Автоэлектрондық эмиссия

Автоэлектрондық эмиссия (Автоэлектронная эмиссия, полевая электронная эмиссия) — кернеулігі жоғары (107В/см) сыртқы электр өрісі әсерінен электрондардың қатты немесе не шалаөткізгіштерден (эмиттерлерден) ұшып шығуы. Автоэлектрондық эмиссия салқын эмиссияның бір түрі. 1897 ж. Р. Вуд (АқШ) ашқан, ал 1928—1929 ж.ж. Р. Фаулер (АқШ) мен Л. Нордхейм (Алмания) анықтаған. Автоэлектрондық эмиссияға туннельдік эффект негізінде түсініктеме берілген. Вакуумдағы металдар үшін Автоэлектроидық эмиссия толық зерттелген. Автоэлектрондық эмиссияның маңызды ерекшеліктері: j ток тығыздығының жоғарғы шектік мәндері (108—1010 А/см2) және j-дың Е-ге 0 К температурадағы экспоненциальды тәуелділігі мынадай (Фаулер—Нордхейм заңы):

j~A(E² (φ)ехр(-B(φ^3/2/Е)),

мұндағы φ — электрондардың шығу жұмысы, А және В — эмиттердің қасиеттеріне, сондай-ақ Е шамасына тәуелділігі төмен коэффициенттер. Шалаөткізгіштердегі Автоэлектроидық эмиссия толық зерттелмеген. Мұнда шалаөткізгіштерге өткізгіштермен салыстырғанда өткізгіштік аймақтағы электрондардың кішкентай шоғырының салдарынан j мәнінің шектелуі; өрістің шалаөткізгіш ішіне өтіп кетуінен электр өрісінің j-ға қосымша әсерінің болуы; термо және фотосезімталдық; шалаөткізгіштің аймақтық құрылымының ерекшеліктері, сондай-ақ үлгі арқылы ток өткеңде потенциалдың таралуына сезімталдығы әсер етеді. Автоэлектроидық эмиссия электровакуумдық аспаптарда, жоғары токты электроника құрылғыларында, аса жоғары жиілікті (АЖЖ) техникада, электрондық және туннельдік сканирлейтін микроскопияда пайдаланылады.

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ISBN 9965-36-448-6