Ашарату мубашшара, (арабша: العشرة المبشرون بالجنة) - көзі тірісінде жәннатпен сүйіншіленген Мұхаммед пайғамбардың он сахабасы. Ашарату мубашшара терминологияда он сахабаға қолданылатын термин.
Олар жайлы хадисте
Мұхаммед пайғамбар хадисінде былай деген: "Мына кісілер Жәннатқа кіреді:
- Әбу Бәкір,
- Омар,
- Осман ибн Аффан,
- Әли ибн Әбу Талиб
- Зүбәйір ибн Әууәм,
- Талха ибн Ұбайдуллаһ,
- Сағд ибн Әбу Уаққас,
- Әбу Ұбайда ибн Жаррах,
- Абдуррахман ибн Ауф
- Сағид бин Зәйд
Басқада сүйіншіленген сахабалар болған
Көзі тірісінде Жәннәтпен сүйіншіленген осы он кісіден бөлек басқалар да бар. Алайда есімдері бірге аталған сахабалар осылар. Аттары аталмаған басқа сахабалар жәннатқа кірмейді деген сөз емес. Өйткені сахабаларға Аллаһ тағала разы екендігін білдіретін Құранда көптеген аяттар бар.. Демек, Аллаһ тағала разы болған құлдарын Жәннатқа кіргізері сөзсіз. Алайда, жоғарыда атап кеткендей, олардың арасынан да дәрежелері әр түрлі сахабалар ұшырасады. Бұл сахабалардың көз тірісінде Жәннатпен сүйіншіленуінің өзіндік бірнеше себебі бар: Кей уақытта жасалған істің басқа кезде жасалған істерден артықшылығы болады. Бұл сахабалар Исламның алғашқы қиын-қыстау кезеңінде мұсылмандықты қабылдады. Пайғамбар Меккеде Исламды уағыздай бастаған алғашқы кезде (өзгелердің теріс айналғандарына қарамастан), олар Құранның әмірлеріне құлай сеніп, мойынсұнды. Қауіп-қатерге толы сол күндері көзсіз ержүректілік танытқандар болмаса, мұсылман болуға кез келгеннің батылы бара бермейтін. Хазірет Әбу Бәкір: “Басымызды өлімге тікпейінше сыртқа шығуға да, бір жерге кіруге де жүрексінетінбіз”,–деуі арқылы сол күндердің көз көрген қиыншылығын тілге тиек еткен.
Бұлардың ешқайсысы алған бетінен қайтпай, Пайғамбардың жан серіктері болып, Исламды шынайы көңілмен қабылдап, өмірлерінің соңына дейін қасиетті жолдан бас тартпады. Олардың барлығы Аллаһ тағала тарапынан әмір түскен кезде бала-шаға, мал-мүліктен айрылып қалу қаупіне қарамастан, қиындыққа көз жұмып, тәуекелге бел байлап һижрет етті. Бұлардың арасында шетелдермен қатынасып саудамен айналысарлықтай аса бай Абдуррахман ибн Ауфтың бәрін тастап Мәдинаға көшіп келгенінде, өмірін қайта бастауына тура келгендігін айта кету керек. Демек, олар бір ғана мақсатты көздеді: тек қана Аллаһтың разылығына бөлену.
Жәннатпен сүйіншіленген бұл он кісінің ортақ ерекшеліктерінің бірі – ел тізгінін ұстай алатын парасаттылықты иеленуі. Әу бастағы төрт халифаның өмірі бұған дәлел. Хазірет Пайғамбардың “Үмбетімнің сенімдісі” деген марапатына ие болған Әбу Ұбайданың бойында әйгілі қолбасшы Халидті он орап аларлық парасаттылық бар еді. Міне, осындай қабілеттеріне, дара қасиеттеріне қарамастан Пайғамбарға еруі – ардақтылықтың үлгісі болатын. Аты аталған тұлғалардың бәрі текті жерден шыққан. Хазірет Әлидің әкесі аса дәулетті болмаса да, Меккеде сөзі өтетін беделді кісілердің бірі еді. Исламның болашағы бұлдыр тартып тұрса да байлық пен шеншекпенге көз сатпай, бастарын қатерге тіккендігі үлкен жанқиярлықтың белгісі емей немене?! Олардың ешбірі дүниеге бас имеді. Керек жерінде Хазірет Осман бес жүз түйені үстіндегі жүгімен қоса садақаға берсе, Абдуррахман ибн Ауф дүниесінің ауырлығынан Жәннатқа кірерде кеш қалатынын естіп, қолындағы бар затын көзі қиып, тегіс Аллаһтың ақ жолына жұмсай білді.
