Адыр, берік тау жыныстарынан құралған мұқыл аласа тау. Биік сілемдерден төмен қарай ысырылған жыныс шөгінділерінің бір-бірімен ұштасуынан калыптасады, яғни тау жыныстарының үгіліп бұзылуынан пайда болған лесс-конгломерат қабаттарынан түзілген. Көпшілігі төңірегіндегі жазық өңірлерден 100-400 м көтеріңкі тұрады. Беткейлері құрғақ, сай-жыралармен тілімделген. Шөл және шөлейттік ландшафтысында эфемер өсімдік басым тараған. Сарыарқадағы беткейлері тік-құламалы, жақпар тасты, сусыма қорым тасты, терең сай аңғарлар мен жондар, шөлді аймақтардағы аумақты қыраттардың төбесі, жұрнақтары да адыр деп аталады. Бұлар көбінесе Қарқаралы, Кент, Қызыларай т. б. таулар төңірегіңде кездеседі (Ақадыр, Қараадыр т. б.) және морфологиялық (жер бедерінің пішіні және құрылысы) жағынан негізгі тау жоталарынан өзгеше келеді.
Дереккөздер
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Adyr berik tau zhynystarynan kuralgan mukyl alasa tau Biik silemderden tomen karaj ysyrylgan zhynys shogindilerinin bir birimen ushtasuynan kalyptasady yagni tau zhynystarynyn үgilip buzyluynan pajda bolgan less konglomerat kabattarynan tүzilgen Kopshiligi toniregindegi zhazyk onirlerden 100 400 m koterinki turady Betkejleri kurgak saj zhyralarmen tilimdelgen Shol zhәne sholejttik landshaftysynda efemer osimdik basym taragan Saryarkadagy betkejleri tik kulamaly zhakpar tasty susyma korym tasty teren saj angarlar men zhondar sholdi ajmaktardagy aumakty kyrattardyn tobesi zhurnaktary da adyr dep atalady Bular kobinese Қarkaraly Kent Қyzylaraj t b taular tonireginde kezdesedi Akadyr Қaraadyr t b zhәne morfologiyalyk zher bederinin pishini zhәne kurylysy zhagynan negizgi tau zhotalarynan ozgeshe keledi DerekkozderҚaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5Bul zhana makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz