Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Асқар Ақайұлы Ақаев (10 қараша 1944 жылы туған, Қырғыз КСР, Фрунзе облысы, Кемин ауданы, Қызыл-Байрақ ауылы) — Қырғыз Республикасының тұңғыш Президенті, қоғам қайраткері. Техника ғылымдарының докторы, профессор. Қырғыз Республикасының Ғылым Академиясының академигі (1984).
| Асқар Ақайұлы Ақаев қыр. Аскар Акай уулу Акаев | ||||
 2016 жылғы суреті | ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 31 тамыз 1991 жыл — 11 сәуір 2005 жыл | ||||
| Вице-президент | (1991–1992) (1992–1993) | |||
| Премьер-Министр | (1991) (1992–1993) (1993–1998) (1998) (1998–1999) (1999–2000) Құрманбек Бәкиев (2000–2002) (2002–2005) Құрманбек Бәкиев (2005) | |||
| Ізашары | лауазым ұйымдастырылды, Қырғыз КСР президенті ретінде өзі | |||
| Ізбасары | Құрманбек Бәкиев | |||
| ||||
| 21 қазан 1990 жыл — 31 тамыз 1991 жыл | ||||
| Вице-президент | ||||
| Ізашары | лауазым ұйымдастырылды, Қырғыз КСР Жоғарғы Кеңесінің төрағасы ретінде | |||
| Ізбасары | лауазым жойылды, Қырғызстан президенті ретінде өзі | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | КОКП | |||
| Білімі | ||||
| Ғылыми дәрежесі | физика-математика ғылымдарының докторы | |||
| Мамандығы | инженер-математик | |||
| Діні | атеизм | |||
| Дүниеге келуі | 10 қараша 1944 (79 жас) Қызыл-Байрақ, Кемин ауданы, Шу облысы, Қырғыз КСР | |||
| Әкесі | Ақай Тоқоев | |||
| Анасы | Әсел Тоқоева | |||
| Жұбайы | ||||
| Балалары | ұлдары: , Илим қыздары: Бермет, Саадат | |||
| Марапаттары |     | |||
өңдеу  | ||||
Өмірбаяны
- бітірген (1967).
- ұзақ уақыт ғылыми және ұстаздық қызмет атқарды.
- 1981 жылы докторлық диссертация қорғады.
- 1986 жылы Қырғызстан компартиясы ОК-нің ғылым және оқу орындары бөлімінің меңгерушісі қызметіне шақырылды.
- 1987 жылы вице-президенті, ал 1989 жылы президенті болып сайланды.
- 1990 жылдың қазан айында Қырғызстан Жоғарғы Кеңесінің кезектен тыс 2-сессиясында Қырғыз Республикасының Президенті болып сайланды.
- 1991 жылы бүкілхалықтық сайлауда және 1995 жылдарда өткізілген референдумда Қырғыз Республикасының Президенті өкілеттілігі қуатталды. 1995 жылы 24 желтоқсанында екінші мерзімге қайта сайланды. 2000 жылғы 29 қазанда үшінші мерзімге қайта сайланады. 2003 жылғы ақпанда референдум арқылы президенттік өкілеттігі ұзартылды.
- 2005 жылғы 24 наурыздағы "Қызғалдақ төңкерісі" нәтижесінде елден кетті. 2005 жылғы 11 сәуірде - Қырғызстан Жогорку Кенеші Ақаевтың отставкасын қабылдады.
- 2005 жылғы сәуірден - И. Р. Пригожин атындағы күрделі жүйелерді математикалық зерттеу институтының бас ғылыми қызметкері, Мәскеу мемлекеттік университетіні профессоры.
- 2009 жылдан - Ресей ғылым академиясы Төралқасының бағдарлама үйлестіруішісі.
Ғылыми еңбектері
150-ден астам ғылыми еңбектің, оның ішінде 15 монография, оқулықтар мен оқу құралдарының авторы.
- Кванттық электроника
- голография
- ЭВМ мәліметтерін оптикалық өңдеу мәселелерін ғылыми негіздеген.
Қосымша лауазымдар
- Нью-Йорк академиясының мүшесі
- Ислам және т.б. шетел академияларының мүшесі
- Мәскеу мемлекеттік университетінің құрметті профессоры (1992).
- Білім беру, индустрия және өнертану ғылымдарының халықаралық академиясы қырғыз филиалының құрметті мүшесі болып сайланды.
- Халықаралық инженерлік академияның Құрметті академигі атағы.
Марапаттары
- 1991 жылы халықтар арасындағы бейбітшілік пен достықтың нығаюына, ғылым мен мәдениеттің өркендеуіне қосқан зор үлесі үшін “Латын Америкасы бірлігі үшін” Ассоциациясының “Гранд Кросс (Үлкен Крест) бостандық және бірлік үшін” орденімен марапатталды.
- 1995 жылы егемен мемлекеттің қалыптасуына сіңірген зор еңбегі үшін кезінде ұсынысымен құрылған Халықаралық бірлік қорының сыйлығы.
- 1996 ж. маусымда Кранс-Монтана дүние жүзінің форумының сыйлығына ие болды.
Дереккөздер
- https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ola2002142447
- Қазақ энциклопедиясы I том
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Askar Akayev |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Askar Akajuly Akaev 10 karasha 1944 zhyly tugan Қyrgyz KSR Frunze oblysy Kemin audany Қyzyl Bajrak auyly Қyrgyz Respublikasynyn tungysh Prezidenti kogam kajratkeri Tehnika gylymdarynyn doktory professor Қyrgyz Respublikasynyn Ғylym Akademiyasynyn akademigi 1984 Askar Akajuly Akaev kyr Askar Akaj uulu Akaev2016 zhylgy suretiLauazymyTu Қyrgyzstannyn 1 shi Prezidenti Tu31 tamyz 1991 zhyl 11 sәuir 2005 zhylVice prezident 1991 1992 1992 1993 Premer Ministr 1991 1992 1993 1993 1998 1998 1998 1999 1999 2000 Қurmanbek Bәkiev 2000 2002 2002 2005 Қurmanbek Bәkiev 2005 Izashary lauazym ujymdastyryldy Қyrgyz KSR prezidenti retinde oziIzbasary Қurmanbek BәkievTu Қyrgyz KSR 1 shi Prezidenti Tu21 kazan 1990 zhyl 31 tamyz 1991 zhylVice prezidentIzashary lauazym ujymdastyryldy Қyrgyz KSR Zhogargy Kenesinin toragasy retindeIzbasary lauazym zhojyldy Қyrgyzstan prezidenti retinde oziӨmirbayanyPartiyasyKOKPBilimiҒylymi dәrezhesifizika matematika gylymdarynyn doktoryMamandygyinzhener matematikDini ateizmDүniege kelui 10 karasha 1944 1944 11 10 79 zhas Қyzyl Bajrak Kemin audany Shu oblysy Қyrgyz KSRӘkesi Akaj TokoevAnasy Әsel TokoevaZhubajyBalalary uldary Ilim kyzdary Bermet SaadatMarapattaryDostyk ordeniondeu Өmirbayanybitirgen 1967 uzak uakyt gylymi zhәne ustazdyk kyzmet atkardy 1981 zhyly doktorlyk dissertaciya korgady 1986 zhyly Қyrgyzstan kompartiyasy OK nin gylym zhәne oku oryndary boliminin mengerushisi kyzmetine shakyryldy 1987 zhyly vice prezidenti al 1989 zhyly prezidenti bolyp sajlandy 1990 zhyldyn kazan ajynda Қyrgyzstan Zhogargy Kenesinin kezekten tys 2 sessiyasynda Қyrgyz Respublikasynyn Prezidenti bolyp sajlandy 1991 zhyly bүkilhalyktyk sajlauda zhәne 1995 zhyldarda otkizilgen referendumda Қyrgyz Respublikasynyn Prezidenti okilettiligi kuattaldy 1995 zhyly 24 zheltoksanynda ekinshi merzimge kajta sajlandy 2000 zhylgy 29 kazanda үshinshi merzimge kajta sajlanady 2003 zhylgy akpanda referendum arkyly prezidenttik okilettigi uzartyldy 2005 zhylgy 24 nauryzdagy Қyzgaldak tonkerisi nәtizhesinde elden ketti 2005 zhylgy 11 sәuirde Қyrgyzstan Zhogorku Keneshi Akaevtyn otstavkasyn kabyldady 2005 zhylgy sәuirden I R Prigozhin atyndagy kүrdeli zhүjelerdi matematikalyk zertteu institutynyn bas gylymi kyzmetkeri Mәskeu memlekettik universitetini professory 2009 zhyldan Resej gylym akademiyasy Toralkasynyn bagdarlama үjlestiruishisi Ғylymi enbekteri150 den astam gylymi enbektin onyn ishinde 15 monografiya okulyktar men oku kuraldarynyn avtory Kvanttyk elektronika golografiya EVM mәlimetterin optikalyk ondeu mәselelerin gylymi negizdegen Қosymsha lauazymdarNyu Jork akademiyasynyn mүshesi Islam zhәne t b shetel akademiyalarynyn mүshesi Mәskeu memlekettik universitetinin kurmetti professory 1992 Bilim beru industriya zhәne onertanu gylymdarynyn halykaralyk akademiyasy kyrgyz filialynyn kurmetti mүshesi bolyp sajlandy Halykaralyk inzhenerlik akademiyanyn Қurmetti akademigi atagy Marapattary1991 zhyly halyktar arasyndagy bejbitshilik pen dostyktyn nygayuyna gylym men mәdeniettin orkendeuine koskan zor үlesi үshin Latyn Amerikasy birligi үshin Associaciyasynyn Grand Kross Үlken Krest bostandyk zhәne birlik үshin ordenimen marapattaldy 1995 zhyly egemen memlekettin kalyptasuyna sinirgen zor enbegi үshin kezinde usynysymen kurylgan Halykaralyk birlik korynyn syjlygy 1996 zh mausymda Krans Montana dүnie zhүzinin forumynyn syjlygyna ie boldy Derekkozderhttps aleph nkp cz F func find c amp local base aut amp ccl term ica ola2002142447 Қazak enciklopediyasy I tom Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Askar Akayev