Токио Олимпиясының чемпионы болды (1964).
КСРО халықтарының 4-спартакиадасында (1967) Қазақстан құрамасы (К.Савитцкий, В.С. Сариев, В. Сватенко) қола, 5-спартакиадада (1971) (В.Сватенко, Ю.Тогобецкий, В.Монахов) күміс, 7-Спартакиадада (Т. Досымбетов, Б.Сычев, Е. Бессонов) қола жүлдегер атанды. КСРО құрама командасының сапында 1970 ж. Францияда өткен жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионатында Ю. Тогобецкий мен В. Монахов, 1994 ж. Жапонияда өткен 12-Азия ойындарында А. Парыгин, Д.Тюрин, О. Ребровтар чемпион атанды. 1996 ж. А. Парыгин Атланта Олимпиясының (АҚШ) чемпионы болды.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bessajys kazirgi bessajys sporttyk zharystyn bir tүri Onyn bagdarlamasyna sporttyn birneshe tүrleri enedi atpen kedergilerden otu konkur semserlesu pistoletpen atu 25 metrden erkin zhүzu 300 m zhenil atletikalyk kross 4000 m Zharyska katysushylardyn orny sporttyn әr tүrinen algan upajlarynyn kosyndysyna bajlanysty esepteledi Bessajys ertedegi Grekiyada otken bagdarlamasyna enip pentatlon dep atalgan Ol zhүgiruden uzyndykka sekiruden najza serpuden disk laktyrudan zhәne kүresten turgan Қazirgi Olimpiya ojyndarynyn bagdarlamasyna 1912 zh endi dүnie zhүzi chempionattary 1949 zhyldan otip keledi Қazakstanda bessajys 1955 zhyldan dami bastady 1961 zh KSRO chempionatynda kazakstandyk B Sariev pen algashky medalderdi zhenip aldy V Mineev Tokio Olimpiyasynyn chempiony boldy 1964 KSRO halyktarynyn 4 spartakiadasynda 1967 Қazakstan kuramasy K Savitckij V S Sariev V Svatenko kola 5 spartakiadada 1971 V Svatenko Yu Togobeckij V Monahov kүmis 7 Spartakiadada T Dosymbetov B Sychev E Bessonov kola zhүldeger atandy KSRO kurama komandasynyn sapynda 1970 zh Franciyada otken zhasospirimder arasyndagy әlem chempionatynda Yu Togobeckij men V Monahov 1994 zh Zhaponiyada otken 12 Aziya ojyndarynda A Parygin D Tyurin O Rebrovtar chempion atandy 1996 zh A Parygin Atlanta Olimpiyasynyn AҚSh chempiony boldy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tom