Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт – Қазақстанның астрономия және астрофизика зерттеулер жүргізетін ғылыми-зерттеу мекемесі. 1941 жылы 10 қазанда, КСРО-ның еуропалық бөлігінен бір топ астрономдарды эвакуациалау нәтижесінде Қазақ КСР астанасы Алматыда КСРО Ғылым Академиясының филиалынан, Астрономия және физика институты құрылды. 1950 жылы астрономдар бөлініп шығып, Қазақ КСР ҒА Астрофизикалық институты құрды. 1989 жылы институтқа В. Г. Фесенковтың есімі берілді.
В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт | |
Құрылған жылы | |
---|---|
Басшысы | ҚР ЦДИАӨМ Аэроғарыш комитеті |
Директоры | Омаров Шыңғыс Төкенұлы |
Орналасқан жері | |
Заңды мекенжайы | Алматы қаласы, Обсерватория көшесі, 23 |
Сайты | http://fai.kz |
В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институттың тарихы - 1941 жылы 21 қыркүйекте Қазақстанда “Күн тұтылуына” 7 экспедициялық топ бақылау жүргізді, оның құрамында Мәскеу мен Ленинградтан келген астрономдар, физиктер мен геофизиктер болды. Еліміздің батыс бөлігінде фашистік әскерлердің белсенді шабуылына байланысты олар Қазақстанда қалып, Алматыға эвакуацияланған ғалымдарға қосылуға шешім қабылдады. Осылайша В.Г. Фесенковтың ұсынысы бойынша бірнеше аптадан кейін құрылған Астрономия және физика ғылыми зерттеу ұжымы құрылды. Институт ғимаратын соғыс кезінде жапондық тұтқындар салған. ХХ ғасырдың ортасында Астрофизикалық институт жаңа ғылыми бағыт - астробиология пайда болған алғашқы ұйымдардың бірі болды.
2012 жылдан бастап Астрофизикалық институт Халықаралық астрономиялық одақ құрамына енді.
Бақылау базалары – Каменка үстірті обсерваториясы, академик Төкен Бегалыұлы Омаров атындағы Ассы-Түрген Обсерваториясы, Тянь-Шань астрономиялық обсерваториясы. Ғылым-зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттары – Күн және алып-планеталарды зерттеу, Жердің жасанды серіктерін мониторингілеу, кометалар физикасы, жұлдызаралық орта мен тұмандықтар, белсенді ғаламдарды зерттеу. Теориялық зерттеулердің негізгі салалары жұлдыздар динамикасын және есептік астрофизиканы, аспан механикасын, сандық үлгілеу негізінде ғаламның белсенді ядролары зерттеу, ерте Әлемнің ғарышнамалық үлгілерінің дамуын, Әлем құрылымдарының пайда болуы мен дамуын, сонымен қатар қараңғы материя мен қараңғы энергия табиғатын зерттеуді қамтиды .
Зертханалар
Жұлдыздар мен тұмандықтар физикасы.
Ай және планеталар физикасы.
Ғарышнама, жұлдызды динамика және есептеуіш астрофизика.
Ядролық астрофизика.
Жердің жасанды серіктерін бақылау.
Институттың басшылары
1941-1964- Василий Григорьевич Фесенков - КСРО ҒА Қазақстандық филиалының Астрономия және физика институтының негізін қалаушы және бірінші директоры (1950 жылдан Қазақ КСР ҒА Астрофизикалық институтының басшысы).
1941-1943 — -Қазақ Ғылым академиясының Астрономия және физика институтының Астрофизика бөлімінің меңгерушісі.
1964-1972- .
1974-1984- Төкен Бегалыұлы Омаров.
1987-2004 - Тәшенов Болат Төлешұлы.
2005-2010- .
2010-2016- Омаров Шыңғыс Төкенұлы.
2016-2017- Валиуллин, Рашит Равилевич.
2017-2020 - Бибосинов, Асылхан Жәнібекұлы.
2020 жылдан - Омаров Шыңғыс Төкенұлы.
Дереккөздер
- [1], Халықаралық Астрономиялық Одақ.
- [2], В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт.
Дереккөздер
Сілтемелер
- Today.Kz: ҚР астрофизика институты Кеңістіктегі қара материяны ...(қолжетпейтін сілтеме)
- Астрофизики институт Академии наук Таджикской ССР
- В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт
- Халықаралық Астрономиялық Одақ
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet V G Fesenkov atyndagy Astrofizikalyk institut Қazakstannyn astronomiya zhәne astrofizika zertteuler zhүrgizetin gylymi zertteu mekemesi 1941 zhyly 10 kazanda KSRO nyn europalyk boliginen bir top astronomdardy evakuacialau nәtizhesinde Қazak KSR astanasy Almatyda KSRO Ғylym Akademiyasynyn filialynan Astronomiya zhәne fizika instituty kuryldy 1950 zhyly astronomdar bolinip shygyp Қazak KSR ҒA Astrofizikalyk instituty kurdy 1989 zhyly institutka V G Fesenkovtyn esimi berildi V G Fesenkov atyndagy Astrofizikalyk institutҚurylgan zhyly1941 zhylBasshysyҚR CDIAӨM Aerogarysh komitetiDirektoryOmarov Shyngys TokenulyOrnalaskan zheri ҚazakstanZandy mekenzhajyAlmaty kalasy Observatoriya koshesi 23Sajtyhttp fai kz V G Fesenkov atyndagy Astrofizikalyk instituttyn tarihy 1941 zhyly 21 kyrkүjekte Қazakstanda Kүn tutyluyna 7 ekspediciyalyk top bakylau zhүrgizdi onyn kuramynda Mәskeu men Leningradtan kelgen astronomdar fizikter men geofizikter boldy Elimizdin batys boliginde fashistik әskerlerdin belsendi shabuylyna bajlanysty olar Қazakstanda kalyp Almatyga evakuaciyalangan galymdarga kosyluga sheshim kabyldady Osylajsha V G Fesenkovtyn usynysy bojynsha birneshe aptadan kejin kurylgan Astronomiya zhәne fizika gylymi zertteu uzhymy kuryldy Institut gimaratyn sogys kezinde zhapondyk tutkyndar salgan HH gasyrdyn ortasynda Astrofizikalyk institut zhana gylymi bagyt astrobiologiya pajda bolgan algashky ujymdardyn biri boldy 2012 zhyldan bastap Astrofizikalyk institut Halykaralyk astronomiyalyk odak kuramyna endi Bakylau bazalary Kamenka үstirti observatoriyasy akademik Token Begalyuly Omarov atyndagy Assy Tүrgen Observatoriyasy Tyan Shan astronomiyalyk observatoriyasy Ғylym zertteu zhumystarynyn negizgi bagyttary Kүn zhәne alyp planetalardy zertteu Zherdin zhasandy serikterin monitoringileu kometalar fizikasy zhuldyzaralyk orta men tumandyktar belsendi galamdardy zertteu Teoriyalyk zertteulerdin negizgi salalary zhuldyzdar dinamikasyn zhәne eseptik astrofizikany aspan mehanikasyn sandyk үlgileu negizinde galamnyn belsendi yadrolary zertteu erte Әlemnin garyshnamalyk үlgilerinin damuyn Әlem kurylymdarynyn pajda boluy men damuyn sonymen katar karangy materiya men karangy energiya tabigatyn zertteudi kamtidy Zerthanalar Zhuldyzdar men tumandyktar fizikasy Aj zhәne planetalar fizikasy Ғaryshnama zhuldyzdy dinamika zhәne esepteuish astrofizika Yadrolyk astrofizika Zherdin zhasandy serikterin bakylau Instituttyn basshylary 1941 1964 Vasilij Grigorevich Fesenkov KSRO ҒA Қazakstandyk filialynyn Astronomiya zhәne fizika institutynyn negizin kalaushy zhәne birinshi direktory 1950 zhyldan Қazak KSR ҒA Astrofizikalyk institutynyn basshysy 1941 1943 Қazak Ғylym akademiyasynyn Astronomiya zhәne fizika institutynyn Astrofizika boliminin mengerushisi 1964 1972 1974 1984 Token Begalyuly Omarov 1987 2004 Tәshenov Bolat Toleshuly 2005 2010 2010 2016 Omarov Shyngys Tokenuly 2016 2017 Valiullin Rashit Ravilevich 2017 2020 Bibosinov Asylhan Zhәnibekuly 2020 zhyldan Omarov Shyngys Tokenuly Derekkozder 1 Halykaralyk Astronomiyalyk Odak 2 V G Fesenkov atyndagy Astrofizikalyk institut DerekkozderSiltemelerToday Kz ҚR astrofizika instituty Kenistiktegi kara materiyany kolzhetpejtin silteme Astrofiziki institut Akademii nauk Tadzhikskoj SSRV G Fesenkov atyndagy Astrofizikalyk institut Halykaralyk Astronomiyalyk OdakBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet