Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Анхель (ис. Salto Ángel, пемон тілінде — Kerepakupai vena, «өте терең жер сарқырамасы») — биіктігі 1054 метр болатын әлемдегі ең биік сарқырама, судың үздіксіз түсу биіктігі 807 метр. 1935 жылы сарқыраманың үстінен ұшып өткен ұшқыш Эйнджел Джеймстың (ағылш. Angel) атымен аталған.
| Анхель ис. Salto Ángel | |
 | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Биіктігі | 979 м |
| Ені | 107 м |
| Су шығыны | 300 м³/с |
| Орналасуы | |
| 5°58′03″ с. е. 62°32′08″ б. б. / 5.9675° с. е. 62.5356° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 5°58′03″ с. е. 62°32′08″ б. б. / 5.9675° с. е. 62.5356° б. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Венесуэла |
| Аймақ | |
| Өзен | |
 Анхель Ортаққорда | |
Сарқырама Венесуэланың тропикалық ормандарындағы, Канайма ұлттық саябағында орналасқан. Су венесуелалық ең биік тепуй Ауянтепуи — қазақ тілінде «шайтан тауынан» құлап ағады. Судың құлау биіктігі сонша, жерге жеткенше, су ұсақ бөлшектерге айналып тұман болады. Тұманды бірнеше шақырымнан сезуге болады. Түскен су Кереп өзеніне құйылады.
Тарихы
Сарқыраманы Эрнесто Санчес Ла Крус XX ғасырда ашқанымен, ол Джеймс Эйнджелдың ұшқанына дейін кеңінен танымал болмады. 1933 жылы АҚШ ұшқышы Джеймс Эйнжел рудалар іздеу ниетімен сол маңайда ұша бастады. Жергілікті гидтер айтуынша ол алмаз іздеген. Жергілікті тұрғындар сол кезде жиі сипаттамасы алмазға келетін тастар жайлы айтатындықтан Эйнджелдың бұнысы ақылға қонарлық болды. Шындығында бұл жонда кварц көп болатын. 1933 жылдың 16 қарашасында Эйнджел Ауянтепуй деп талатын тепуй байқап қалады. 1937 жылдың 9 қазанында қайта оралып, ұшағын Ауянтепуйға қондырмақшы болғанда ұшақтың бір шассиі жарылады.
Нәтижесінде Эйнджел мен жұбайы, барлығы үш адам тепуйдан төмен жаяу түсуіне тура келеді. Олардың өркениетке оралуына 11 күн кетті. Олардың бұл шытырман оқиғасы лезде елге кең тарап сарқырама соның құрметіне — «Анхель сарқырамасы» атанып кетеді (ис. Salto Ángel). Испан тілінде Э́йнджел (ағылш. Angel) фамилиясы А́нхель деп айтылатындықтан сарқырама дәл солай аталады. Сарқырама аты ағылшындардың angel — „періште“ сөзімен еш байланысы жоқ.
Эйнджелдың «Фламинго» ұшағы сол төбеде тікұшақпен алып кеткенше 33 жыл тұрады. Ұшақ Маракай қаласының авиациалық мұражайында қайта қалпына келтіріліп қаланың Сьюдад-Боливар әуежайының алдында тұр.
1949 жылы Ұлттық географиялық қоғамының (АҚШ) ұйымдастыруымен әлемдегі ең биік сарқымаға экспедиция жасалып оның биіктігі анықталып, кітап басып шығарылады.
1994 жылы ЮНЕСКО Канайма ұлттық саябағын, ал онымен бірге сарқыраманы да Әлемдік мұра тізіміне енгізеді.
2005 жылдың көкек-мамыр айларында 4 ағылшын, 2 венесуелдық пен бір ресейлік альпинистер пен тасқа шығушылар халықаралық экспедициясы алғашқы рет сарқырама керегесіне еркін тәсілмен шықты.
2009 жылы желтоқсанның 20 жыл сайынғы Венесуэла президенті Уго Чавес шоуында, антиимпериализм толқынында, Анхель сарқырамасын Керепакупаи-меру (Kerepakupai-merú), жергілікті есімдердің бірімен атайды. Бастапқыда Чурун-меру (Churún-merú) деген ат ұсынылғанымен Президенттың қызы бүл есім жергілікт басқа кішкене сарқырама солай аталатынын байқап қалыпты, содан дереу Чавес басқа атты ұсынады. Бұл шешімін Президент сарқыраманың Джеймс Эйнджел келмей тұрып Венесуэла меншігі және ұлттық байлығына жатуымен түсіндірген.
Туризм
Анхель сарқырамасы Венесуэланың жабайы аймағында орналасқандықтан оған тек әуемен немесе өзенмен жетуге болады. Сарқырамаға турлар комплекттермен сатылады, тур Каракастан ұшу немесе Сьюдад-Боливардан Канаймаға (ұлттық саябаққа кіру қонысы), ары қарай сумен жүру, ас пен сарқырамаға баруға өажет басқа да заттарды қамтиды.
Сонымен қатар сарқырамаға шолып қарауға ұшаққа билет алуға да болады, тұмандардан сарқыраманың өзі көрінбей қалуы мүмкін. Құрғақшылық кезде (желтоқсаннан наурызға дейін) сарқырамада су азырақ, бірақ тұманға түсу ықтималдығы аз. Бүкіл саяхат бір тәулікті алады .
Турдың ең арзаны (өзенмен) 2009 жыл тамызына сәйкес — 250$ (билетке Канайма сарқырамаларына бару мен сол саябақта түнеу кіреді).
Дереккөздер
- Картадағы Ауянтепуи тауы
- Анхель сарқырамасы Мұрағатталған 21 қарашаның 2011 жылы.
- Венесуэла ЮНЕСКО сайтында
- Александр Клёнов. Стена водопада Анхель наурыз-сәуір 2005
- Клёнов А. Angeliana на горе Дьявола //Вертикальный мир, 2005, № 49
- Чавес переименовал самый большой в мире водопад
- Чавес изменил имя самого высокого водопада в мире Мұрағатталған 11 маусымның 2018 жылы.
Сыртқы сілтемелер
- Анхель сарқырамасы торбеті
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Anhel is Salto Angel pemon tilinde Kerepakupai vena ote teren zher sarkyramasy biiktigi 1054 metr bolatyn әlemdegi en biik sarkyrama sudyn үzdiksiz tүsu biiktigi 807 metr 1935 zhyly sarkyramanyn үstinen ushyp otken ushkysh Ejndzhel Dzhejmstyn agylsh Angel atymen atalgan Anhel is Salto AngelSipattamasyBiiktigi979 mEni107 mSu shygyny300 m sOrnalasuy5 58 03 s e 62 32 08 b b 5 9675 s e 62 5356 b b 5 9675 62 5356 G O Ya Koordinattar 5 58 03 s e 62 32 08 b b 5 9675 s e 62 5356 b b 5 9675 62 5356 G O Ya T El VenesuelaAjmakӨzenAnhelAnhel Ortakkorda Sarkyrama Venesuelanyn tropikalyk ormandaryndagy Kanajma ulttyk sayabagynda ornalaskan Su venesuelalyk en biik tepuj Auyantepui kazak tilinde shajtan tauynan kulap agady Sudyn kulau biiktigi sonsha zherge zhetkenshe su usak bolshekterge ajnalyp tuman bolady Tumandy birneshe shakyrymnan sezuge bolady Tүsken su Kerep ozenine kujylady TarihyDzhejms Ejndzhel sarkyramaga ushkan ushak Sarkyramany Ernesto Sanches La Krus XX gasyrda ashkanymen ol Dzhejms Ejndzheldyn ushkanyna dejin keninen tanymal bolmady 1933 zhyly AҚSh ushkyshy Dzhejms Ejnzhel rudalar izdeu nietimen sol manajda usha bastady Zhergilikti gidter ajtuynsha ol almaz izdegen Zhergilikti turgyndar sol kezde zhii sipattamasy almazga keletin tastar zhajly ajtatyndyktan Ejndzheldyn bunysy akylga konarlyk boldy Shyndygynda bul zhonda kvarc kop bolatyn 1933 zhyldyn 16 karashasynda Ejndzhel Auyantepuj dep talatyn tepuj bajkap kalady 1937 zhyldyn 9 kazanynda kajta oralyp ushagyn Auyantepujga kondyrmakshy bolganda ushaktyn bir shassii zharylady Nәtizhesinde Ejndzhel men zhubajy barlygy үsh adam tepujdan tomen zhayau tүsuine tura keledi Olardyn orkenietke oraluyna 11 kүn ketti Olardyn bul shytyrman okigasy lezde elge ken tarap sarkyrama sonyn kurmetine Anhel sarkyramasy atanyp ketedi is Salto Angel Ispan tilinde E jndzhel agylsh Angel familiyasy A nhel dep ajtylatyndyktan sarkyrama dәl solaj atalady Sarkyrama aty agylshyndardyn angel perishte sozimen esh bajlanysy zhok Ejndzheldyn Flamingo ushagy sol tobede tikushakpen alyp ketkenshe 33 zhyl turady Ұshak Marakaj kalasynyn aviacialyk murazhajynda kajta kalpyna keltirilip kalanyn Syudad Bolivar әuezhajynyn aldynda tur 1949 zhyly Ұlttyk geografiyalyk kogamynyn AҚSh ujymdastyruymen әlemdegi en biik sarkymaga ekspediciya zhasalyp onyn biiktigi anyktalyp kitap basyp shygarylady 1994 zhyly YuNESKO Kanajma ulttyk sayabagyn al onymen birge sarkyramany da Әlemdik mura tizimine engizedi 2005 zhyldyn kokek mamyr ajlarynda 4 agylshyn 2 venesueldyk pen bir resejlik alpinister pen taska shygushylar halykaralyk ekspediciyasy algashky ret sarkyrama keregesine erkin tәsilmen shykty 2009 zhyly zheltoksannyn 20 zhyl sajyngy Venesuela prezidenti Ugo Chaves shouynda antiimperializm tolkynynda Anhel sarkyramasyn Kerepakupai meru Kerepakupai meru zhergilikti esimderdin birimen atajdy Bastapkyda Churun meru Churun meru degen at usynylganymen Prezidenttyn kyzy bүl esim zhergilikt baska kishkene sarkyrama solaj atalatynyn bajkap kalypty sodan dereu Chaves baska atty usynady Bul sheshimin Prezident sarkyramanyn Dzhejms Ejndzhel kelmej turyp Venesuela menshigi zhәne ulttyk bajlygyna zhatuymen tүsindirgen TurizmAnhel sarkyramasy Venesuelanyn zhabajy ajmagynda ornalaskandyktan ogan tek әuemen nemese ozenmen zhetuge bolady Sarkyramaga turlar komplekttermen satylady tur Karakastan ushu nemese Syudad Bolivardan Kanajmaga ulttyk sayabakka kiru konysy ary karaj sumen zhүru as pen sarkyramaga baruga oazhet baska da zattardy kamtidy Sonymen katar sarkyramaga sholyp karauga ushakka bilet aluga da bolady tumandardan sarkyramanyn ozi korinbej kaluy mүmkin Қurgakshylyk kezde zheltoksannan nauryzga dejin sarkyramada su azyrak birak tumanga tүsu yktimaldygy az Bүkil sayahat bir tәulikti alady Turdyn en arzany ozenmen 2009 zhyl tamyzyna sәjkes 250 biletke Kanajma sarkyramalaryna baru men sol sayabakta tүneu kiredi Қorshagan taulary men sarkyrama panoramasyDerekkozderKartadagy Auyantepui tauy Anhel sarkyramasy Muragattalgan 21 karashanyn 2011 zhyly Venesuela YuNESKO sajtynda Aleksandr Klyonov Stena vodopada Anhel nauryz sәuir 2005 Klyonov A Angeliana na gore Dyavola Vertikalnyj mir 2005 49 Chaves pereimenoval samyj bolshoj v mire vodopad Chaves izmenil imya samogo vysokogo vodopada v mire Muragattalgan 11 mausymnyn 2018 zhyly Syrtky siltemelerAnhel sarkyramasy torbeti