Сеңсең — Марқайған қозының жүні қырқылмаған терісі осылай аталады. «Сеңсең жағалы қара ішіктің етегі далиып жатыр» (I. Жансүгіров). Сөз төркіні түркі, моңғол тілдерінен деуге біршама деректер бар. Алтай тілінің солтүстік диалектісінін бірінде саак — жүн, якуттарда сохсоқ — жүндес, моңғолша сахлаг — жүндес. Келтірілген деректердің ішінен, әсіресе, «саак» тұлғасы «сеңсең» сөзінің алғашқы түбірі, ал мағынасы «жүн» дегенді ұғындыратынын көріп отырмыз. Осы сөздің қосарланып айтылуы жүннің молдығын, көптігін білдіріп тұр. Демек, әдеби тіліміздегі «жүн-жүн», «түк-түк» қос сөзінің беретін мағынасымен тең. «Саак-саак» сөзінің әдеби тілімізде қалайша «сеңсең» тұлғасына дейін өзгергендігін қырғыз тілі арқылы-ақ дәлелдеуге болады. Оларда біздегі «сеңсең» сөзі «саксак» немесе «саңсаң» болып та айтыла береді.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sensen Markajgan kozynyn zhүni kyrkylmagan terisi osylaj atalady Sensen zhagaly kara ishiktin etegi daliyp zhatyr I Zhansүgirov Soz torkini tүrki mongol tilderinen deuge birshama derekter bar Altaj tilinin soltүstik dialektisinin birinde saak zhүn yakuttarda sohsok zhүndes mongolsha sahlag zhүndes Keltirilgen derekterdin ishinen әsirese saak tulgasy sensen sozinin algashky tүbiri al magynasy zhүn degendi ugyndyratynyn korip otyrmyz Osy sozdin kosarlanyp ajtyluy zhүnnin moldygyn koptigin bildirip tur Demek әdebi tilimizdegi zhүn zhүn tүk tүk kos sozinin beretin magynasymen ten Saak saak sozinin әdebi tilimizde kalajsha sensen tulgasyna dejin ozgergendigin kyrgyz tili arkyly ak dәleldeuge bolady Olarda bizdegi sensen sozi saksak nemese sansan bolyp ta ajtyla beredi DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 02459 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz