Қарайым тілі түркі тілдері жанұясының қыпшақ тобына жататын тіл Қарайым тілі Украинаның Қырым т б облыстары мен Литваның

Қарайым тілі - түркі тілдері жанұясының қыпшақ тобына жататын тіл.

Қарайым тілі Украинаның Қырым т.б. облыстары мен Литваның Тракай ауданы және Польшаға таралған. 1959 жылғы халық санағы бойынша КСРО-дағы 5900 қарайымның 16,5 %-ы ана тілін қарайым тілі деп есептеген.

Әдеби тілі жоқ, бұрын (1840 жылдан бастап) кітап, журнал басқанда көне еврей, латын, орыс алфавиттерін қолданған. Қарайым тілі үш диалектіге бөлінеді: Тракай-Литвадағы қарапайымдардың ч мен айтатын диалекті, («ач»-аш) ; галич-Батыс Украинадағы қарайымдардың ц мен айтатын диалекті, («ац»-аш); Қырым диалекті татарлардың тілінің әсерімен біраз өзгеріске ұшыраған. Ерекшеліктері: галич диалектінде басқа диалектілердегі «ө», «ү» дыбыстарының орнына «е»,»и» қолданады; «гел» («көл»), «тиш» («түс»); жіктеу есімдіктері барыс септікте «мана»,»майа» («маған»), «сана», «сайа» («саған») түрінде қолданылады. Синтаксисінде славян тілдерінің әсері күшті. Сөздік қорында бір жағынан көне сөздер сақталып қалса («өксиз» («жетім»), «өбге» («ата-баба»), т.б.), екінші жағынан орыс,поляк, литван, украин, белорус, грек, итальян тілдерінің әсері бар.

Дереккөздер

Қазақ Совет Энциклопедиясы, 1997 ж. 3-том. 478-бет

[1] Қазақ Совет Энциклопедиясы, 1997 ж. 3-том. 478-бет