Исламның аяғын тәй-тәй басқан алғашқы кезеңінде қиындыққа кеудесін тосушылардың бірі болуы олардың дәрежесін басқалардан ерекшелеп жоғары көтерді. Бұлардың ішінен дәрежесі жағынан төрт халифа ең алда келеді. Ендігі жерде солардың өмірлеріне қысқаша тоқталу арқылы сахабалардың дәуірі, олардың сіңірген еңбектері жайлы мәлімет беруге тырысамыз.
туған, қайтыс болған жылдары
Жәннатпен сүйншіленген он сахабаның туған, қайтыс болған жылдары | ||||||
Есімдері | Арабша жазылуы | туған жылы | Қайтыс болған жылы | |||
Әбу Бәкір | أبو بكر | 570 | 634 | |||
Омар | عمر بن الخطّاب | 584 | 644 | |||
Осман ибн Аффан | عثمان بن عفّان | 579 | 656 | |||
Әли ибн Әбу Талиб | علي بن أﺑﻲ طالب | 599 | 661 | |||
Талха ибн Ұбайдуллаһ | طلحة بن عبيد الله | 597 | 656 | |||
Зүбәйір ибн Әууәм | الزبير بن العوّام | 594 | 656 | |||
Абдуррахман ибн Ауф | عبد الرحمن بن عوف | ? | 652 | |||
Сағд ибн Әбу Уаққас | سعد بن أبي وقّاص | 595 | 664 | |||
Әбу Ұбайда ибн Жаррах | أبو عبيدة بن الجراح | 584 | 640 | |||
Саид ибн Зәйд | سعيد بن زيد | 594 | 673 |
Дереккөздер
- Араб википедиясы
- Саңлақ сахабалар. Алау Әділбаев. Алматы-2010ж. 31-бет.
- رواه الترمذي في سننه عن عبد الرحمن بن عوف، رقم: 3680.
- رواه ابن حجر العسقلاني في كتابه تخريج مشكاة المصابيح، عن عبد الرحمن بن عوف، ج5، ص436.
- رواه السيوطي في كتابه الجامع الصغير، رقم: 73، عن عبد الرحمن بن عوف و سعيد بن زيد، وقال عنه: صحيح.
- رواه أحمد بن حنبل في مسنده عن عبد الرحمن بن عوف، ج3، ص136، وصححه أحمد شاكر.
- رواه النسائي في كتابه سنن النسائي|السنن الكبرى عن عبد الرحمن بن عوف و سعيد بن زيد، رقم:8193، و8194.
- Қараңыз: Мәидә, 119; Тәубе 110; Фатх, 118; Мужәдәлә, 22; Бәййінә, 8
- Саңлақ сахабалар. Алау Әділбаев. Алматы-2010ж. 31-33беттер.
- Ағылшын википедиясы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Asharatu mubashshara arabsha العشرة المبشرون بالجنة kozi tirisinde zhәnnatpen sүjinshilengen Muhammed pajgambardyn on sahabasy Asharatu mubashshara terminologiyada on sahabaga koldanylatyn termin Osman sozinin arabsha zhazyluy Stambul Ajya SofiyaMuhammed on zhakta zhәne Әli sol zhakta sozderinin arabsha zhazyluyOlar zhajly hadisteMuhammed pajgambar hadisinde bylaj degen Myna kisiler Zhәnnatka kiredi Әbu Bәkir Omar Osman ibn Affan Әli ibn Әbu Talib Zүbәjir ibn Әuuәm Talha ibn Ұbajdullaһ Sagd ibn Әbu Uakkas Әbu Ұbajda ibn Zharrah Abdurrahman ibn Auf Sagid bin ZәjdBaskada sүjinshilengen sahabalar bolganKozi tirisinde Zhәnnәtpen sүjinshilengen osy on kisiden bolek baskalar da bar Alajda esimderi birge atalgan sahabalar osylar Attary atalmagan baska sahabalar zhәnnatka kirmejdi degen soz emes Өjtkeni sahabalarga Allaһ tagala razy ekendigin bildiretin Қuranda koptegen ayattar bar Demek Allaһ tagala razy bolgan kuldaryn Zhәnnatka kirgizeri sozsiz Alajda zhogaryda atap ketkendej olardyn arasynan da dәrezheleri әr tүrli sahabalar ushyrasady Bul sahabalardyn koz tirisinde Zhәnnatpen sүjinshilenuinin ozindik birneshe sebebi bar Kej uakytta zhasalgan istin baska kezde zhasalgan isterden artykshylygy bolady Bul sahabalar Islamnyn algashky kiyn kystau kezeninde musylmandykty kabyldady Pajgambar Mekkede Islamdy uagyzdaj bastagan algashky kezde ozgelerdin teris ajnalgandaryna karamastan olar Қurannyn әmirlerine kulaj senip mojynsundy Қauip katerge toly sol kүnderi kozsiz erzhүrektilik tanytkandar bolmasa musylman boluga kez kelgennin batyly bara bermejtin Haziret Әbu Bәkir Basymyzdy olimge tikpejinshe syrtka shyguga da bir zherge kiruge de zhүreksinetinbiz deui arkyly sol kүnderdin koz korgen kiynshylygyn tilge tiek etken Bulardyn eshkajsysy algan betinen kajtpaj Pajgambardyn zhan serikteri bolyp Islamdy shynajy konilmen kabyldap omirlerinin sonyna dejin kasietti zholdan bas tartpady Olardyn barlygy Allaһ tagala tarapynan әmir tүsken kezde bala shaga mal mүlikten ajrylyp kalu kaupine karamastan kiyndykka koz zhumyp tәuekelge bel bajlap һizhret etti Bulardyn arasynda sheteldermen katynasyp saudamen ajnalysarlyktaj asa baj Abdurrahman ibn Auftyn bәrin tastap Mәdinaga koship kelgeninde omirin kajta bastauyna tura kelgendigin ajta ketu kerek Demek olar bir gana maksatty kozdedi tek kana Allaһtyn razylygyna bolenu Zhәnnatpen sүjinshilengen bul on kisinin ortak erekshelikterinin biri el tizginin ustaj alatyn parasattylykty ielenui Әu bastagy tort halifanyn omiri bugan dәlel Haziret Pajgambardyn Үmbetimnin senimdisi degen marapatyna ie bolgan Әbu Ұbajdanyn bojynda әjgili kolbasshy Halidti on orap alarlyk parasattylyk bar edi Mine osyndaj kabiletterine dara kasietterine karamastan Pajgambarga erui ardaktylyktyn үlgisi bolatyn Aty atalgan tulgalardyn bәri tekti zherden shykkan Haziret Әlidin әkesi asa dәuletti bolmasa da Mekkede sozi otetin bedeldi kisilerdin biri edi Islamnyn bolashagy buldyr tartyp tursa da bajlyk pen shenshekpenge koz satpaj bastaryn katerge tikkendigi үlken zhankiyarlyktyn belgisi emej nemene Olardyn eshbiri dүniege bas imedi Kerek zherinde Haziret Osman bes zhүz tүjeni үstindegi zhүgimen kosa sadakaga berse Abdurrahman ibn Auf dүniesinin auyrlygynan Zhәnnatka kirerde kesh kalatynyn estip kolyndagy bar zatyn kozi kiyp tegis Allaһtyn ak zholyna zhumsaj bildi Islamnyn ayagyn tәj tәj baskan algashky kezeninde kiyndykka keudesin tosushylardyn biri boluy olardyn dәrezhesin baskalardan erekshelep zhogary koterdi Bulardyn ishinen dәrezhesi zhagynan tort halifa en alda keledi Endigi zherde solardyn omirlerine kyskasha toktalu arkyly sahabalardyn dәuiri olardyn sinirgen enbekteri zhajly mәlimet beruge tyrysamyz tugan kajtys bolgan zhyldaryZhәnnatpen sүjnshilengen on sahabanyn tugan kajtys bolgan zhyldaryEsimderi Arabsha zhazyluy tugan zhyly Қajtys bolgan zhyly 01 Әbu Bәkir أبو بكر 01 570 01 63402 Omar عمر بن الخط اب 04 584 03 64403 Osman ibn Affan عثمان بن عف ان 02 579 05 65604 Әli ibn Әbu Talib علي بن أﺑﻲ طالب 09 599 08 66105 Talha ibn Ұbajdullaһ طلحة بن عبيد الله 08 597 06 65606 Zүbәjir ibn Әuuәm الزبير بن العو ام 06 594 07 65607 Abdurrahman ibn Auf عبد الرحمن بن عوف 10 04 65208 Sagd ibn Әbu Uakkas سعد بن أبي وق اص 07 595 09 66409 Әbu Ұbajda ibn Zharrah أبو عبيدة بن الجراح 03 584 02 64010 Said ibn Zәjd سعيد بن زيد 05 594 10 673DerekkozderArab vikipediyasy Sanlak sahabalar Alau Әdilbaev Almaty 2010zh 31 bet رواه الترمذي في سننه عن عبد الرحمن بن عوف رقم 3680 رواه ابن حجر العسقلاني في كتابه تخريج مشكاة المصابيح عن عبد الرحمن بن عوف ج5 ص436 رواه السيوطي في كتابه الجامع الصغير رقم 73 عن عبد الرحمن بن عوف و سعيد بن زيد وقال عنه صحيح رواه أحمد بن حنبل في مسنده عن عبد الرحمن بن عوف ج3 ص136 وصححه أحمد شاكر رواه النسائي في كتابه سنن النسائي السنن الكبرى عن عبد الرحمن بن عوف و سعيد بن زيد رقم 8193 و8194 Қaranyz Mәidә 119 Tәube 110 Fath 118 Muzhәdәlә 22 Bәjjinә 8 Sanlak sahabalar Alau Әdilbaev Almaty 2010zh 31 33better Agylshyn vikipediyasy