Фактура

Фактура(лат. factura — өңдеу, құрылым) — көркемсурет туындысының сыртқы өңі, түр сипаты. Бейнелеу өнерінде — ұғымы көркем туынды өңінің сипатын әрі оны өңдеуді білдіреді. Фактура шығармашылық ойдан туған туындының эмоциялық әсер-ықпалын күшейте түсуге қолданылатын көркемдік бейнелеу әдістерінің (бояу жағу ерекшелігі, кескіндемедегі бояу қабаты, жалатпа, мүсіннің сырттай көрінісі) бірінен саналады. Фактурада суретшінің өзіне тән қолтаңбасы айқын байқалады. 20 ғасырдан бастап Фактураны құлпыртып байыту мақсатымен кескіндемелік туындының бетіне әр түрлі жапсырманы қондырумен қатар, бояуға ағаш үгіндісі мен құмды да қосып пайдалана бастады. Кейде кез келген материалдың табиғи сыртқы өңі де Фактура деп аталады. Музыкада — әуен, аккорд, секілді, т.б. музыкалық материалдарды айту әдісі, нақты түрде музыка тінін әрлеп әшекейлеу. Композитор музыкалық шығарманы жазу кезінде барлық музыкалық мәнерлеу әдістерін өзара ұластыра өңдеу тәсілін кеңінен қолданады; әдетте әрбір музыкалық шығарма өзін құрайтын негізгі дауыс тұрғысынан қарастырылады. Фактура музыкалық шығарманың сипаты, және стилімен тығыз байланысты болумен бірге оны тембр, желі мен дауыс ұласымы құрайды. Фактураның бір дауысты, яғни , , және полифония сияқты түрлері болады.

Дереккөздер

1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
2. Қазақ Энциклопедиясы|«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том