Бегім-Ана мұнарасы — шамамен X — XII ғасырлардан бері сақталған сәулет өнері ескерткіші. Қазіргі Қызылорда облысы Арал ауданы Жаңақұрылыс ауылынан оңтүстікке қарай 35 км жерде орналасқан.
Бегім-Ана мұнарасы | |
Жалпы мәлімет | |
---|---|
Статусы | Мемлекет қорғауында |
Орналасуы | Қазақстан Республикасы, Қызылорда облысы, Арал ауданы |
Биіктігі | 10 м |
Техникалық сипаттамасы | |
Диаметрі | 16 м |
Сипаттамасы
Мұнара шикі кірпіштен тұрғызылған, екі қатар күйдірілген кірпішпен (23х26х6) қапталған. Биіктігі 10,5 м. Жоғары қарай сәл қусырыла келген сегізқырлы призма пішінді, төбесі пирамида болып біткен. Орта деңгейге (шамамен 5,5 - 6 м) дейін мұнара бағанасы тұтас, одан жоғары бөлме бар; бұған шығыс жағындағы аркалы ойық арқылы кіруге болады. Мұнара ескерткіш үшін де, не әлдебір белгі беруге, қарауыл қарауға арналып салынуы да мүмкін деген болжам бар (Малбағар Меңдіқұловтың пікі бойынша). Қазақстанда осы тәріздес ортағасырлық мұнаралар (Ұзын там, Сараманқоса) көп кездеспейді, ал Орта Азияда мүлде жоқ. Бірақ “мұнаралы кесене” деген атаумен белгілі (XIII - XIV ғасырлардан кейін) мұндай ескерткіштер Иран, Түркия, Әзербайжанда кең тараған. Бұл жағдай осы елдерге Арал аймағынан түркі тайпаларының ығысып баруына байланысты болуы мүмкін.
Тарихы
1979 жылы Қазақстан Тарихи және мәдениет ескерткіштерін қорғау қоғамының экспедициясы (жетекшісі Ә.Оспанов) зерттеген. Аңыз бойынша, Бегім ана Жанкент әмірінің әйелі, нақақ жаланың құрбаны болған.
1982 жылы 1982 жылы мазар Қазақ КСР-нің тарихи және мәдени маңызы бар ескерткіштерінң тізіміне енді.
1989 жылы мұнара жөндеуден өтті.
Дереккөздер
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Begim Ana munarasy shamamen X XII gasyrlardan beri saktalgan sәulet oneri eskertkishi Қazirgi Қyzylorda oblysy Aral audany Zhanakurylys auylynan ontүstikke karaj 35 km zherde ornalaskan Begim Ana munarasyZhalpy mәlimetStatusyMemleket korgauyndaOrnalasuyҚazakstan Respublikasy Қyzylorda oblysy Aral audanyBiiktigi10 mTehnikalyk sipattamasyDiametri16 mSipattamasyMunara shiki kirpishten turgyzylgan eki katar kүjdirilgen kirpishpen 23h26h6 kaptalgan Biiktigi 10 5 m Zhogary karaj sәl kusyryla kelgen segizkyrly prizma pishindi tobesi piramida bolyp bitken Orta dengejge shamamen 5 5 6 m dejin munara baganasy tutas odan zhogary bolme bar bugan shygys zhagyndagy arkaly ojyk arkyly kiruge bolady Munara eskertkish үshin de ne әldebir belgi beruge karauyl karauga arnalyp salynuy da mүmkin degen bolzham bar Malbagar Mendikulovtyn piki bojynsha Қazakstanda osy tәrizdes ortagasyrlyk munaralar Ұzyn tam Saramankosa kop kezdespejdi al Orta Aziyada mүlde zhok Birak munaraly kesene degen ataumen belgili XIII XIV gasyrlardan kejin mundaj eskertkishter Iran Tүrkiya Әzerbajzhanda ken taragan Bul zhagdaj osy elderge Aral ajmagynan tүrki tajpalarynyn ygysyp baruyna bajlanysty boluy mүmkin Tarihy1979 zhyly Қazakstan Tarihi zhәne mәdeniet eskertkishterin korgau kogamynyn ekspediciyasy zhetekshisi Ә Ospanov zerttegen Anyz bojynsha Begim ana Zhankent әmirinin әjeli nakak zhalanyn kurbany bolgan 1982 zhyly 1982 zhyly mazar Қazak KSR nin tarihi zhәne mәdeni manyzy bar eskertkishterinn tizimine endi 1989 zhyly munara zhondeuden otti DerekkozderҚazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8 Osy makala kazak mәdenieti turaly bastama bolyp tabylady Buny tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz