Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Салах ад-Дин Юсуф ибн Аюб (ағылш. Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb; Күрдше: سەلاحەدین ئەیوبی; араб.: صلاح الدين يوسف بن أيوب ; c. 1137 - 4 Наурыз, 1193) – Мысыр мен Сирия (1171-93) Сұлтаны болған күрд мұсылманы. Үшінші крест жорығына қарсы мұсылмандарды басқарған. Билігінің шарықтау кезінде өзі негізін қалаған Аюбид династиясы Мысыр, Сирия, Ирак, Хиджаз және Йеменді билеген. Ол мұсылмандар қарсылығын бастап, ақырында Иерусалим крест ұстаушылар патшалығы құрсауынан Палестина бөлігін босатады. Сол себептен де, ол Араб әлемінде, Мұсылмандар, Күрдтер үшін де танымал ірі тұлға. Салах ад-Дин қатаң түрде Суни Исламды ұстанған. Ол ешқашан жеңілген жауларын жәбірлеп, өлтіріп немесе қинаған емес,[1][2] Хаттин соғысынан кейінгі кейбір оқиғаларды ескермегенде. Оның жалпы батырлық, сонымен қатар мейірбандық (chivalrous) қасиеттері Християндық тарихшылар да, әсіресе Моабтағы Керакты қоршауға алғанда, атап көрсетеді.
| Салах ад-Дин ағылш. Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb | ||
|---|---|---|
| Мысыр және Сирия сұлтаны | ||
| Дамаскідегі Салах ад-Дин ескерткіші | ||
| Билік жылдары | 1174–1193 | |
| Таққа көтерілуі | 1174, Каир | |
| Толық аты | Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb | |
| Дүниеге келді | c. 1137–1138 , | |
| Қайтыс болды | Наурыздың 4 1193 CE (aged 55-56) Дамаск, Сирия | |
| Жерленгенді | , Дамаск, Сирия | |
| Ізашары | ||
| Ізбасары | ||
| Әкесі | ||
Салах әд-Дин Айюб әулетінің негізін қалаушы. Сирия сұлтанының Нұр әд-диннің әскер басыларының бірі - Айюб ибн Шадидың баласы. 1164, 1167, 1168 ж. Нұр әд-Диннің әскері қатарында Мысырды бағындырды және крест жорықтарына қарсы күресті. 1169 ж. Мысырдағы халифтің уәзірі болып тағайындалды. 1171 ж. Фатима әулетінен шыққан соңғы халиф Адид өлгеннен кейін, Египеттегі өкімет билігін басып алып, өзін сұлтан деп жариялады. 1174 ж. Нұр әд-Дин өлгеннен кейін, оның Сириядағы иеліктерін және оған шектес Ирак билеушілерінің ұсақ иеліктерін өзіне бағындырды. 1187 ж. С .әд-Д бастаған біріккен мұсылман әскерлері Хиттин түбінде кресшілерді талқандап, Иерусалимді алды.1189 жылдың қарсаңында Сирия мен Палестина кресшілерден толық азат етілді. С. Әд-Д. 3-крест жорықтары кезінде (1189-92) мұсылмандар әскерін басқарды. Ол кресшілерді күйрете талқандаған алғашқы мұсылман қолбасшысы болды. Осыдан кейін кресшілер Таяу Шығыстағы иеліктерінен біртіңдеп айырыла бастады. С.әд-Д-нің ішкі саясаты Мысырдағы жер иеліктерді бөліп беруге, медреселер салуға, алым-салықты азайтуға бағытталды.
Салах әд-Дин сұлтанның өмір жолының тарихи тізбесі
- 1138- Месопотамия жеріндегі Тикрит елді мекенінде дүниеге келді.
- 1164, 1167-1168 -Египетті жаулап алу жорықтарына қатысты. Крест жорықтарына қарсы күресті.
- 1169- Египет халифінің уәзірі болып тағайындалды.
- 1171- Египеттегі Фатимидтер халифатын бағындырып, Айюбидтер әулетінің негізін салды.
- 1174- Аббасид халифасы әл-Мұстади Салах әд-Динге сұлтан лауазымын берді. Салах әд-Диннің Дамаскіні жаулап алуы.
- 1182- Халебті бағындырды.
- 1186- ЖАзираны алды.
- 1187- Қайруанды толықтай бағындырды.
- 1187- Хиттин түбінде крестшілерді талқандап, Иерусалимді алды.
- 1188-1189- Салах әд-Диннің басқаруымен Сирия мен Палестина крестшілерден толық азат етілді.
- 1189-1192- Үшінші Крест жорығына қарсы мұсылмандар әсерін басқарды.
- 1192- Ағылшын Королі Арыстан жүректі 1 Ричард Салах әд-Диннен жеңілгенін мойындап, Рамлада бейбіт бітімге келеді.
- 1193- Сирияда Дамаск қаласында дүниеден өтеді.
Тағы қараңыз
Қайнар көздер
- ibn Shaddad The Rare and Excellent History of Saladin — Ashgate, 2002. — ISBN 978-0-7546-3381-6.
- Bowman Alan K. Egypt After the Pharaohs — 1986.
- Gabrieli Francesco Arab Historians of the Crusades — Routledge & Kegan Paul, 1984. — ISBN 978-0-710-20235-2.
- Gibb H.A.R. The Life of Saladin: From the Works of Imad ad-Din and Baha ad-Din — , 1973. — ISBN 978-0-86356-928-9.
- Gillingham John Richard I // Yale English Monarchs — Yale University Press, 1999.
- Grousset Rene The Epic of the Crusades — New York, 1970.
- Hindley Geoffrey Saladin: Hero of Islam — Pen & Sword, 2007. — ISBN 1-84415-499-8.
- Conquête de la Syrie et de la Palestine par Salâh ed-dîn / C. Landberg — Brill, 1888.
- Lane-Poole Stanley Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem — Putnam, 1898.
- Lyons M. C. Saladin: the Politics of the Holy War — , 1982. — ISBN 978-0-521-31739-9.
- Minorsky V. Studies in Caucasian history — Cambridge University Press, 1957.
- Reston James Warriors of God: Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade — New York: Anchor Books, 2001. — ISBN 0-385-49562-5.
- Runciman Steven A History of the Crusades: Volume 2, The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East — Cambridge University Press.
- Shahnaz Husain Muslim Heroes of the Crusades — 1998. — ISBN 1-8979-4071-8.
Сыртқы сілтемелер
- THE LIFE OF SALADIN AND THE FALL OF THE KINGDOM OF JERUSALEM (By Stanley Lane-Poole) In "btm" format Мұрағатталған 4 наурыздың 2009 жылы.
- Richard and Saladin: Warriors of the Third Crusade
- Rosebault Ch.J. Saladin. Prince of Chivalri
- De expugnatione terrae sanctae per Saladinum A European account of Saladin's conquests of the Crusader states.
- Saladin: The Sultan and His Times, 1138–1193 Мұрағатталған 11 желтоқсанның 2012 жылы.
Дереккөздер
- "Қазақстан". Ұлттық энциклопедиясы 6-том
| Regnal titles | ||
|---|---|---|
| Ізашары: | 1171–1193 | Ізбасары: |
| Ізашары: | 1174–1186 | Ізбасары: |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Salah ad Din Yusuf ibn Ayub agylsh Ṣ alaḥ ad Din Yusuf ibn Ayyub Kүrdshe سەلاحەدین ئەیوبی arab صلاح الدين يوسف بن أيوب c 1137 4 Nauryz 1193 Mysyr men Siriya 1171 93 Sultany bolgan kүrd musylmany Үshinshi krest zhorygyna karsy musylmandardy baskargan Biliginin sharyktau kezinde ozi negizin kalagan Ayubid dinastiyasy Mysyr Siriya Irak Hidzhaz zhәne Jemendi bilegen Ol musylmandar karsylygyn bastap akyrynda Ierusalim krest ustaushylar patshalygy kursauynan Palestina boligin bosatady Sol sebepten de ol Arab әleminde Musylmandar Kүrdter үshin de tanymal iri tulga Salah ad Din katan tүrde Suni Islamdy ustangan Ol eshkashan zhenilgen zhaularyn zhәbirlep oltirip nemese kinagan emes 1 2 Hattin sogysynan kejingi kejbir okigalardy eskermegende Onyn zhalpy batyrlyk sonymen katar mejirbandyk chivalrous kasietteri Hristiyandyk tarihshylar da әsirese Moabtagy Kerakty korshauga alganda atap korsetedi Salah ad Din agylsh Ṣalaḥ ad Din Yusuf ibn AyyubMysyr zhәne Siriya sultanyDamaskidegi Salah ad Din eskertkishiBilik zhyldary 1174 1193Takka koterilui 1174 KairTolyk aty Ṣalaḥ ad Din Yusuf ibn AyyubDүniege keldi c 1137 1138 Қajtys boldy Nauryzdyn 4 1193 CE aged 55 56 Damask SiriyaZherlengendi Damask SiriyaIzasharyIzbasaryӘkesiSalah ad Din Mysyr Patshasy kolzhazba betinen sol kolynda Europalyk bilik belgisi Salah әd Din Ajyub әuletinin negizin kalaushy Siriya sultanynyn Nur әd dinnin әsker basylarynyn biri Ajyub ibn Shadidyn balasy 1164 1167 1168 zh Nur әd Dinnin әskeri katarynda Mysyrdy bagyndyrdy zhәne krest zhoryktaryna karsy kүresti 1169 zh Mysyrdagy haliftin uәziri bolyp tagajyndaldy 1171 zh Fatima әuletinen shykkan songy halif Adid olgennen kejin Egipettegi okimet biligin basyp alyp ozin sultan dep zhariyalady 1174 zh Nur әd Din olgennen kejin onyn Siriyadagy ielikterin zhәne ogan shektes Irak bileushilerinin usak ielikterin ozine bagyndyrdy 1187 zh S әd D bastagan birikken musylman әskerleri Hittin tүbinde kresshilerdi talkandap Ierusalimdi aldy 1189 zhyldyn karsanynda Siriya men Palestina kresshilerden tolyk azat etildi S Әd D 3 krest zhoryktary kezinde 1189 92 musylmandar әskerin baskardy Ol kresshilerdi kүjrete talkandagan algashky musylman kolbasshysy boldy Osydan kejin kresshiler Tayau Shygystagy ielikterinen birtindep ajyryla bastady S әd D nin ishki sayasaty Mysyrdagy zher ielikterdi bolip beruge medreseler saluga alym salykty azajtuga bagyttaldy Salah әd Din sultannyn omir zholynyn tarihi tizbesi1138 Mesopotamiya zherindegi Tikrit eldi mekeninde dүniege keldi 1164 1167 1168 Egipetti zhaulap alu zhoryktaryna katysty Krest zhoryktaryna karsy kүresti 1169 Egipet halifinin uәziri bolyp tagajyndaldy 1171 Egipettegi Fatimidter halifatyn bagyndyryp Ajyubidter әuletinin negizin saldy 1174 Abbasid halifasy әl Mustadi Salah әd Dinge sultan lauazymyn berdi Salah әd Dinnin Damaskini zhaulap aluy 1182 Halebti bagyndyrdy 1186 ZhAzirany aldy 1187 Қajruandy tolyktaj bagyndyrdy 1187 Hittin tүbinde krestshilerdi talkandap Ierusalimdi aldy 1188 1189 Salah әd Dinnin baskaruymen Siriya men Palestina krestshilerden tolyk azat etildi 1189 1192 Үshinshi Krest zhorygyna karsy musylmandar әserin baskardy 1192 Agylshyn Koroli Arystan zhүrekti 1 Richard Salah әd Dinnen zhenilgenin mojyndap Ramlada bejbit bitimge keledi 1193 Siriyada Damask kalasynda dүnieden otedi Tagy karanyzҚajnar kozderibn Shaddad The Rare and Excellent History of Saladin Ashgate 2002 ISBN 978 0 7546 3381 6 Bowman Alan K Egypt After the Pharaohs 1986 Gabrieli Francesco Arab Historians of the Crusades Routledge amp Kegan Paul 1984 ISBN 978 0 710 20235 2 Gibb H A R The Life of Saladin From the Works of Imad ad Din and Baha ad Din 1973 ISBN 978 0 86356 928 9 Gillingham John Richard I Yale English Monarchs Yale University Press 1999 Grousset Rene The Epic of the Crusades New York 1970 Hindley Geoffrey Saladin Hero of Islam Pen amp Sword 2007 ISBN 1 84415 499 8 Conquete de la Syrie et de la Palestine par Salah ed din C Landberg Brill 1888 Lane Poole Stanley Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem Putnam 1898 Lyons M C Saladin the Politics of the Holy War 1982 ISBN 978 0 521 31739 9 Minorsky V Studies in Caucasian history Cambridge University Press 1957 Reston James Warriors of God Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade New York Anchor Books 2001 ISBN 0 385 49562 5 Runciman Steven A History of the Crusades Volume 2 The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East Cambridge University Press Shahnaz Husain Muslim Heroes of the Crusades 1998 ISBN 1 8979 4071 8 Syrtky siltemelerTHE LIFE OF SALADIN AND THE FALL OF THE KINGDOM OF JERUSALEM By Stanley Lane Poole In btm format Muragattalgan 4 nauryzdyn 2009 zhyly Richard and Saladin Warriors of the Third Crusade Rosebault Ch J Saladin Prince of Chivalri De expugnatione terrae sanctae per Saladinum A European account of Saladin s conquests of the Crusader states Saladin The Sultan and His Times 1138 1193 Muragattalgan 11 zheltoksannyn 2012 zhyly Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediyasy 6 tom Regnal titlesIzashary 1171 1193 Izbasary Izashary 1174 1186 Izbasary