Полифония (гр. polіphonіa — көп дауыстылық) — орта ғасырдан (10 — 11 ғасырлар) бастау алатын еуропа мәдениетіне тән көпдауысты жүйе. Музыкалық термин ретінде бірдей, тең көпдауыстылықты білдіреді. Оның ерекшелігі — бір-бірімен байланысты бола тұра, әр дауыс өзінің даралығымен айқындалады. Музыка тарихында қатаң және еркін стиль деп аталатын Полифонияның екі түрі белгілі. Қатаң стильдегі Полифониялық шығарманың әуені баяу. Онда негізінен , бүтін, жарты, төрттік нота ұзақтықтары қолданылады. Сегіздік, он алтылық ұзақтықтар мүлде кездеспейді. Муз. әуені баяу, бірқалыпты дамиды. Көлемді мелод. секірістер болмайды.
Еркін Полифониялық стиль 17 ғ. И. Йоганн Себастиан Бах, Г. Гендель шығармаларынан кең орын алды, кейін А. Моцарт жалғастырды. Олар әуенді жандандыра түсетін кез келген нота ұзақтықтарын пайдаланды. Еркін стильдегі Полифонияның имитац., қарама-қарсы және қосалқы дауысты деген бірнеше түрі бар. Имитация (қайталау) Полифонияда бір дауыстағы әуен келесі дауыстарда сәл кешігіп қайталанады. Қайталау кейде дәл, көп дауысты жүйеде белгілі бір интервалдық аралықта жүзеге асады. Қарама-қарсы Полифонияда әр дауыстың өз ырғағы, өз тақырыбы болады. Соған қарамастан олар бір мезгілде естілгенде бір-бірін толықтырып тұрады. Оның үлгілері қарапайым және күрделі (вертикальды-қозғалмалы, горизонтальды-қозғалмалы, қосалқы-қозғалмалы) контропункт (үйлесімді нүктелер). Қосалқы дауысты Полифония деп негізгі муз. әуен мен оны көркемдеп отыратын, өзіндік даралығы жоқ қосалқы дауыстары бар шығарманы айтады. Әуен бір дауыста жүрсе, қосалқы дауыстар 2 — 3, кейде одан да көп болуы мүмкін. Бірақ олардың ырғақ жүйесі көбіне негізгі әуенге бағынышты. Полифония — классикалық музыка өнеріне тән стиль. Оған инвенция, фуга, т.б. шығармалар жатады.
Дереккөздер
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
- Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Polifoniya gr poliphonia kop dauystylyk orta gasyrdan 10 11 gasyrlar bastau alatyn europa mәdenietine tәn kopdauysty zhүje Muzykalyk termin retinde birdej ten kopdauystylykty bildiredi Onyn ereksheligi bir birimen bajlanysty bola tura әr dauys ozinin daralygymen ajkyndalady Muzyka tarihynda katan zhәne erkin stil dep atalatyn Polifoniyanyn eki tүri belgili Қatan stildegi Polifoniyalyk shygarmanyn әueni bayau Onda negizinen bүtin zharty torttik nota uzaktyktary koldanylady Segizdik on altylyk uzaktyktar mүlde kezdespejdi Muz әueni bayau birkalypty damidy Kolemdi melod sekirister bolmajdy Erkin Polifoniyalyk stil 17 g I Jogann Sebastian Bah G Gendel shygarmalarynan ken oryn aldy kejin A Mocart zhalgastyrdy Olar әuendi zhandandyra tүsetin kez kelgen nota uzaktyktaryn pajdalandy Erkin stildegi Polifoniyanyn imitac karama karsy zhәne kosalky dauysty degen birneshe tүri bar Imitaciya kajtalau Polifoniyada bir dauystagy әuen kelesi dauystarda sәl keshigip kajtalanady Қajtalau kejde dәl kop dauysty zhүjede belgili bir intervaldyk aralykta zhүzege asady Қarama karsy Polifoniyada әr dauystyn oz yrgagy oz takyryby bolady Sogan karamastan olar bir mezgilde estilgende bir birin tolyktyryp turady Onyn үlgileri karapajym zhәne kүrdeli vertikaldy kozgalmaly gorizontaldy kozgalmaly kosalky kozgalmaly kontropunkt үjlesimdi nүkteler Қosalky dauysty Polifoniya dep negizgi muz әuen men ony korkemdep otyratyn ozindik daralygy zhok kosalky dauystary bar shygarmany ajtady Әuen bir dauysta zhүrse kosalky dauystar 2 3 kejde odan da kop boluy mүmkin Birak olardyn yrgak zhүjesi kobine negizgi әuenge bagynyshty Polifoniya klassikalyk muzyka onerine tәn stil Ogan invenciya fuga t b shygarmalar zhatady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VII tom Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8 Biekenov K Sadyrova M Әleumettanudyn tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2007 344 bet ISBN 9965 822 10 7Osy makala kazak mәdenieti turaly bastama bolyp tabylady Buny tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz