Қазақстан Парламентінің Сенаты — Республиканың заң шығару органының жоғарғы палатасы.
Қазақстан Парламентінің Сенаты | |
VIII-шақырылым | |
Қазақстан елтаңбасы | |
Мемлекет | |
---|---|
Түрі | |
Түрі | Парламенттің жоғарғы палатасы |
Сайлану мерзімі | 6 жыл |
Басшылығы | |
Төрағасы | Мәулен Әшімбаев |
Жақып Асанов | |
Ольга Перепечина | |
Құрылымы | |
| |
Фракциялары | Партиясыз: 40 депутат Номинацияланған: 10 депутат |
Сайлауы | |
Дауыс беру жүйесі | 40 депутатты мәслихаттар жанама сайлайды, 10 депутатты Президент тағайындайды |
Соңғы сайлауы |
|
Жиналыс залы | |
| |
Штаб-пәтері | |
Тарихы | |
Құрылуы | (1995 жыл) |
Ізашары | Бірпалаталы Қазақстан Жоғарғы Кеңесі |
senate.parlam.kz | |
50 депутаттан тұратын Сенаттағы 40 депутатты жергілікті мәслихаттар жанама сайлайды және қалған 10 депутатты Президент тағайындайды. Сенат депутаттарының өкiлеттiк мерзiмi — 6 жыл. Сенаттың спикері оның Төрағасы деп аталады, бұл лауазымның қазіргі иесі — Мәулен Әшімбаев.
Сайлау жүйесі
Қазақстан Сенаты 50 мүшесінің 40 депутатын 17 облыс пен үш республикалық маңызы бар қаланың мәслихаттары алты жылға жанама түрде сайлайды. Олар бірден сайланбайды: үш жыл сайын әр облыс пен қаладан бір-бірден жиырмасы сайланады. Қалған 10 депутатты президент тағайындайды, олардың жартысын Қазақстан халқы ассамблеясы ұсынады.
Тарихы
Бірінші шақырылым (1996–1999)
Бірінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі 1996 жылғы 30 қаңтарда бірінші сессияның ашылуымен басталып, екінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталған күні 1999 жылғы 30 қарашада аяқталды.
1995 жылғы желтоқсанда болған сайлауда Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының 40 депутаты Қазақстанның 19 облысынан және астанасынан 2 адамнан сайланды. Сенаттың жеті депутатын Президент тағайындады.
1995 жылы 2 жылға сайланған Сенат депутаттарының өкілеттік мерзімі аяқталуына байланысты, 1997 жылғы 8 қазанда Сенат депутаттарын 4 жылға сайлау болып өтті. Облыстардың оңтайландырылуы нәтижесінде республиканың 14 облысы мен Алматы қаласы бойынша сайлау тағайындалды.
1997 жылғы қазанда Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенатына 15 депутат сайланды.
Ақмола қаласының Қазақстан Республикасының астанасы деп жариялануына байланысты 1998 жылғы 11 ақпанда Ақмола қаласы бойынша Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты депутаттарының сайлауы болып өтті.
Екінші шақырылым (1999–2004)
Екінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі оның 1999 жылғы 1 желтоқсанда бірінші сессиясының ашылуымен басталып, үшінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталған күні 2004 жылғы 2 қарашада аяқталды.
1995 жылы 4 жылға сайланған Сенат депутаттарының өкілеттік мерзімі аяқталуына байланысты 1999 жылғы 17 қыркүйекте Сенат депутаттарын 6 жылға сайлау болып өтті.
1997 жылы сайланған Сенат депутаттарының өкілеттіктері сәйкес екінші сайланымда 2002 жылғы желтоқсанға дейін жалғасты.
Үшінші шақырылым (2004–2007)
Үшінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттіктері 2004 жылғы 3 қарашада оның бірінші сессиясы ашылуымен басталып, төртінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталған күні 2007 жылғы 1 қыркүйекте аяқталды.
2005 жылғы желтоқсанда 1999 жылғы 17 қыркүйекте сайланған Сенат депутаттарының өкілеттік мерзімінің аяқталуына байланысты 2005 жылғы 19 тамызда Сенат депутаттарын сайлау болып өтті.
2002 жылы сайланған Сенат депутаттарының өкілеттіктері конституциялық нормаларға сәйкес үшінші сайланымда жалғасты.
Төртінші шақырылым (2007–2012)
Төртінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі 2007 жылғы 2 қыркүйекте оның бірінші сессиясы ашылуымен басталып, бесінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталған күні 2012 жылғы 19 қаңтарда аяқталды.
2007 жылғы мамырда Қазақстан Республикасы Конституциясына енгізілген өзгерістерге сәйкес 2007 жылғы 29 тамызда ел Президентінің Жарлығымен Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының тағы 8 депутаты тағайындалды.
2002 жылы сайланған Сенат депутаттарының өкілеттіктері төртінші сайланымда 2008 жылғы желтоқсанға дейін жалғасты.
2005 жылы сайланған және тағайындалған Сенат депутаттарының өкілеттіктері 2011 жылғы қыркүйекке дейін жалғасты.
2011 жылғы 19 тамызда Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты депутаттарының сайланатын жартысы бойынша кезекті сайлау өтті.
2011 жылғы 23 қарашада Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен 7 депутаты тағайындалды, олардың өкілеттігі 2017 жылы аяқталады.
Бесінші шақырылым (2012–2016)
Бесінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі 2012 жылғы 20 қаңтарда оның бірінші сессиясы ашылуымен басталып, алтыншы шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталуымен аяқталды.
Қазақстан Республикасы Парламентінің бесінші сайланымында 2008 жылы және 2011 жылы сайланған, 2007 жылы және 2011 жылы тағайындалған Сенат депутаттарының өкілеттігі, конституциялық нормаларға сәйкес, жалғаса береді.
2013 жылғы 26 тамызда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен 2007 жылғы тамызда тағайындалған Сенат депутатының өкілеттігі аяқталуына байланысты Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының 8 депутаты тағайындалды.
2014 жылғы 1 қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес Сенат депутаттарының сайлауы өтті.
2014 жылы сайланған депутаттарын тіркеуге байланысты 2008 жылы сайланған депутаттардың өкілеттігі тоқтатылды.
Алтыншы шақырылым (2016–2021)
Алтыншы шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі 2016 жылғы 25 наурызда оның бірінші сессиясы ашылуымен басталып, жетінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталуымен аяқталды.
Қазақстан Республикасы Парламентінің бесінші сайланымында 2011, 2014 жылдары сайланған, 2011, 2013 жылдары тағайындалған Сенат депутаттарының өкілеттігі, конституциялық нормаларға сәйкес, жалғаса береді.
2017 жылғы 28 маусымда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес Сенат депутаттарының сайлауы өтті.
2017 жылы сайланған депутаттарын тіркеуге байланысты 2011 жылы сайланған депутаттардың өкілеттігі 30 маусымда тоқтатылды.
2018 жылғы қазанда Шымкент қаласынан, республикалық маңызы бар қала ретінде, екі Сенат депутатының сайлауы өтті.
2020 жылғы 12 тамызда Сенат депутаттарының сайлауы өтті.
2020 жылғы сайланған депутаттарын тіркеуге байланысты 2014 жылғы сайланған Сенат депутаттарының өкілеттігі 28 тамызда тоқтатылды.
Жетінші шақырылым (2021–2023)
Жетінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі 2021 жылғы 15 қаңтарда оның бірінші сессиясы ашылуымен басталып, сегізінші шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының жұмысы басталғанға дейін жалғасады.
Қазақстан Республикасы Парламентінің алтыншы шақырылымдағы 2017 және 2020 жылдары сайланған, 2017 және 2019 жылдары тағайындалған Сенат депутаттарының өкілеттігі, конституциялық нормаларға сәйкес жалғаса береді.
Республикада үш жаңа облыстың құрылуына байланысты осы облыстардан Сенат депутаттарының сайлауы белгіленді. 2022 жылғы 24 тамызда жаңа алты Сенат депутатының сайлауы өтті.
Сегізінші шақырылым (2023–)
Жетінші шақырылым ерте таратылып, 2023 жылы жаңа парламент сайлауы жарияланды. Сегізінші сайланым Сенаты өз қызметін 2023 жылдың 29 наурызында бастады.
Басшылығы
Төраға
— Сенаттың спикері, депутаттар арасында арқылы сайланады. Сенат кандидатурасын Президент ұсынады.
Төраға орынбасары
екі бар, олар Сенат жасаған бұйрықтардың орындалуын қадағалайды. Төраға орынбасарларын Сенат депутаттары сайлайды, кандидатурасын Төрағаның өзі ұсынады.
Комитеттер
- Конституциялық заңнама, сот жүйесі және құқық қорғау органдары комитеті
- Қаржы және бюджет комитеті
- Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік комитеті
- Экономикалық саясат, инновациялық даму және кәсіпкерлік комитеті
- Әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитеті
- Аграрлық мәселелер, табиғатты пайдалану және ауылдық аумақтарды дамыту комитеті
Талдау мектебі
2022 жылдан бастап Сенат жанында Талдау мектебі жұмыс атқарады.
Дереккөздер
- Хассенханова, Ғалия Kazakh Central Election Commission Approves Calendar Plan for Senate Election in January (ағыл.). (28 November 2022). Тексерілді, 26 қараша 2023.
- Сатыбалдина, Әсел What You Need to Know About Senate Election in Kazakhstan This Week (ағыл.). (12 January 2023). Тексерілді, 26 қараша 2023.
- Сенат тарихы - Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенаты. Қазақстан Сенатының ресми сайты. Тексерілді, 26 шілде 2023.
- https://senate.parlam.kz/kk-KZ/committees
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan Parlamentinin Senaty Respublikanyn zan shygaru organynyn zhogargy palatasy Қazakstan Parlamentinin SenatyVIII shakyrylymҚazakstan eltanbasyMemleket ҚazakstanTүriTүriParlamenttin zhogargy palatasySajlanu merzimi6 zhylBasshylygyToragasyMәulen Әshimbaev 4 mamyr 2020 zhyldan beriZhakyp Asanov 26 kantar 2023 zhyldan beriOlga Perepechina 27 kantar 2022 zhyldan beriҚurylymyFrakciyalary Partiyasyz 40 deputat Nominaciyalangan 10 deputatSajlauyDauys beru zhүjesi40 deputatty mәslihattar zhanama sajlajdy 10 deputatty Prezident tagajyndajdySongy sajlauyZhinalys zalyShtab pәteriAstana ҚazakstanTarihyҚuryluy1995 zhylIzasharyBirpalataly Қazakstan Zhogargy Kenesisenate parlam kzBul үlgini koru ondeu 50 deputattan turatyn Senattagy 40 deputatty zhergilikti mәslihattar zhanama sajlajdy zhәne kalgan 10 deputatty Prezident tagajyndajdy Senat deputattarynyn okilettik merzimi 6 zhyl Senattyn spikeri onyn Toragasy dep atalady bul lauazymnyn kazirgi iesi Mәulen Әshimbaev Sajlau zhүjesiҚazakstan Senaty 50 mүshesinin 40 deputatyn 17 oblys pen үsh respublikalyk manyzy bar kalanyn mәslihattary alty zhylga zhanama tүrde sajlajdy Olar birden sajlanbajdy үsh zhyl sajyn әr oblys pen kaladan bir birden zhiyrmasy sajlanady Қalgan 10 deputatty prezident tagajyndajdy olardyn zhartysyn Қazakstan halky assambleyasy usynady TarihyBirinshi shakyrylym 1996 1999 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 1 sajlanym deputattary Birinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi 1996 zhylgy 30 kantarda birinshi sessiyanyn ashyluymen bastalyp ekinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastalgan kүni 1999 zhylgy 30 karashada ayaktaldy 1995 zhylgy zheltoksanda bolgan sajlauda Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senatynyn 40 deputaty Қazakstannyn 19 oblysynan zhәne astanasynan 2 adamnan sajlandy Senattyn zheti deputatyn Prezident tagajyndady 1995 zhyly 2 zhylga sajlangan Senat deputattarynyn okilettik merzimi ayaktaluyna bajlanysty 1997 zhylgy 8 kazanda Senat deputattaryn 4 zhylga sajlau bolyp otti Oblystardyn ontajlandyryluy nәtizhesinde respublikanyn 14 oblysy men Almaty kalasy bojynsha sajlau tagajyndaldy 1997 zhylgy kazanda Қazakstan Respublikasy Parlamentinin Senatyna 15 deputat sajlandy Akmola kalasynyn Қazakstan Respublikasynyn astanasy dep zhariyalanuyna bajlanysty 1998 zhylgy 11 akpanda Akmola kalasy bojynsha Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senaty deputattarynyn sajlauy bolyp otti Ekinshi shakyrylym 1999 2004 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 2 sajlanym deputattary Ekinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi onyn 1999 zhylgy 1 zheltoksanda birinshi sessiyasynyn ashyluymen bastalyp үshinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastalgan kүni 2004 zhylgy 2 karashada ayaktaldy 1995 zhyly 4 zhylga sajlangan Senat deputattarynyn okilettik merzimi ayaktaluyna bajlanysty 1999 zhylgy 17 kyrkүjekte Senat deputattaryn 6 zhylga sajlau bolyp otti 1997 zhyly sajlangan Senat deputattarynyn okilettikteri sәjkes ekinshi sajlanymda 2002 zhylgy zheltoksanga dejin zhalgasty Үshinshi shakyrylym 2004 2007 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 3 sajlanym deputattary Үshinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettikteri 2004 zhylgy 3 karashada onyn birinshi sessiyasy ashyluymen bastalyp tortinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastalgan kүni 2007 zhylgy 1 kyrkүjekte ayaktaldy 2005 zhylgy zheltoksanda 1999 zhylgy 17 kyrkүjekte sajlangan Senat deputattarynyn okilettik merziminin ayaktaluyna bajlanysty 2005 zhylgy 19 tamyzda Senat deputattaryn sajlau bolyp otti 2002 zhyly sajlangan Senat deputattarynyn okilettikteri konstituciyalyk normalarga sәjkes үshinshi sajlanymda zhalgasty Tortinshi shakyrylym 2007 2012 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 4 sajlanym deputattary Tortinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi 2007 zhylgy 2 kyrkүjekte onyn birinshi sessiyasy ashyluymen bastalyp besinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastalgan kүni 2012 zhylgy 19 kantarda ayaktaldy 2007 zhylgy mamyrda Қazakstan Respublikasy Konstituciyasyna engizilgen ozgeristerge sәjkes 2007 zhylgy 29 tamyzda el Prezidentinin Zharlygymen Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senatynyn tagy 8 deputaty tagajyndaldy 2002 zhyly sajlangan Senat deputattarynyn okilettikteri tortinshi sajlanymda 2008 zhylgy zheltoksanga dejin zhalgasty 2005 zhyly sajlangan zhәne tagajyndalgan Senat deputattarynyn okilettikteri 2011 zhylgy kyrkүjekke dejin zhalgasty 2011 zhylgy 19 tamyzda Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senaty deputattarynyn sajlanatyn zhartysy bojynsha kezekti sajlau otti 2011 zhylgy 23 karashada Қazakstan Respublikasy Prezidentinin Zharlygymen 7 deputaty tagajyndaldy olardyn okilettigi 2017 zhyly ayaktalady Besinshi shakyrylym 2012 2016 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 5 sajlanym deputattary Besinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi 2012 zhylgy 20 kantarda onyn birinshi sessiyasy ashyluymen bastalyp altynshy shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastaluymen ayaktaldy Қazakstan Respublikasy Parlamentinin besinshi sajlanymynda 2008 zhyly zhәne 2011 zhyly sajlangan 2007 zhyly zhәne 2011 zhyly tagajyndalgan Senat deputattarynyn okilettigi konstituciyalyk normalarga sәjkes zhalgasa beredi 2013 zhylgy 26 tamyzda Қazakstan Respublikasy Prezidentinin Zharlygymen 2007 zhylgy tamyzda tagajyndalgan Senat deputatynyn okilettigi ayaktaluyna bajlanysty Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senatynyn 8 deputaty tagajyndaldy 2014 zhylgy 1 kazanda Қazakstan Respublikasy Prezidentinin Zharlygyna sәjkes Senat deputattarynyn sajlauy otti 2014 zhyly sajlangan deputattaryn tirkeuge bajlanysty 2008 zhyly sajlangan deputattardyn okilettigi toktatyldy Altynshy shakyrylym 2016 2021 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 6 sajlanym deputattary Altynshy shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi 2016 zhylgy 25 nauryzda onyn birinshi sessiyasy ashyluymen bastalyp zhetinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastaluymen ayaktaldy Қazakstan Respublikasy Parlamentinin besinshi sajlanymynda 2011 2014 zhyldary sajlangan 2011 2013 zhyldary tagajyndalgan Senat deputattarynyn okilettigi konstituciyalyk normalarga sәjkes zhalgasa beredi 2017 zhylgy 28 mausymda Қazakstan Respublikasy Prezidentinin Zharlygyna sәjkes Senat deputattarynyn sajlauy otti 2017 zhyly sajlangan deputattaryn tirkeuge bajlanysty 2011 zhyly sajlangan deputattardyn okilettigi 30 mausymda toktatyldy 2018 zhylgy kazanda Shymkent kalasynan respublikalyk manyzy bar kala retinde eki Senat deputatynyn sajlauy otti 2020 zhylgy 12 tamyzda Senat deputattarynyn sajlauy otti 2020 zhylgy sajlangan deputattaryn tirkeuge bajlanysty 2014 zhylgy sajlangan Senat deputattarynyn okilettigi 28 tamyzda toktatyldy Zhetinshi shakyrylym 2021 2023 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 7 sajlanym deputattary Zhetinshi shakyrylgan Қazakstan Respublikasy Parlamentinin okilettigi 2021 zhylgy 15 kantarda onyn birinshi sessiyasy ashyluymen bastalyp segizinshi shakyrylgan Parlamenttin birinshi sessiyasynyn zhumysy bastalganga dejin zhalgasady Қazakstan Respublikasy Parlamentinin altynshy shakyrylymdagy 2017 zhәne 2020 zhyldary sajlangan 2017 zhәne 2019 zhyldary tagajyndalgan Senat deputattarynyn okilettigi konstituciyalyk normalarga sәjkes zhalgasa beredi Respublikada үsh zhana oblystyn kuryluyna bajlanysty osy oblystardan Senat deputattarynyn sajlauy belgilendi 2022 zhylgy 24 tamyzda zhana alty Senat deputatynyn sajlauy otti Segizinshi shakyrylym 2023 Tolyk makalasy Қazakstan Parlamenti Senatynyn 8 sajlanym deputattary Zhetinshi shakyrylym erte taratylyp 2023 zhyly zhana parlament sajlauy zhariyalandy Segizinshi sajlanym Senaty oz kyzmetin 2023 zhyldyn 29 nauryzynda bastady BasshylygyToraga Tolyk makalasy Tolyk makalasy Қazakstan Respublikasy Parlamenti Senatynyn toragalary Senattyn spikeri deputattar arasynda arkyly sajlanady Senat kandidaturasyn Prezident usynady Toraga orynbasary Tolyk makalasy eki bar olar Senat zhasagan bujryktardyn oryndaluyn kadagalajdy Toraga orynbasarlaryn Senat deputattary sajlajdy kandidaturasyn Toraganyn ozi usynady KomitetterKonstituciyalyk zannama sot zhүjesi zhәne kukyk korgau organdary komiteti Қarzhy zhәne byudzhet komiteti Halykaralyk katynastar korganys zhәne kauipsizdik komiteti Ekonomikalyk sayasat innovaciyalyk damu zhәne kәsipkerlik komiteti Әleumettik mәdeni damu zhәne gylym komiteti Agrarlyk mәseleler tabigatty pajdalanu zhәne auyldyk aumaktardy damytu komitetiTaldau mektebi2022 zhyldan bastap Senat zhanynda Taldau mektebi zhumys atkarady DerekkozderHassenhanova Ғaliya Kazakh Central Election Commission Approves Calendar Plan for Senate Election in January agyl 28 November 2022 Tekserildi 26 karasha 2023 Satybaldina Әsel What You Need to Know About Senate Election in Kazakhstan This Week agyl 12 January 2023 Tekserildi 26 karasha 2023 Senat tarihy Қazakstan Respublikasy Parlamentinin Senaty Қazakstan Senatynyn resmi sajty Tekserildi 26 shilde 2023 https senate parlam kz kk KZ committees