Балқаш ойысы - оңтүстігінде Жетісу (Жоңғар) Алатауы мен Шу-Іле тауларына, солтүстігінде Балқаш көліне тіреліп жатқан қырқалы-бұйратты мезо-кайнозойлық құрылым. Ойыстың табаны палеозойдың қатпарланған шөгінді, магмалық және интрузивтік комплекстерінен құралған, солтүстік- батыс бағыттағы терең жарылыстар ойысты бірнеше жерінен бөліп өтеді. Балқаш ойысының оңтүстік-батысындағы үгілуінен пайда болған шөгінділерді ортаңғы және жоғарғы триас дәуірлерінде өзен-көлдерден жиналған және кемір аралас, құмайт саздық шөгінділер (қалындығы 200 м) басқан. Бұларды бор-палеоген, неоген-антропоген жүйелерінің құрлықта жаралған құмды-балшықты, борпылдақ жыныстары (850 м) жапқан. Ойыста неогеннің балшықты жыныстары (250-300 м), антропогеннің құмы (300 м-ге жуық) кең тараған. кесек жьныстар басым келеді. Солтүстік шеті жайпақ келген, табаны 1000 м-ге дейін төмендейтін орасан зор науа секілді ойыс Бақанас пен Батпақты өзенінің арасын алып жатыр. Балқаш ойысының жер қыртысы басқа өңірлерге қарағанда жұқа (қалындығы 38-40 км). Триас жыныстарында қоңыр көмір, жаңғыш тақта тас (Ақсүйек), боксит, ал одан жоғарғы қабаттарда тұщы су кездеседі.
Дереккөздер
- Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Balkash ojysy ontүstiginde Zhetisu Zhongar Alatauy men Shu Ile taularyna soltүstiginde Balkash koline tirelip zhatkan kyrkaly bujratty mezo kajnozojlyk kurylym Ojystyn tabany paleozojdyn katparlangan shogindi magmalyk zhәne intruzivtik kompleksterinen kuralgan soltүstik batys bagyttagy teren zharylystar ojysty birneshe zherinen bolip otedi Balkash ojysynyn ontүstik batysyndagy үgiluinen pajda bolgan shogindilerdi ortangy zhәne zhogargy trias dәuirlerinde ozen kolderden zhinalgan zhәne kemir aralas kumajt sazdyk shogindiler kalyndygy 200 m baskan Bulardy bor paleogen neogen antropogen zhүjelerinin kurlykta zharalgan kumdy balshykty borpyldak zhynystary 850 m zhapkan Ojysta neogennin balshykty zhynystary 250 300 m antropogennin kumy 300 m ge zhuyk ken taragan kesek zhnystar basym keledi Soltүstik sheti zhajpak kelgen tabany 1000 m ge dejin tomendejtin orasan zor naua sekildi ojys Bakanas pen Batpakty ozeninin arasyn alyp zhatyr Balkash ojysynyn zher kyrtysy baska onirlerge karaganda zhuka kalyndygy 38 40 km Trias zhynystarynda konyr komir zhangysh takta tas Aksүjek boksit al odan zhogargy kabattarda tushy su kezdesedi DerekkozderZhetisu enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 zhyl 712 bet 48 bet tүrli tүsti suretti zhapsyrma ISBN 9965 17 134 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet