Ада Йонат (ивр. עדה יונת; 22 маусым 1939, Иерусалим) — израильдік кристаллограф, химия бойынша 2009 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты, Лондон Корольдік қоғамының шетелдік мүшесі (2020).
Ада Йонат | |
ивр. עדה יונת | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Азаматтығы | |
Ғылыми аясы | Кристаллография |
Жұмыс орны | Вейцман институты |
Альма-матер | Иерусалимдегі Еврей университеті |
Ғылыми жетекші | Wolfie Traub |
Несімен белгілі | крио-биокристаллография негізін салушы |
Марапаттары |
|
Ада Йонат Ортаққорда |
Биография
Болашақ ғалым Иерусалимде Лодзьдан (Польша) сол кездері көшіп келген кедей көкөніс өндіруші отбасында дүниеге келген. Оның ата-анасы Хиллел мен Эстер Лившиц 1933 жылы Иерусалимге қоныстанды. Аданың әкесі раввиндік мұрагер отбасынан шыққан және өзі раввин болғанымен, денсаулығының нашарлығы оның өз мамандығы бойынша жұмысқа орналасуына мүмкіндік бермеді. 1949 жылы әкесі мезгілсіз қайтыс болғаннан кейін, Ада әлі кішкентай кезінде анасымен және екі жасар сіңілісісі Нұритпен бірге Тель-Авивке көшті.
Ол бакалаврды 1962 жылы, магистратураны Иерусалимдегі Еврей университетінде 1964 жылы оқыған. 1968 жылы Реховоттағы Вейцман институтында рентген құрылымдық зерттеулері бойынша докторлық дәрежеге ие болды. 1969-1970 жылдары ол АҚШ-та, оның ішінде Массачусетс технологиялық институтында жұмыс істеді. 1988 жылдан бастап Вайцман институтының құрылымдық биология кафедрасында сабақ береді.
Рибосомаларды зерттеу саласындағы бастаушылардың бірі. Сондай-ақ ол бірінші болып төмен температуралы ақуызды кристаллографияның техникасын қолданды. Антибиотиктердің рибосомаға және организмнің антибиотикке төзімділік механизмдеріне әсері туралы зерттеді. Бұл зерттеу жұмысы, кейінірек, дәрілік терапияның клиникалық тиімділігін зерттеу процесінде маңызды қадам болды.
НАСА басқармасымен зерттеу жұмыстарында әріптес болды.
Қазіргі уақытта ол биомолекулалық құрылым орталығының жетекшісі.
Саяси көзқарасы
Профессор Йонат оған Нобель сыйлығын беру туралы хабарланғаннан кейін, ол Цахаль радиосында (ағылш. “Galei Tzahal”) берген сұхбатында израильдік сарбаз Гилад Шалиттің палестиналық тұтқынынан босатылуымен ешқандай байланысы жоқ, сол жерде түрмеде отырған барлық лаңкестерді Израиль түрмелерінен босатуға және олардың израильдіктерді өлтіруге себептері жоқ екеніне көз жеткізуге шақырды.
2016 жылы ол 100-ден астам Нобель сыйлығының лауреаттарымен бірге Greenpeace, Біріккен Ұлттар Ұйымына және бүкіл әлем үкіметтеріне генетикалық түрлендірілген организмдерге (ГТО) қарсы күресті тоқтатуға шақырған хатқа қол қойды.
Жетістіктері
- 2002 - Рибосома зерттеулері үшін химия саласындағы Израиль мемлекеттік сыйлығы.
- 2002 ж. - Ф.А. Коттон медалі
- 2002 - Харви сыйлығы
- 2004 - Мэссри сыйлығы
- 2004 ж. - Пол Каррераның алтын медалі
- 2005 - Луиза Гросс Хорвиц атындағы сыйлық
- 2006 - Ротшильд сыйлығы
- 2006 - Химия саласындағы Вольф сыйлығы (Джордж Фехермен бірге) («рибосомалар механизмі саласындағы ерекше құрылымдық жаңалықтар үшін»)
- 2006 - EMET сыйлығы
- 2007 - L'Oréal сыйлығы - ЮНЕСКО-ның Еуропадағы «Ғылымдағы әйелдер үшін», «ақуыз синтезінің құрылымын және антибиотиктермен басылуын зерттегені үшін».
- 2007 - Пол Эрлих және Людвиг Дармштадт сыйлығы
- 2008 - Альберт Эйнштейн сыйлығы
- 2009 - Химия бойынша Нобель сыйлығы
- 2010 - Вильгельм Экснер медалі
- 2011 - Мари Кюри медалі
- 2011 - Эрна Гамбургер сыйлығы
- 2014 - Эрстед дәрісі
Дереккөздер
- https://www.nndb.com/people/914/000208290/
- FemBio
- The Jerusalem Post(қолжетпейтін сілтеме)
- István Hargittai, Magdolna Hargittai “Candid science 6”: Interview with Ada Yonath (p. 390)
- Петров, Пётр. Нобелевская премия по химии — 2009
- Дом ученых и специалистов Реховота: Поздравляем Аду Йонат, которая работает в Реховоте в институте Вайцмана, с присуждением Нобелевской премии по химии
- Нобелевская лауреатка призывает освободить террористов
- 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
- H.C. Ørsted lecture - DTU
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ada Jonat ivr עדה יונת 22 mausym 1939 Ierusalim izraildik kristallograf himiya bojynsha 2009 zhylgy Nobel syjlygynyn laureaty London Koroldik kogamynyn sheteldik mүshesi 2020 Ada Jonativr עדה יונת Tugan kүni22 mausym 1939 1939 06 22 85 zhas Tugan zheriIerusalimAzamattygy IzrailҒylymi ayasyKristallografiyaZhumys ornyVejcman institutyAlma materIerusalimdegi Evrej universitetiҒylymi zhetekshiWolfie TraubNesimen belgilikrio biokristallografiya negizin salushyMarapattaryVolf syjlygy Himiya salasynda Nobel syjlygyAda Jonat OrtakkordaBiografiyaBolashak galym Ierusalimde Lodzdan Polsha sol kezderi koship kelgen kedej kokonis ondirushi otbasynda dүniege kelgen Onyn ata anasy Hillel men Ester Livshic 1933 zhyly Ierusalimge konystandy Adanyn әkesi ravvindik murager otbasynan shykkan zhәne ozi ravvin bolganymen densaulygynyn nasharlygy onyn oz mamandygy bojynsha zhumyska ornalasuyna mүmkindik bermedi 1949 zhyly әkesi mezgilsiz kajtys bolgannan kejin Ada әli kishkentaj kezinde anasymen zhәne eki zhasar sinilisisi Nuritpen birge Tel Avivke koshti Ol bakalavrdy 1962 zhyly magistraturany Ierusalimdegi Evrej universitetinde 1964 zhyly okygan 1968 zhyly Rehovottagy Vejcman institutynda rentgen kurylymdyk zertteuleri bojynsha doktorlyk dәrezhege ie boldy 1969 1970 zhyldary ol AҚSh ta onyn ishinde Massachusets tehnologiyalyk institutynda zhumys istedi 1988 zhyldan bastap Vajcman institutynyn kurylymdyk biologiya kafedrasynda sabak beredi Ribosomalardy zertteu salasyndagy bastaushylardyn biri Sondaj ak ol birinshi bolyp tomen temperaturaly akuyzdy kristallografiyanyn tehnikasyn koldandy Antibiotikterdin ribosomaga zhәne organizmnin antibiotikke tozimdilik mehanizmderine әseri turaly zerttedi Bul zertteu zhumysy kejinirek dәrilik terapiyanyn klinikalyk tiimdiligin zertteu procesinde manyzdy kadam boldy NASA baskarmasymen zertteu zhumystarynda әriptes boldy Қazirgi uakytta ol biomolekulalyk kurylym ortalygynyn zhetekshisi Sayasi kozkarasy Professor Jonat ogan Nobel syjlygyn beru turaly habarlangannan kejin ol Cahal radiosynda agylsh Galei Tzahal bergen suhbatynda izraildik sarbaz Gilad Shalittin palestinalyk tutkynynan bosatyluymen eshkandaj bajlanysy zhok sol zherde tүrmede otyrgan barlyk lankesterdi Izrail tүrmelerinen bosatuga zhәne olardyn izraildikterdi oltiruge sebepteri zhok ekenine koz zhetkizuge shakyrdy 2016 zhyly ol 100 den astam Nobel syjlygynyn laureattarymen birge Greenpeace Birikken Ұlttar Ұjymyna zhәne bүkil әlem үkimetterine genetikalyk tүrlendirilgen organizmderge GTO karsy kүresti toktatuga shakyrgan hatka kol kojdy ZhetistikteriAda Jonat labratoriyada2002 Ribosoma zertteuleri үshin himiya salasyndagy Izrail memlekettik syjlygy 2002 zh F A Kotton medali 2002 Harvi syjlygy 2004 Messri syjlygy 2004 zh Pol Karreranyn altyn medali 2005 Luiza Gross Horvic atyndagy syjlyk 2006 Rotshild syjlygy 2006 Himiya salasyndagy Volf syjlygy Dzhordzh Fehermen birge ribosomalar mehanizmi salasyndagy erekshe kurylymdyk zhanalyktar үshin 2006 EMET syjlygy 2007 L Oreal syjlygy YuNESKO nyn Europadagy Ғylymdagy әjelder үshin akuyz sintezinin kurylymyn zhәne antibiotiktermen basyluyn zerttegeni үshin 2007 Pol Erlih zhәne Lyudvig Darmshtadt syjlygy 2008 Albert Ejnshtejn syjlygy 2009 Himiya bojynsha Nobel syjlygy 2010 Vilgelm Eksner medali 2011 Mari Kyuri medali 2011 Erna Gamburger syjlygy 2014 Ersted dәrisiDerekkozderhttps www nndb com people 914 000208290 FemBio The Jerusalem Post kolzhetpejtin silteme Istvan Hargittai Magdolna Hargittai Candid science 6 Interview with Ada Yonath p 390 Petrov Pyotr Nobelevskaya premiya po himii 2009 Dom uchenyh i specialistov Rehovota Pozdravlyaem Adu Jonat kotoraya rabotaet v Rehovote v institute Vajcmana s prisuzhdeniem Nobelevskoj premii po himii Nobelevskaya laureatka prizyvaet osvobodit terroristov 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs H C Orsted lecture DTU