Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Апартеид (африкаансша: apartheid — бөлек өмір сүру) — нәсілдік белгілеріне бола байырғы тұрғындарды арнаулы қамаушада, оқшауландырып ұстау арқылы саяси, әлеуметтік-экономикалық және азаматтық құқыларынан айыратын нәсілдік кемсітушіліктің шектен шыққан түрі.
Апартеид саясаты Оңтүстік Африка Республикасында (ОАР) байырғы Африка халықтарына, сондай-ақ елеулі дәрежеде Үндістанның және т.б. елдердің түсті нәсіл өкілдеріне 1980 жылдардың аяғына дейін қолданылып келді. Байырғы халықтардың жүріп-тұру бостандығы шектелді. Бұл тәртіпті бұзу қылмыстық іс ретінде қаралды. Барлық африкандықтардың тең жартысына жуығы өмір сүретін 10 бантустан (резервация) құрылды.
Апартеид саясаты өзге ұлттарды сайлау құқынан айыру, ең төменгі еңбекақы төлеу, жүріп-тұру еркіндігінен айыру, т.с.с. шектеулер қою арқылы көрініс тапты. Бұл саясаттың негізінде адамды нәсіліне, ұлтына қарай жек көру, кемсіту теориясы жатыр.
БҰҰ апартеидті адамзатқа қарсы бағытталған қылмыс, халықаралық құқық принциптерін бұзушылық деп жариялады. Апартеидке жол бермеу және ол үшін жазалау туралы халықаралық конвенция (1973 жылы) қабылданды.
ОАР-дың жаңа өкіметі апартеид саясатынан түбегейлі бас тартты.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aparteid afrikaanssha apartheid bolek omir sүru nәsildik belgilerine bola bajyrgy turgyndardy arnauly kamaushada okshaulandyryp ustau arkyly sayasi әleumettik ekonomikalyk zhәne azamattyk kukylarynan ajyratyn nәsildik kemsitushiliktin shekten shykkan tүri Durban kalasynyn manyndagy zhagazhajdagy eskertpe belgi Onda үsh tilde agylshyn afrikaans zhәne zulus bylaj dep zhazylgan Durban zhagazhaj erezhelerinin 37 shi bolimine sәjkes osy shomylu aumagy tek kana ak nәsildi kauymnyn mүshelerinin pajdalanuyna arnalgan 1989 Aparteid sayasaty Ontүstik Afrika Respublikasynda OAR bajyrgy Afrika halyktaryna sondaj ak eleuli dәrezhede Үndistannyn zhәne t b elderdin tүsti nәsil okilderine 1980 zhyldardyn ayagyna dejin koldanylyp keldi Bajyrgy halyktardyn zhүrip turu bostandygy shekteldi Bul tәrtipti buzu kylmystyk is retinde karaldy Barlyk afrikandyktardyn ten zhartysyna zhuygy omir sүretin 10 bantustan rezervaciya kuryldy Aparteid sayasaty ozge ulttardy sajlau kukynan ajyru en tomengi enbekaky toleu zhүrip turu erkindiginen ajyru t s s shekteuler koyu arkyly korinis tapty Bul sayasattyn negizinde adamdy nәsiline ultyna karaj zhek koru kemsitu teoriyasy zhatyr BҰҰ aparteidti adamzatka karsy bagyttalgan kylmys halykaralyk kukyk principterin buzushylyk dep zhariyalady Aparteidke zhol bermeu zhәne ol үshin zhazalau turaly halykaralyk konvenciya 1973 zhyly kabyldandy OAR dyn zhana okimeti aparteid sayasatynan tүbegejli bas tartty DerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet