Әліпова Сәлима Базарғалиқызы (1 мамыр 1931 - 5 қараша 2010) - құрылысшы-тас қалаушы. Социалистік Еңбек Ері (1971)
Сәлима Базарғалиқызы Әліпова | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Қызметі | Құрылысшы-тас қалаушы |
Марапаттары мен сыйлықтары |
Өмірбаян
Әліпова Сәлима 1931 жылы 1 мамырда Гурьев қаласында дүниеге келген. Руы Шеркеш бөлімі Сақау, Кіші Жүз.
Ұлы Отан соғысы жылдарында әкесі Базарғали майданда қаза тапты, одан кейін майданға кеткен оның ағасы Қуанғали (1922-1942) кіші лейтенант, зеңбіректік есеп командирі Можайск түбіндегі ұрыста қаза тапты. Осыған байланысты Сәлима 6 сыныпты бітіріп, жұмыс істеуге мәжбүр болды.
Оның еңбек қызметі 14 жасында басталды, 1945 жылы КСРО Мұнай өнеркәсібі Наркоматының мемлекеттік одақтық геофизикалық тресінің қазақстандық бөліміне жұмысшы болып түсті.
1950 жылдан бастап Гурьев қаласындағы "Казнефтестрой" трестінде әр түрлі жұмысшы қызметтерін атқарды.
1960 жылдан бастап Гурьев қаласындағы "Гурьевнефтехимстрой" тресінің №3 Құрылыс-монтаж басқармасында тас қалаушы болып жұмыс істеді.
Зейнеткерлікке шыққанға дейін №3 Құрылыс-монтаж басқармасында жұмыс істеді. Республикалық маңызы бар дербес зейнеткер.
Еңбек жолдары
Гурьев қаласында өз қолымен тұрғын үйлер, әлеуметтік, мәдени, сондай- ақ көптеген өнеркәсіптік ғимараттары салынды. Атап айтқанда, ол Қазақ КСР химия өнеркәсібінің алғашқы өкілі - Гурьев химия зауытының құрылысына өз үлесін қосты. Химия зауыты, педагогикалық институт, мұнай және табиғи тұздар химиясы институты, медучилище сияқты объектілердің іргетасына алғашқы тастарды өз қолымен салды, АМӨЗ цехтарын кеңейтуде, Гурьеврыбпром және тағы басқа объектілерде жұмыс істеді
Құрылысшының бай тәжірибесін жас мамандарға беріп, оларға тек кәсіби шеберлікті ғана емес, сонымен қатар өз еңбегі үшін жауапкершілік сезімін тәрбиелейді. Көптеген жұмыс жолын жаңа бастаған құрылысшыларға құрылыс ісін үйретеді. Өнімділікті арттыруға ықпал ететін озық тәжірибені, еңбекті ұйымдастырудың барлық қырлары туралы ол өзінің тәрбиелеу мектебінде айтып берді. Мұның бәрі: өзінің ерекше жұмыс әдістері: кірпішті төсеу, растворды пайдалану арқасында сақталған қосымша минуттар мен секундтар, хронометраж арқылы тіркелді және кеңес уақытында шығарылған озық тәжірибе парақтарында егжей-тегжейлі сипатталған.
Қоғамдық қызметі
Гурьев облыстық және Гурьев қалалық еңбекшілер депутаттары Кеңесінің депутаты, "Гурьевнефтехимстрой" трестінің партия комитетінің мүшесі болып сайланды. Кәсіподақтар съездерінің делегаты
Отбасы
Әкесі Базарғали Әліпов (1896-1942) 1942 жылы 20 қаңтарда Қызыл Әскер қатарына шақырылды. 1942 жылдың наурыз айында майданда із-түссіз жоғалып кетті. Анасы - Әліпова Жұмажан.
Жолдасы - Тәжмағанбетов Қизатолла (1926-1984), Гурьев облысы Есбол ауданында дүниеге келген.
Отбасында ұш қыз, төрт ұл дүниеге келген: Төлеген, Рысты, Мақсот, Марат, Эльвира, Мұрат, Жанна.
Марапаттары мен атақтары
КСРО және ҚазССР Жоғарғы Кеңесі Президиумының Құрмет грамоталарымен, ордендер мен медальдарымен марапатталған. Жоғары өндірістік көрсеткіштері үшін Құрмет Кітабына енгізілді.
Сәлима Әліпованың жеті жылдық жоспарының қорытындысы бойынша 1966 жылдың 11 тамызында, күрделі құрылыстағы жетістіктері үшін Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталды.
1970 жылы "Еңбектегі ерлігі үшін" медалі және "Владимир Ильич Лениннің туғанына 100 жыл мерекелік медалімен марапатталған
1970 жылы 27 тамызда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен "Қазақ КСР еңбек сіңірген құрылысшысы" атағы берілді.
КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1971 жылғы 5 сәуірдегі Жарлығымен өндірістік қуаттарды, тұрғын үйлер мен мәдени-тұрмыстық мақсаттағы объектілерді салу және іске қосу жөніндегі бес жылдық жоспардың (1966-1970) тапсырмаларын орындаудағы аса зор жетістіктері үшін Сәлима Әлиповаға Ленин ордені мен "Орақ пен Балға" алтын медалі табыс етіліп, Социалистік Еңбек Ері атағы берілді
Және “Материнская слава” (1972) орденімен, Еңбек ардагері медалімен марапатталған.
2005 жылғы 1 желтоқсанда қалалық мәслихаттың шешімімен Атырау қаласының құрметті азаматы атағы берілді.
2010 жылғы 3 желтоқсанда облыстық мәслихаттың шешімімен Атырау облысының құрметті азаматы атағы берілді.
Дереккөздер
- Гурьев. Прикаспийская коммуна, 13 мамыр 1975
- Атырау. Городской парк, 29 желтоқсан 2005
- https://pricom.kz/gorod/vysokie-nagrady-k-glavnomu-prazdniku.html
- "Всё, что сделано ею - осталось людям"/ Атырау. Прикаспийская коммуна, 5 наурыз 2011
Сілтемелер
- Алипова Салима, Ел қаһармандары (орыс.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әlipova Sәlima Bazargalikyzy 1 mamyr 1931 5 karasha 2010 kurylysshy tas kalaushy Socialistik Enbek Eri 1971 Sәlima Bazargalikyzy ӘlipovaTugan kүni1 mamyr 1931 1931 05 01 Tugan zheriGurevҚajtys bolgan kүni5 karasha 2010 2010 11 05 79 zhas Қajtys bolgan zheriAtyrauAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanҚyzmetiҚurylysshy tas kalaushyMarapattary men syjlyktaryAtyrau kalasynyn kurmetti azamatyAtyrau oblysynyn kurmetti azamatyӨmirbayanӘlipova Sәlima 1931 zhyly 1 mamyrda Gurev kalasynda dүniege kelgen Ruy Sherkesh bolimi Sakau Kishi Zhүz Ұly Otan sogysy zhyldarynda әkesi Bazargali majdanda kaza tapty odan kejin majdanga ketken onyn agasy Қuangali 1922 1942 kishi lejtenant zenbirektik esep komandiri Mozhajsk tүbindegi urysta kaza tapty Osygan bajlanysty Sәlima 6 synypty bitirip zhumys isteuge mәzhbүr boldy Onyn enbek kyzmeti 14 zhasynda bastaldy 1945 zhyly KSRO Munaj onerkәsibi Narkomatynyn memlekettik odaktyk geofizikalyk tresinin kazakstandyk bolimine zhumysshy bolyp tүsti 1950 zhyldan bastap Gurev kalasyndagy Kazneftestroj trestinde әr tүrli zhumysshy kyzmetterin atkardy 1960 zhyldan bastap Gurev kalasyndagy Gurevneftehimstroj tresinin 3 Қurylys montazh baskarmasynda tas kalaushy bolyp zhumys istedi Zejnetkerlikke shykkanga dejin 3 Қurylys montazh baskarmasynda zhumys istedi Respublikalyk manyzy bar derbes zejnetker Enbek zholdaryGurev kalasynda oz kolymen turgyn үjler әleumettik mәdeni sondaj ak koptegen onerkәsiptik gimarattary salyndy Atap ajtkanda ol Қazak KSR himiya onerkәsibinin algashky okili Gurev himiya zauytynyn kurylysyna oz үlesin kosty Himiya zauyty pedagogikalyk institut munaj zhәne tabigi tuzdar himiyasy instituty meduchilishe siyakty obektilerdin irgetasyna algashky tastardy oz kolymen saldy AMӨZ cehtaryn kenejtude Gurevrybprom zhәne tagy baska obektilerde zhumys istedi Қurylysshynyn baj tәzhiribesin zhas mamandarga berip olarga tek kәsibi sheberlikti gana emes sonymen katar oz enbegi үshin zhauapkershilik sezimin tәrbielejdi Koptegen zhumys zholyn zhana bastagan kurylysshylarga kurylys isin үjretedi Өnimdilikti arttyruga ykpal etetin ozyk tәzhiribeni enbekti ujymdastyrudyn barlyk kyrlary turaly ol ozinin tәrbieleu mektebinde ajtyp berdi Munyn bәri ozinin erekshe zhumys әdisteri kirpishti toseu rastvordy pajdalanu arkasynda saktalgan kosymsha minuttar men sekundtar hronometrazh arkyly tirkeldi zhәne kenes uakytynda shygarylgan ozyk tәzhiribe paraktarynda egzhej tegzhejli sipattalgan Қogamdyk kyzmetiGurev oblystyk zhәne Gurev kalalyk enbekshiler deputattary Kenesinin deputaty Gurevneftehimstroj trestinin partiya komitetinin mүshesi bolyp sajlandy Kәsipodaktar sezderinin delegatyOtbasyӘkesi Bazargali Әlipov 1896 1942 1942 zhyly 20 kantarda Қyzyl Әsker kataryna shakyryldy 1942 zhyldyn nauryz ajynda majdanda iz tүssiz zhogalyp ketti Anasy Әlipova Zhumazhan Zholdasy Tәzhmaganbetov Қizatolla 1926 1984 Gurev oblysy Esbol audanynda dүniege kelgen Otbasynda ush kyz tort ul dүniege kelgen Tolegen Rysty Maksot Marat Elvira Murat Zhanna Marapattary men ataktaryKSRO zhәne ҚazSSR Zhogargy Kenesi Prezidiumynyn Қurmet gramotalarymen ordender men medaldarymen marapattalgan Zhogary ondiristik korsetkishteri үshin Қurmet Kitabyna engizildi Sәlima Әlipovanyn zheti zhyldyk zhosparynyn korytyndysy bojynsha 1966 zhyldyn 11 tamyzynda kүrdeli kurylystagy zhetistikteri үshin Enbek Қyzyl Tu ordenimen marapattaldy 1970 zhyly Enbektegi erligi үshin medali zhәne Vladimir Ilich Leninnin tuganyna 100 zhyl merekelik medalimen marapattalgan 1970 zhyly 27 tamyzda Қazak KSR Zhogargy Kenesi Prezidiumynyn Zharlygymen Қazak KSR enbek sinirgen kurylysshysy atagy berildi KSRO Zhogargy Kenesi Prezidiumynyn 1971 zhylgy 5 sәuirdegi Zharlygymen ondiristik kuattardy turgyn үjler men mәdeni turmystyk maksattagy obektilerdi salu zhәne iske kosu zhonindegi bes zhyldyk zhospardyn 1966 1970 tapsyrmalaryn oryndaudagy asa zor zhetistikteri үshin Sәlima Әlipovaga Lenin ordeni men Orak pen Balga altyn medali tabys etilip Socialistik Enbek Eri atagy berildi Zhәne Materinskaya slava 1972 ordenimen Enbek ardageri medalimen marapattalgan 2005 zhylgy 1 zheltoksanda kalalyk mәslihattyn sheshimimen Atyrau kalasynyn kurmetti azamaty atagy berildi 2010 zhylgy 3 zheltoksanda oblystyk mәslihattyn sheshimimen Atyrau oblysynyn kurmetti azamaty atagy berildi DerekkozderGurev Prikaspijskaya kommuna 13 mamyr 1975 Atyrau Gorodskoj park 29 zheltoksan 2005 https pricom kz gorod vysokie nagrady k glavnomu prazdniku html Vsyo chto sdelano eyu ostalos lyudyam Atyrau Prikaspijskaya kommuna 5 nauryz 2011SiltemelerAlipova Salima El kaһarmandary orys