Мағынасы — толықсыған, уылжыған жас: «Тек күріш емес, күріш сияқты балғын жастарды да өсірдім» (Ы. Жақаев, Менің бақытым).
Сөз төркіні жөнінде мынадай пікір айтуға болады. Араб тілінде: балиғ — ер жеткен, есейген. Н. Д. Оңдасынов өзінің «Арабша-қазақша түсіндірме сөздік» деген соңғы еңбегінің бірінші томында осы тұлғалас сөзді араб сөзі ретінде бірде — балиғ (58), екінші жерде — балағат (64) тұлғаларында көрсетіп қана қоймай, одан туындаған қазақ тіліндегі басқа да сөздерді келтірген. Бірақ бұлардың ішінен, біз әңгіме етіп отырған, «балғын» сөзін көре алмадық. Біздің ойымызша, тіліміздегі «балғынның» пайда болуына араб тіліндегі «балиғ» сөзі себепші болса керек. Осы түбірге қазақ тіліне тән сөзден сөз тудыратын -ын жұрнағын қоссақ: балиғ + ын => балиғын => бал (и)+ ғын => балғын түлғасы пайда болады. Екінші бір жорамалға тиек боларлық дерек қырғыз тілінен табылады: балгын — тал не шіліктіқ бір түрі (орыс. вид кустарника). Мұны ескерсек, жас өспірім балалардың тал-шыбықтай бұралып тұратындығына байланысты, теңеу нәтижесінен тууы да ғажап емес-ау деп қаларлықтай ойға да ерік беруге болады. Алайда, алғашқы жорамал сенімді көрінеді.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Magynasy tolyksygan uylzhygan zhas Tek kүrish emes kүrish siyakty balgyn zhastardy da osirdim Y Zhakaev Menin bakytym Soz torkini zhoninde mynadaj pikir ajtuga bolady Arab tilinde balig er zhetken esejgen N D Ondasynov ozinin Arabsha kazaksha tүsindirme sozdik degen songy enbeginin birinshi tomynda osy tulgalas sozdi arab sozi retinde birde balig 58 ekinshi zherde balagat 64 tulgalarynda korsetip kana kojmaj odan tuyndagan kazak tilindegi baska da sozderdi keltirgen Birak bulardyn ishinen biz әngime etip otyrgan balgyn sozin kore almadyk Bizdin ojymyzsha tilimizdegi balgynnyn pajda boluyna arab tilindegi balig sozi sebepshi bolsa kerek Osy tүbirge kazak tiline tәn sozden soz tudyratyn yn zhurnagyn kossak balig yn gt baligyn gt bal i gyn gt balgyn tүlgasy pajda bolady Ekinshi bir zhoramalga tiek bolarlyk derek kyrgyz tilinen tabylady balgyn tal ne shiliktik bir tүri orys vid kustarnika Muny eskersek zhas ospirim balalardyn tal shybyktaj buralyp turatyndygyna bajlanysty teneu nәtizhesinen tuuy da gazhap emes au dep kalarlyktaj ojga da erik beruge bolady Alajda algashky zhoramal senimdi korinedi DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 k2459 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz