Ақтоғай ауданы — Қарағанды облысының оңтүстік-шығысындағы әкімшілік аудан. 1928 жылы құрылған. Аудан аумағы 52 мың шаршы шақырымға тең. Орталығы Ақтоғай ауылы.
Қазақстан ауданы | |||
Ақтоғай ауданы | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Облысы | |||
Аудан орталығы | |||
Ауылдық округтер саны | 14 | ||
Кенттік әкімдіктер саны | 2 | ||
Ауыл саны | 35 | ||
Әкімі | Руслан Айтыкенұлы Кенжебеков | ||
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Ақтоғай ауылы, Ә.Бөкейхан көшесі, №4 | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары | 48°18′59″ с. е. 74°58′45″ ш. б. / 48.31639° с. е. 74.97917° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°18′59″ с. е. 74°58′45″ ш. б. / 48.31639° с. е. 74.97917° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
Құрылған уақыты | 1928 | ||
Жер аумағы | 52,0 мың км² | ||
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 15 982 адам (2023) | ||
Ұлттық құрамы | қазақтар (91,38%), орыстар (6,63%), татарлар (0,33%), немістер (0,28%), өзбектер (0,27%), корейлер (0,25%), украиндар (0,15%) беларустар (0,12%), басқа ұлт өкілдері (0,59%) | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Телефон коды | +7 71037 | ||
Пошта индексі | 100200-100210 | ||
Автомобиль коды | 09 | ||
Ақтоғай ауданының әкімдігі | |||
|
Географиялық орны
Аудан батысында Шет, солтүстігінде Қарқаралы аудандарымен, шығысында Абай облысының Аягөз ауданымен, оңтүстігінде Балқаш көлі арқылы Алматы, Жетісу облыстарымен шектеседі.
Халқы
1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
9898 | ▲11702 | ▲17074 | ▼15406 | ▲16390 | ▲24051 | ▼19233 | ▼16198 |
Тұрғындары 17 474 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 91,48%, орыстар – 6,54%, татарлар – 0,32%, корейлер – 0,27%, немістер – 0,24%, украиндар – 0,17%, беларустар – 0,10%, әзербайжандар – 0,08%, басқа ұлт өкілдері – 0,80%.
Тарихы
1928 жылы Қарқаралы округінің құрамында Балқаш ауданы құрылды.
1929 жылы Балқаш ауданы Тоқырауын ауданы болып өзгертілді.
1930 жылы Қарқаралы округі таратылып, Тоқырауын ауданы Қоңырат ауданы болып қайта құрылды.
1932 жылы Қоңырат ауданы Қарағанды облысының құрамына, 1934 жылы екінші рет құрылған Қарқаралы округінің құрамына енді.
1936 жылы Қарқаралы округі қайта таратылып, аудан Қарағанды облысының құрамына берілді.
1938 жылы Тасарал ауылдық кеңесі Балқаш қалалық кеңесінің қарамағына өтті.
1954 жылы Тельман ауылдық кеңесі Будённый, Қорғантас ауылдық кеңесі Калинин, Кіндікті ауылдық кеңесі Қарабұлақ ауылдық кеңесіне қосылды.
1957 жылы Будённый ауылдық кеңесі Тельман, Молотов ауылдық кеңесі Берікқара ауылдық кеңесі болып өзгертілді.
1960 жылы Берікқара ауылдық кеңесі Қызыларай, Тельман ауылдық кеңесі Киров ауылдық кеңесіне қосылды.
1963 жылы 2 қаңтарда Қоңырат және Шет аудандары біріктіріліп, Ақтоғай ауданы құрылды.
1963 жылы 24 қаңтарда Калинин ауылдық кеңесі Киров ауылдық кеңесіне, Жәмші ауылдық кеңесі Сарытерек ауылдық кеңесіне қосылды.
1964 жылы 31 желтоқсанда Шет ауданы қайта құрылып, оған 8 ауылдық кеңес берілді.
1967 жылы Айыртас ауылдық кеңесі құрылды.
1973 жылы 20 наурызда Жезқазған облысы құрылып, құрамына Ақтоғай ауданы енді.
1974 жылы Нүркен ауылдық кеңесі құрылды.
1977 жылы 15 ақпанда Приозёрный ауданы құрылып, оған Айыртас, Қарабұлақ, Қусақ ауылдық кеңестері берілді.
1978 жылы Шет ауданының Ақши, 1979 жылы Кеншоқы ауылдық кеңестері аудан құрамына берілді.
1982 жылы Қуаныш ауылдық кеңесі құрылды.
1992 жылы Кеншоқы ауылдық кеңесі Шет ауданына қайтарылды.
1997 жылы 3 мамырда Жезқазған облысы таратылып, аудан Қарағанды облысының құрамына енді.
1997 жылы 23 мамырда Тоқырауын ауданы таратылып, аумағы тұтастай Ақтоғай ауданына қосылды.
2006 жылы Қуаныш ауылдық округі Қараменде би, Киров ауылдық округі Жидебай, Аманкелді ауылдық округі Шабанбай би, Ақши ауылдық округі Кежек ауылдық округі болып және Жаңаорталық ауылы Нарманбет ауылы болып өзгертілді.
Әкімшілік бөлінісі
35 елді мекен 2 кенттік әкімдік пен 14 ауылдық округке біріктірілген:
Ауылдық округтері | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Абай ауылдық округі | 339 | ▼205 | 60,5 | 182 | ▼105 | 57,7 | 157 | ▼100 | 63,7 |
Айыртас ауылдық округі | 381 | ▼184 | 48,3 | 211 | ▼122 | 57,8 | 170 | ▼62 | 36,5 |
Ақтоғай ауылдық округі | 3145 | ▲3373 | 107,2 | 1568 | ▲1694 | 108 | 1577 | ▲1679 | 106,5 |
Жидебай ауылдық округі | 1368 | ▼1068 | 78,1 | 704 | ▼545 | 77,4 | 664 | ▼523 | 78,8 |
Кежек ауылдық округі | 330 | ▼237 | 71,8 | 176 | ▼127 | 72,2 | 154 | ▼110 | 71,4 |
Қарабұлақ ауылдық округі | 942 | ▼477 | 50,6 | 481 | ▼249 | 51,8 | 461 | ▼228 | 49,5 |
Қараменде би ауылдық округі | 565 | ▼451 | 79,8 | 288 | ▼244 | 84,7 | 277 | ▼207 | 74,7 |
Қусақ ауылдық округі | 630 | ▼373 | 59,2 | 328 | ▼185 | 56,4 | 302 | ▼188 | 62,3 |
Қызыларай ауылдық округі | 696 | ▼438 | 62,9 | 368 | ▼233 | 63,3 | 328 | ▼205 | 62,5 |
Нүркен ауылдық округі | 820 | ▼544 | 66,3 | 442 | ▼286 | 64,7 | 378 | ▼258 | 68,3 |
Ортадересін ауылдық округі | 743 | ▼618 | 83,2 | 376 | ▼349 | 92,8 | 367 | ▼269 | 73,3 |
Сарытерек ауылдық округі | 914 | ▼606 | 66,3 | 488 | ▼329 | 67,4 | 426 | ▼277 | 65 |
Сарышаған кенттік әкімдігі | 4429 | ▼4083 | 92,2 | 2241 | ▼2049 | 91,4 | 2188 | ▼2034 | 93 |
Тасарал ауылдық округі | 416 | ▼359 | 86,3 | 224 | ▼188 | 83,9 | 192 | ▼171 | 89,1 |
Шабанбай би ауылдық округі | 882 | ▼474 | 53,7 | 477 | ▼263 | 55,1 | 405 | ▼211 | 52,1 |
Шашубай кенттік әкімдігі | 2148 | ▲2417 | 112,5 | 1092 | ▲1203 | 110,2 | 1056 | ▲1214 | 115 |
ЖАЛПЫ САНЫ | 19233 | ▼16198 | 84,2 | 9892 | ▼8325 | 84,2 | 9341 | ▼7873 | 84,3 |
Ірі елді мекендері
Атауы | Халқы (2021) |
---|---|
Сарышаған | ▼4083 |
Ақтоғай | ▲3373 |
Шашубай | ▲2417 |
Сәуле | ▼543 |
Ақжарық | ▼438 |
Сарытерек | ▼430 |
Шабанбай би | ▼380 |
Қошқар | ▼373 |
Нарманбет | ▼367 |
Шаруашылығы
2006 жылы ауыл шаруашылығы өнімнің айтарлықтай бөлігін мал шаруашылығы құрады. Аймақта ауыл шаруашылығы өнімін өндіруге 1300,9 мың гектар ауыл шаруашылығы жерлер пайдаланылады, оның ішінде 12,4 мың га - егістік алқаптар. 2006 жылғы астыққа 11,4 мың га ауыл шаруашылығы дақылдары егілетін егістік жерлер пайдаланылды, оның ішінде 4,3 мың га дәнді дақылдар, картоп – 0,1 мың га, көкөніс – 0,05 мың га.
