Базиликата (итал. Basilicata) —Италия әкімшілік ауданы.
Аудан | |||
Базиликата | |||
Basilicata | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Енеді | Провинциялар: | ||
Әкімшілік орталығы | Потенца | ||
Басшысы | Вито Де Филиппо | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Жер аумағы | 9 992 км² | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 597 768 адам (30.11.2011) | ||
Тығыздығы | 60 адам/км² | ||
basilicatanet.it | |||
|
Физика-географиялық сипаттамасы
Географиялық орналасуы
Базиликата Италияның оңтүстік бөлігіндегі Таранто шығанағында Иондық теңiзінде орналасқан.Жер аумағы - 9 992 шаршы км.Тұрғыны шамамен 600 000 мың адам.Астанасы - Потенца.Аумақ 2 провинцияға бөлінеді - және Матера.Тарихта атымен танымал.Рим империясының құрамына бірге кірген көршілес елдермен тарихи байланысы бар. Нормандық жаулап алулардан кейін Екi Сицилия хандығы мен Неаполитандық хандығы құрамына, 1861 жылдан бастап Италия хандығының құрамына,кейін Италия республикасының құрамына кірді.1932 жылдан бастап 1947 жылға дейін аумақ Лукания деп аталды,сосын қайтадан қазіргі атына ие болды.
Базиликата солтүстікте Апулиямен,шығыста Иондық теңізбен,оңтүстікте Калабриямен,батыста Тиррен теңізімен және Кампаниямен шекараласады.
Рельеф
Базиликата аумағының 47%-ын таулар алып жатыр.Ең биік нүктесі Дольчедорме, 2267 м Поллино массиві жартылай кіреді.Сол сияқты массиві, биік нүктелерімен , 2004 м, , 1764 м және Маддалена таулар жүйесі - биік нүктесі ,1836 м.Провинцияның солтүстігінде жанартауы орналасқан.Аумақтың 8%-ын жазықтар алып жатыр., , , және өзендері танымал.
Климат
Климат —субтропиктік жерорта теңіздік. Жағалауларында - теңіздік,төмен қарай континенталды болып келеді.Базиликата - көптеген ұлттық парктер мен фауна, флораға бай.
Тарихы
Археологиялық жазбалар бойынша Базиликатада көне заман адамдары өмір сүрген.Италиядағы Базиликата және деген екі атқа ие болған жалғыз аумақ. Аттарының қалай пайда болғаны туралы түрлі тұжырымдар көп.Соның бірі грек сөзінен шыққан « -византия императорының титулы.Бұл аты Италияның Византия қармағында болған кезде пайда болған.Қазір бұл ат ресми түрде танылады,бірақ 1799 - 1820 жылдар аралығымен 1939 - 1942 жылдары арасында Лукания аты қайтадан берілді.Бұл ат лукан елінен тараған,латын тілінде «лукус» -орман,грек тілінде «люкос -қасқыр деп аударылады.
![image](https://www.wp1.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud3AxLmtrLWt6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJKa0wwMWhjRjl2Wmw5eVpXZHBiMjVmYjJaZlFtRnphV3hwWTJGMFlTVXlRMTlKZEdGc2VTVXlRMTkzYVhSb1gzQnliM1pwYm1ObGN5MXBkQzV6ZG1jdk1qQXdjSGd0VFdGd1gyOW1YM0psWjJsdmJsOXZabDlDWVhOcGJHbGpZWFJoSlRKRFgwbDBZV3g1SlRKRFgzZHBkR2hmY0hKdmRtbHVZMlZ6TFdsMExuTjJaeTV3Ym1jPS5wbmc=.png)
Базиликата елдері туралы деректер көне авторлардың жазбаларында кездеседі:Страбон,Антиоха Сиракузский және т.б.Көне жазбалардағы деректер бойынша,басқа тайпаларға қарағанда лукандар тайпасы ел болып кеш қалыптасқан.Самниттерден тараған деген деректер кездеседі.Бұдан ертеректе осы жерлер мен басқа да Оңтүстік Италияның көршілес жерлері гректердің отарлығында болған.Отарлықтар ол кезде Ұлы Грекия деп аталынған.Лукандар самниттармен және бруттиялармен бірге грек,рим отаршылығына қарсы тұрған.Соңында қуатты ел латиндар Италияны басып алды.Римдік үстемдік орнатылғаннан кейін Италияның оңтүстік бөліктерінде ашаршылық бет алды.
Орта ғасырларда Базиликата герман тайпасының,готтар және лангобард тайпаларының шапқындарына ұшырады,одан кейін Византияның қармағында болды.847 жылы Базиликата Салерно автономдық княздігіне кірді, Салерно лангобард Беневенто герцогтынының құрылуы нәтижесінде пайда болған. Веноза, Мельфи, Дженцано, Форенца, жерлері сол сияқты норман елдерінің құрамында болып,кейін Пулия провинциясын құрған.11ғ.Базиликата Екі Сицилия хандығының құрамына, сосын Неополитандық хандықтың құрамына кірді.Бұл хандықтарда билік үшін анжуй және арагон династиялары таласқан.Базиликата Италиядағы ең кедей аумақ, сондықтан да көптеген көтерілулер,креситьян көтерулері,жаппай миграциялар жиі болып тұрады.
Экономикасы
Италиядағы ең кедей аумақ.Базиликатаның ЖІӨ-і 0,7% ол 10.539,3 млн еуро.ЖІӨ жан басына шаққанда — 17.781,9 еуро.Ауыл шаруашылығында көбінесе дәнді-дақылдар жақсы дамыған - бидай,кукуруза,арпа,сұлы.Мемлекет ішінде Базиликата дәнді-дақылдардан 1 орынға ие.Белестерде - жүзімдктер,жеміс плантациялары - алқоры,шабдалы,алмұрт,киви және цитрустар.Мал шаруашылығы - шошқалар,қозылар,қойлар.Балық аулау аз дамыған(Ион теңізінің жағалауларында).Альянико дель Вультуреде шығарылатын танымал шарап.
Сілтемелер
- Базиликата Ресейде Мұрағатталған 16 маусымның 2017 жылы. Ресейдегі Базиликатаның ресми өкілі.
- Базиликата аумағы Базиликатаның ресми сайты .
- Basilicata орысша Мұрағатталған 1 тамыздың 2015 жылы. аумақ туралы,мәдениет және тарихы туралы материалдар.
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Basilicata |
![]() | Бұл — Италия географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bazilikata ital Basilicata Italiya әkimshilik audany AudanBazilikataBasilicataEltanbasyӘkimshiligiEnediProvinciyalar Matera Әkimshilik ortalygyPotencaBasshysyVito De FilippoTarihy men geografiyasyZher aumagy9 992 km TurgyndaryTurgyny597 768 adam 30 11 2011 Tygyzdygy60 adam km basilicatanet itFizika geografiyalyk sipattamasyGeografiyalyk ornalasuy Bazilikata Italiyanyn ontүstik boligindegi Taranto shyganagynda Iondyk tenizinde ornalaskan Zher aumagy 9 992 sharshy km Turgyny shamamen 600 000 myn adam Astanasy Potenca Aumak 2 provinciyaga bolinedi zhәne Matera Tarihta atymen tanymal Rim imperiyasynyn kuramyna birge kirgen korshiles eldermen tarihi bajlanysy bar Normandyk zhaulap alulardan kejin Eki Siciliya handygy men Neapolitandyk handygy kuramyna 1861 zhyldan bastap Italiya handygynyn kuramyna kejin Italiya respublikasynyn kuramyna kirdi 1932 zhyldan bastap 1947 zhylga dejin aumak Lukaniya dep ataldy sosyn kajtadan kazirgi atyna ie boldy Bazilikata soltүstikte Apuliyamen shygysta Iondyk tenizben ontүstikte Kalabriyamen batysta Tirren tenizimen zhәne Kampaniyamen shekaralasady Relef Bazilikata aumagynyn 47 yn taular alyp zhatyr En biik nүktesi Dolchedorme 2267 m Pollino massivi zhartylaj kiredi Sol siyakty massivi biik nүktelerimen 2004 m 1764 m zhәne Maddalena taular zhүjesi biik nүktesi 1836 m Provinciyanyn soltүstiginde zhanartauy ornalaskan Aumaktyn 8 yn zhazyktar alyp zhatyr zhәne ozenderi tanymal Klimat Klimat subtropiktik zherorta tenizdik Zhagalaularynda tenizdik tomen karaj kontinentaldy bolyp keledi Bazilikata koptegen ulttyk parkter men fauna floraga baj TarihyArheologiyalyk zhazbalar bojynsha Bazilikatada kone zaman adamdary omir sүrgen Italiyadagy Bazilikata zhәne degen eki atka ie bolgan zhalgyz aumak Attarynyn kalaj pajda bolgany turaly tүrli tuzhyrymdar kop Sonyn biri grek sozinen shykkan vizantiya imperatorynyn tituly Bul aty Italiyanyn Vizantiya karmagynda bolgan kezde pajda bolgan Қazir bul at resmi tүrde tanylady birak 1799 1820 zhyldar aralygymen 1939 1942 zhyldary arasynda Lukaniya aty kajtadan berildi Bul at lukan elinen taragan latyn tilinde lukus orman grek tilinde lyukos kaskyr dep audarylady Bazilikata provinciyalary Bazilikata elderi turaly derekter kone avtorlardyn zhazbalarynda kezdesedi Strabon Antioha Sirakuzskij zhәne t b Kone zhazbalardagy derekter bojynsha baska tajpalarga karaganda lukandar tajpasy el bolyp kesh kalyptaskan Samnitterden taragan degen derekter kezdesedi Budan erterekte osy zherler men baska da Ontүstik Italiyanyn korshiles zherleri grekterdin otarlygynda bolgan Otarlyktar ol kezde Ұly Grekiya dep atalyngan Lukandar samnittarmen zhәne bruttiyalarmen birge grek rim otarshylygyna karsy turgan Sonynda kuatty el latindar Italiyany basyp aldy Rimdik үstemdik ornatylgannan kejin Italiyanyn ontүstik bolikterinde asharshylyk bet aldy Orta gasyrlarda Bazilikata german tajpasynyn gottar zhәne langobard tajpalarynyn shapkyndaryna ushyrady odan kejin Vizantiyanyn karmagynda boldy 847 zhyly Bazilikata Salerno avtonomdyk knyazdigine kirdi Salerno langobard Benevento gercogtynynyn kuryluy nәtizhesinde pajda bolgan Venoza Melfi Dzhencano Forenca zherleri sol siyakty norman elderinin kuramynda bolyp kejin Puliya provinciyasyn kurgan 11g Bazilikata Eki Siciliya handygynyn kuramyna sosyn Neopolitandyk handyktyn kuramyna kirdi Bul handyktarda bilik үshin anzhuj zhәne aragon dinastiyalary talaskan Bazilikata Italiyadagy en kedej aumak sondyktan da koptegen koteriluler kresityan koteruleri zhappaj migraciyalar zhii bolyp turady EkonomikasyItaliyadagy en kedej aumak Bazilikatanyn ZhIӨ i 0 7 ol 10 539 3 mln euro ZhIӨ zhan basyna shakkanda 17 781 9 euro Auyl sharuashylygynda kobinese dәndi dakyldar zhaksy damygan bidaj kukuruza arpa suly Memleket ishinde Bazilikata dәndi dakyldardan 1 orynga ie Belesterde zhүzimdkter zhemis plantaciyalary alkory shabdaly almurt kivi zhәne citrustar Mal sharuashylygy shoshkalar kozylar kojlar Balyk aulau az damygan Ion tenizinin zhagalaularynda Alyaniko del Vulturede shygarylatyn tanymal sharap SiltemelerBazilikata Resejde Muragattalgan 16 mausymnyn 2017 zhyly Resejdegi Bazilikatanyn resmi okili Bazilikata aumagy Bazilikatanyn resmi sajty Basilicata oryssha Muragattalgan 1 tamyzdyn 2015 zhyly aumak turaly mәdeniet zhәne tarihy turaly materialdar Ortakkorda bugan katysty media sanaty bar Basilicata Bul Italiya geografiyasy bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz