Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Гемодиализ, созылмалы бүйрек жетіспеушілігі — бүйректің кез-келген үдемелі ауруларынан кейін пайда болатын, нефрондардың біртіндеп өлуінің нәтижесінде дамитын симптомокомплекс.
Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі кездесу жиілігі (1млн халық санына шаққанда) шамамен 100-200-500 құрайды. Қазіргі уақытта созылмалы бүйрек жетіспеушілігімен науқастардың саны жыл сайын 10-12% ұлғаюда.
Созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің диагностикасы
Гемодиализ ерте диагностикасы жиі қиындықтар туғызады, сонымен бірге созылмалы бүйрек жетіспеушілігі симптомсыз өтуі мүмкін, әсіресе созылмалы пиелонефрит, , кезінде.
Тұрақты нормохромды анемияның полиуриямен және артериалды гипертониямен бірге жүруінде созылмалы бүйрек жетіспеушілігі туралы ойлау қажет. Гемодиализ ерте диагностикасы лабораторлы және биохимиялық зерттеулерге негізделеді. Ең сенімді және информативті болып зәрдің максималды салыстырмалы тығыздығын (осмолярлығын), шумақтық фильтрация және қан сарысуындағы креатинин деңгейін анықтау табылады. Зимницкий сынамасында зәрдің максималды салыстырмалы тығыздығы 1018 ден төмен болуы және Реберг сынамасында шумақшалық фильтрацияның 60 мл/мин. төмен деңгейге дейін төмендеуі созылмалы бүйрек жетіспеушілігі бастапқы сатысын дәлелдейді.
Гемодиализ тексерудегі лабораторлы әдістер
Лабораторлы зерттеуде ең алдымен бүйректің функциялық жағдайын және азот қалдықтарының жиналу дәрежесін бағалау қажет. Зимницкий сынамасын өткізгенде төмен салыстырмалы тығыздықты (изо-, гипостенурия) зәрдің монотонды бөлінуі байқалады. Тұнбада формалы элементтердің құрамы азайған және протеинурия деңгейі төмендеген. Креатининнің ұсталу деңгейі және креатинуриямен бірге эндогенді креатинин деңгейі бойынша анықталатын шумақшалық фильтрация бүйрек функциясының негізгі критерийлері болып табылады.
Фильтрацияның 40 мл/мин. дейін төмендеуі айқын гемодиализ көрсетеді, ал 15-10-5 мл/мин дейін төмендеуі уремия дамығанын көрсетеді. Креатинемия деңгейі науқас жағдайы нашарлауымен бірге жоғарылайды. Асқынған гемодиализ кезінде қанда зәр қышқылының мөлшері жоғарылайды – гиперурикемия пайда болады. Перифериялық қанда токсикалық лейкоцитозбен (6,0-8,0х109/л) және нейтрофилезбен қосарланған гипохромды анемия анықталады. Тромбоциттердің агрегациясы төмендеуімен тромбоцитопения болады,ол қанағыштықтың негізгі себебі болып табылады. Сутегі иондары шығуының бұзылуы метаболикалық ацидоз пайда болуына әкеледі. Гемодиализ терминалды сатысында гиперкалиемия байқалады.
Инструменталды зерттеу әдістері
Инструменталды зерттеу әдістерінің мәліметтері гемодиализ кезінде ағзалардың жағдайы туралы маңызды ақпарат береді.
- ЭКГда – сол қарыншаның гипертрофия синдромы анықталады (АГ нәтижесінде), гиперкалиемия пайда болғанда ЭКГ өзгеруі мүмкін: ST сегменті жоғарылайды және позитивті Т тісшесінің амплитудасы жоғарылайды.
- Көз түбін тексерген кезде ауыр ретинопатия анықталады.
- Кеуде клеткасын рентгенологиялық тексергенде өкпедегі өзіне тән өзгерістер анықталады: уремиялық өкпе (сол қарыншалық жетіспеушілікке немесе өкпе капиллярларынан жоғары транссудацияға байланысты өкпе қақпасындағы екі жақты ошақты қараюлар).
- Сүйектердің рентгенографиясында олардың деминерализациясы анықталады.
- Асқазан секрециясы төмендеген, ал гастроскопиялық зерттеу кезінде шырышты қабаттың өзгерістері анықталады (атрофия көріністері басым және оның қайта құрылуы байқалады).
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Hemodialysis |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gemodializ sozylmaly bүjrek zhetispeushiligi bүjrektin kez kelgen үdemeli aurularynan kejin pajda bolatyn nefrondardyn birtindep oluinin nәtizhesinde damityn simptomokompleks Gemodializge arnalgan INNOVA kurylgysy Sozylmaly bүjrek zhetispeushiligi kezdesu zhiiligi 1mln halyk sanyna shakkanda shamamen 100 200 500 kurajdy Қazirgi uakytta sozylmaly bүjrek zhetispeushiligimen naukastardyn sany zhyl sajyn 10 12 ulgayuda Sozylmaly bүjrek zhetispeushiliginin diagnostikasyGemodializ erte diagnostikasy zhii kiyndyktar tugyzady sonymen birge sozylmaly bүjrek zhetispeushiligi simptomsyz otui mүmkin әsirese sozylmaly pielonefrit kezinde Turakty normohromdy anemiyanyn poliuriyamen zhәne arterialdy gipertoniyamen birge zhүruinde sozylmaly bүjrek zhetispeushiligi turaly ojlau kazhet Gemodializ erte diagnostikasy laboratorly zhәne biohimiyalyk zertteulerge negizdeledi En senimdi zhәne informativti bolyp zәrdin maksimaldy salystyrmaly tygyzdygyn osmolyarlygyn shumaktyk filtraciya zhәne kan sarysuyndagy kreatinin dengejin anyktau tabylady Zimnickij synamasynda zәrdin maksimaldy salystyrmaly tygyzdygy 1018 den tomen boluy zhәne Reberg synamasynda shumakshalyk filtraciyanyn 60 ml min tomen dengejge dejin tomendeui sozylmaly bүjrek zhetispeushiligi bastapky satysyn dәleldejdi Gemodializ tekserudegi laboratorly әdisterLaboratorly zertteude en aldymen bүjrektin funkciyalyk zhagdajyn zhәne azot kaldyktarynyn zhinalu dәrezhesin bagalau kazhet Zimnickij synamasyn otkizgende tomen salystyrmaly tygyzdykty izo gipostenuriya zәrdin monotondy bolinui bajkalady Tunbada formaly elementterdin kuramy azajgan zhәne proteinuriya dengeji tomendegen Kreatininnin ustalu dengeji zhәne kreatinuriyamen birge endogendi kreatinin dengeji bojynsha anyktalatyn shumakshalyk filtraciya bүjrek funkciyasynyn negizgi kriterijleri bolyp tabylady Filtraciyanyn 40 ml min dejin tomendeui ajkyn gemodializ korsetedi al 15 10 5 ml min dejin tomendeui uremiya damyganyn korsetedi Kreatinemiya dengeji naukas zhagdajy nasharlauymen birge zhogarylajdy Askyngan gemodializ kezinde kanda zәr kyshkylynyn molsheri zhogarylajdy giperurikemiya pajda bolady Periferiyalyk kanda toksikalyk lejkocitozben 6 0 8 0h109 l zhәne nejtrofilezben kosarlangan gipohromdy anemiya anyktalady Trombocitterdin agregaciyasy tomendeuimen trombocitopeniya bolady ol kanagyshtyktyn negizgi sebebi bolyp tabylady Sutegi iondary shyguynyn buzyluy metabolikalyk acidoz pajda boluyna әkeledi Gemodializ terminaldy satysynda giperkaliemiya bajkalady Instrumentaldy zertteu әdisteriInstrumentaldy zertteu әdisterinin mәlimetteri gemodializ kezinde agzalardyn zhagdajy turaly manyzdy akparat beredi EKGda sol karynshanyn gipertrofiya sindromy anyktalady AG nәtizhesinde giperkaliemiya pajda bolganda EKG ozgerui mүmkin ST segmenti zhogarylajdy zhәne pozitivti T tisshesinin amplitudasy zhogarylajdy Koz tүbin teksergen kezde auyr retinopatiya anyktalady Keude kletkasyn rentgenologiyalyk teksergende okpedegi ozine tәn ozgerister anyktalady uremiyalyk okpe sol karynshalyk zhetispeushilikke nemese okpe kapillyarlarynan zhogary transsudaciyaga bajlanysty okpe kakpasyndagy eki zhakty oshakty karayular Sүjekterdin rentgenografiyasynda olardyn demineralizaciyasy anyktalady Askazan sekreciyasy tomendegen al gastroskopiyalyk zertteu kezinde shyryshty kabattyn ozgeristeri anyktalady atrofiya korinisteri basym zhәne onyn kajta kuryluy bajkalady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tom Ortakkorda bugan katysty media sanaty bar Hemodialysis