- 2006 жылы: 2,9 мың тонна дәндер; 1,9 мың тонна картоп; 1,0 мың тонна көкөніс-бақша дақылдары; 7,6 мың тонна ет (тірі салмақта); 9,7 мың тонна сүт; 1227,0 мың дана жұмыртқа өндірілді.
- 2007 жылғы 1 қаңтар: ірі қара мал саны 34,1 мың бас; қой мен ешкі – 150,2 мың бас; шошқа - 0,6 мың бас; жылқы – 10,8 мың бас; құс – 20,6 мың басты құрады.
- Өнеркәсіптік өнімнің негізгі түрлері: нан және нан өнімдерін, ұн, өсімдік майы, балық өнімдері, түсті металдарды өндіру. 2006 жылғы өндірістік өнім көлемі (үй шаруашылық есебінсіз) 1305,7 млн. теңгені құрады.
Әлеуметтік құрылымдары
- 28 күндізгі жалпы білім беретін мектептер жұмыс істейді, онда 4233 оқушы оқиды;
- 1 кәсіби-техникалық оқу орнында - 120 оқушы оқиды;
- 19 кітапхана;
- 18 клуб типті мекеме;
- 1 мұражай іс-әрекет етеді.
Әкімдері
- Сағадат Жапабайұлы Дүйсебеков 1992-1997 Арғын, Қаракесек, Сарым
- Ахметбеков Төлеужан Ахметбекұлы 1997 жылы 2 маусымда - 2001 жылы Арғын, Қаракесек, Сарым
- Рысқали Қалиақбарұлы Әбдікеров 2001 жылы 8 ақпанда - 2005 жылы Арғын, Қаракесек, Керней
- Тәтибеков Мейірхан Тәтибекұлы 2005 жылы 14 маусымда - 2006 жылы Арғын, Қаракесек, Сарым
- Жарылғап Махмұт Сәдуақасұлы 2006 жылы 20 қазанда - 2010 жылы Арғын, Тобықты
- Омаров Ғабдырахман Игілікұлы 2010 жылы 22 қаңтарда - 2011 жылы Арғын Қуандық Алсай
- Қайыржан Кәрімұлы Тілеубергенов 2011 жылы 21 қазанда - 2012 жылы Арғын, Қаракесек, Сарым
- Әбеуова Салтанат Мірәсілқызы 2012 жылы 28 тамызда - 2013 жылы Арғын, Қаракесек, Майлық
- Ниқанбай Иманғалиұлы Омарханов 2013 жылы 29 маусымда - 2016 жылы Арғын, Қаракесек, Бұлбұл
- Әбеуова Салтанат Мірәсілқызы 2016 жылы 12 көкекте Арғын, Қаракесек, Майлық
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
- Қарағанды облысының архив және құжаттама бөлімі Қарағанды облысының мемлекеттік архиві. Қарағанды облысының әкімшілік-аумақтық құрылымының тарихы бойынша анықтама. — Қарағанды, 2006. — Б. 173.
- Нұра, Ақтоғай, Қарқаралы, Шет аудандарының кейбір ауылдық округтерін қайта атау туралы
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- http://www.aktogay.gov.kz/kk/raion_1_1/ Мұрағатталған 13 қаңтардың 2020 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aktogaj audany Қaragandy oblysynyn ontүstik shygysyndagy әkimshilik audan 1928 zhyly kurylgan Audan aumagy 52 myn sharshy shakyrymga ten Ortalygy Aktogaj auyly Қazakstan audanyAktogaj audanyEltanbasyӘkimshiligiOblysyҚaragandy oblysyAudan ortalygyAktogajAuyldyk okrugter sany14Kenttik әkimdikter sany2Auyl sany35ӘkimiRuslan Ajtykenuly KenzhebekovAudan әkimdiginin mekenzhajyAktogaj auyly Ә Bokejhan koshesi 4Tarihy men geografiyasyKoordinattary48 18 59 s e 74 58 45 sh b 48 31639 s e 74 97917 sh b 48 31639 74 97917 G O Ya Koordinattar 48 18 59 s e 74 58 45 sh b 48 31639 s e 74 97917 sh b 48 31639 74 97917 G O Ya Қurylgan uakyty1928Zher aumagy52 0 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny15 982 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 91 38 orystar 6 63 tatarlar 0 33 nemister 0 28 ozbekter 0 27 korejler 0 25 ukraindar 0 15 belarustar 0 12 baska ult okilderi 0 59 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 71037Poshta indeksi100200 100210Avtomobil kody09Aktogaj audanynyn әkimdigi Baska magynalar үshin Aktogaj audany degen betti karanyz Geografiyalyk ornyAudan batysynda Shet soltүstiginde Қarkaraly audandarymen shygysynda Abaj oblysynyn Ayagoz audanymen ontүstiginde Balkash koli arkyly Almaty Zhetisu oblystarymen shektesedi Halky1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2021 9898 11702 17074 15406 16390 24051 19233 16198 Turgyndary 17 474 adam 2019 Ұlttyk kuramy kazaktar 91 48 orystar 6 54 tatarlar 0 32 korejler 0 27 nemister 0 24 ukraindar 0 17 belarustar 0 10 әzerbajzhandar 0 08 baska ult okilderi 0 80 Tarihy1928 zhyly Қarkaraly okruginin kuramynda Balkash audany kuryldy 1929 zhyly Balkash audany Tokyrauyn audany bolyp ozgertildi 1930 zhyly Қarkaraly okrugi taratylyp Tokyrauyn audany Қonyrat audany bolyp kajta kuryldy 1932 zhyly Қonyrat audany Қaragandy oblysynyn kuramyna 1934 zhyly ekinshi ret kurylgan Қarkaraly okruginin kuramyna endi 1936 zhyly Қarkaraly okrugi kajta taratylyp audan Қaragandy oblysynyn kuramyna berildi 1938 zhyly Tasaral auyldyk kenesi Balkash kalalyk kenesinin karamagyna otti 1954 zhyly Telman auyldyk kenesi Budyonnyj Қorgantas auyldyk kenesi Kalinin Kindikti auyldyk kenesi Қarabulak auyldyk kenesine kosyldy 1957 zhyly Budyonnyj auyldyk kenesi Telman Molotov auyldyk kenesi Berikkara auyldyk kenesi bolyp ozgertildi 1960 zhyly Berikkara auyldyk kenesi Қyzylaraj Telman auyldyk kenesi Kirov auyldyk kenesine kosyldy 1963 zhyly 2 kantarda Қonyrat zhәne Shet audandary biriktirilip Aktogaj audany kuryldy 1963 zhyly 24 kantarda Kalinin auyldyk kenesi Kirov auyldyk kenesine Zhәmshi auyldyk kenesi Saryterek auyldyk kenesine kosyldy 1964 zhyly 31 zheltoksanda Shet audany kajta kurylyp ogan 8 auyldyk kenes berildi 1967 zhyly Ajyrtas auyldyk kenesi kuryldy 1973 zhyly 20 nauryzda Zhezkazgan oblysy kurylyp kuramyna Aktogaj audany endi 1974 zhyly Nүrken auyldyk kenesi kuryldy 1977 zhyly 15 akpanda Priozyornyj audany kurylyp ogan Ajyrtas Қarabulak Қusak auyldyk kenesteri berildi 1978 zhyly Shet audanynyn Akshi 1979 zhyly Kenshoky auyldyk kenesteri audan kuramyna berildi 1982 zhyly Қuanysh auyldyk kenesi kuryldy 1992 zhyly Kenshoky auyldyk kenesi Shet audanyna kajtaryldy 1997 zhyly 3 mamyrda Zhezkazgan oblysy taratylyp audan Қaragandy oblysynyn kuramyna endi 1997 zhyly 23 mamyrda Tokyrauyn audany taratylyp aumagy tutastaj Aktogaj audanyna kosyldy 2006 zhyly Қuanysh auyldyk okrugi Қaramende bi Kirov auyldyk okrugi Zhidebaj Amankeldi auyldyk okrugi Shabanbaj bi Akshi auyldyk okrugi Kezhek auyldyk okrugi bolyp zhәne Zhanaortalyk auyly Narmanbet auyly bolyp ozgertildi Әkimshilik bolinisi35 eldi meken 2 kenttik әkimdik pen 14 auyldyk okrugke biriktirilgen Halkynyn sany 2009 2021 Auyldyk okrugteri 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzbenAbaj auyldyk okrugi 339 205 60 5 182 105 57 7 157 100 63 7Ajyrtas auyldyk okrugi 381 184 48 3 211 122 57 8 170 62 36 5Aktogaj auyldyk okrugi 3145 3373 107 2 1568 1694 108 1577 1679 106 5Zhidebaj auyldyk okrugi 1368 1068 78 1 704 545 77 4 664 523 78 8Kezhek auyldyk okrugi 330 237 71 8 176 127 72 2 154 110 71 4Қarabulak auyldyk okrugi 942 477 50 6 481 249 51 8 461 228 49 5Қaramende bi auyldyk okrugi 565 451 79 8 288 244 84 7 277 207 74 7Қusak auyldyk okrugi 630 373 59 2 328 185 56 4 302 188 62 3Қyzylaraj auyldyk okrugi 696 438 62 9 368 233 63 3 328 205 62 5Nүrken auyldyk okrugi 820 544 66 3 442 286 64 7 378 258 68 3Ortaderesin auyldyk okrugi 743 618 83 2 376 349 92 8 367 269 73 3Saryterek auyldyk okrugi 914 606 66 3 488 329 67 4 426 277 65Saryshagan kenttik әkimdigi 4429 4083 92 2 2241 2049 91 4 2188 2034 93Tasaral auyldyk okrugi 416 359 86 3 224 188 83 9 192 171 89 1Shabanbaj bi auyldyk okrugi 882 474 53 7 477 263 55 1 405 211 52 1Shashubaj kenttik әkimdigi 2148 2417 112 5 1092 1203 110 2 1056 1214 115ZhALPY SANY 19233 16198 84 2 9892 8325 84 2 9341 7873 84 3Iri eldi mekenderiAtauy Halky 2021 Saryshagan 4083Aktogaj 3373Shashubaj 2417Sәule 543Akzharyk 438Saryterek 430Shabanbaj bi 380Қoshkar 373Narmanbet 367Sharuashylygy2006 zhyly auyl sharuashylygy onimnin ajtarlyktaj boligin mal sharuashylygy kurady Ajmakta auyl sharuashylygy onimin ondiruge 1300 9 myn gektar auyl sharuashylygy zherler pajdalanylady onyn ishinde 12 4 myn ga egistik alkaptar 2006 zhylgy astykka 11 4 myn ga auyl sharuashylygy dakyldary egiletin egistik zherler pajdalanyldy onyn ishinde 4 3 myn ga dәndi dakyldar kartop 0 1 myn ga kokonis 0 05 myn ga 2006 zhyly 2 9 myn tonna dәnder 1 9 myn tonna kartop 1 0 myn tonna kokonis baksha dakyldary 7 6 myn tonna et tiri salmakta 9 7 myn tonna sүt 1227 0 myn dana zhumyrtka ondirildi 2007 zhylgy 1 kantar iri kara mal sany 34 1 myn bas koj men eshki 150 2 myn bas shoshka 0 6 myn bas zhylky 10 8 myn bas kus 20 6 myn basty kurady Өnerkәsiptik onimnin negizgi tүrleri nan zhәne nan onimderin un osimdik majy balyk onimderi tүsti metaldardy ondiru 2006 zhylgy ondiristik onim kolemi үj sharuashylyk esebinsiz 1305 7 mln tengeni kurady Әleumettik kurylymdary28 kүndizgi zhalpy bilim beretin mektepter zhumys istejdi onda 4233 okushy okidy 1 kәsibi tehnikalyk oku ornynda 120 okushy okidy 19 kitaphana 18 klub tipti mekeme 1 murazhaj is әreket etedi ӘkimderiSagadat Zhapabajuly Dүjsebekov 1992 1997 Argyn Қarakesek Sarym Ahmetbekov Toleuzhan Ahmetbekuly 1997 zhyly 2 mausymda 2001 zhyly Argyn Қarakesek Sarym Ryskali Қaliakbaruly Әbdikerov 2001 zhyly 8 akpanda 2005 zhyly Argyn Қarakesek Kernej Tәtibekov Mejirhan Tәtibekuly 2005 zhyly 14 mausymda 2006 zhyly Argyn Қarakesek Sarym Zharylgap Mahmut Sәduakasuly 2006 zhyly 20 kazanda 2010 zhyly Argyn Tobykty Omarov Ғabdyrahman Igilikuly 2010 zhyly 22 kantarda 2011 zhyly Argyn Қuandyk Alsaj Қajyrzhan Kәrimuly Tileubergenov 2011 zhyly 21 kazanda 2012 zhyly Argyn Қarakesek Sarym Әbeuova Saltanat Mirәsilkyzy 2012 zhyly 28 tamyzda 2013 zhyly Argyn Қarakesek Majlyk Nikanbaj Imangaliuly Omarhanov 2013 zhyly 29 mausymda 2016 zhyly Argyn Қarakesek Bulbul Әbeuova Saltanat Mirәsilkyzy 2016 zhyly 12 kokekte Argyn Қarakesek MajlykDerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary Қaragandy oblysynyn arhiv zhәne kuzhattama bolimi Қaragandy oblysynyn memlekettik arhivi Қaragandy oblysynyn әkimshilik aumaktyk kurylymynyn tarihy bojynsha anyktama Қaragandy 2006 B 173 Nura Aktogaj Қarkaraly Shet audandarynyn kejbir auyldyk okrugterin kajta atau turaly 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary http www aktogay gov kz kk raion 1 1 Muragattalgan 13 kantardyn 2020 zhyly