Ньямвези (өз атауы - ваньямвези) — Танзаниядағы банту тобының халқы. Олар Виктория мен Руква көлдерінің арасында (негізінен Табора аймағында, сондай-ақ Руква, Сингида және Шиньянга аймақтарында) тұрады. Саны 2,1 млн адам. (2012, бағалау). Сукума мен ирамбаға жақын.
Ньямвези | |
ваньямвези | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
2,1 млн. | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
| |
Діні | |
дәстүрлі нанымдар, суннизм |
Тілі
Банту тілдерінің шығыс тобындағы сөйлейді. Суахили тілі де кең таралған.
Діні
Дінге сенушілер: дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбірі сүнниттік мұсылмандар, католиктер.
Кәсібі
Негізгі кәсібі – қолмен атқапрылатывн егіншілік (сорго, тары, жүгері, банан, маниок, отаршылдық кезеңде – темекі, қант қамысы), солтүстікте – мал шаруашылығы (қысқа мүйізді зебу, ешкі, қой). 19 ғасырда олар суахили жағалауымен керуен саудасына араласып, көбінесе жүк тасымалдаушы ретінде жалданды. Аң аулау-құрметті кәсіп болып саналады. Дәстүрлі түрде темір балқыту және соғу, ағаш өңдеу дамыған. Қазір көптеген Ньямвезилер Табор қаласының кәсіпорындарында жұмыс істейді.
Өмір салты
Қоғамдық ұйым – ғұрыптық қызмет атқаратын аумақтық-кландық бірлестіктер болды. Қарым-қатынас есебі матри-, патри- және билинарлық болып табылады. Дәстүрлі отбасы үлкен, патриархалдық. Жасырын би және аңшылық одақтар болды.
Шашыраңқы тау баурайындағы қоныстар конустық шөпті төбесі бар дөңгелек қаңқалы үйшіктерден тұрады. Оңтүстік аймақтарда төбесі тегіс төртбұрышты тұрғын үйлер мал шаруашылығы үшін жабық кеңістік құрайды.
Дәстүрлі киімдері - бұл былғарыдан немесе талшықтардан жасалған жамылғы. Еуропалық киімдермен алмастырылуда. Мұсылмандық киімдері суахили киіміне жақын.
Дәстүрлі тағамдары негізінен өсімдік тектес. Ешкі мен жабайы жануарлардың етін жейді. Олар сүт ішпейді.
Ән-би өнері дамыған, ерлердің би топтары - пуба, немесе бену, сонымен қатар аралас топтар бар.
Дереккөздер
- Значение слова НЬЯМВЕЗИ в Большом энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/bolshoy/2105928.html
- Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2281462
- Большая советская энциклопедия https://gufo.me/dict/bse/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B8
- Современная энциклопедия - ньямвези http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/nyamvezi
- народы мира / Ньямвези http://www.etnolog.ru/people.php?id=NYAM
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nyamvezi oz atauy vanyamvezi Tanzaniyadagy bantu tobynyn halky Olar Viktoriya men Rukva kolderinin arasynda negizinen Tabora ajmagynda sondaj ak Rukva Singida zhәne Shinyanga ajmaktarynda turady Sany 2 1 mln adam 2012 bagalau Sukuma men irambaga zhakyn NyamvezivanyamveziBүkil halyktyn sany2 1 mln En kop taralgan ajmaktar TanzaniyaTilderiDinidәstүrli nanymdar sunnizmTiliBantu tilderinin shygys tobyndagy sojlejdi Suahili tili de ken taralgan DiniDinge senushiler dәstүrli nanymdardy ustanady kejbiri sүnnittik musylmandar katolikter KәsibiNegizgi kәsibi kolmen atkaprylatyvn eginshilik sorgo tary zhүgeri banan maniok otarshyldyk kezende temeki kant kamysy soltүstikte mal sharuashylygy kyska mүjizdi zebu eshki koj 19 gasyrda olar suahili zhagalauymen keruen saudasyna aralasyp kobinese zhүk tasymaldaushy retinde zhaldandy An aulau kurmetti kәsip bolyp sanalady Dәstүrli tүrde temir balkytu zhәne sogu agash ondeu damygan Қazir koptegen Nyamveziler Tabor kalasynyn kәsiporyndarynda zhumys istejdi Өmir saltyҚogamdyk ujym guryptyk kyzmet atkaratyn aumaktyk klandyk birlestikter boldy Қarym katynas esebi matri patri zhәne bilinarlyk bolyp tabylady Dәstүrli otbasy үlken patriarhaldyk Zhasyryn bi zhәne anshylyk odaktar boldy Shashyranky tau baurajyndagy konystar konustyk shopti tobesi bar dongelek kankaly үjshikterden turady Ontүstik ajmaktarda tobesi tegis tortburyshty turgyn үjler mal sharuashylygy үshin zhabyk kenistik kurajdy Dәstүrli kiimderi bul bylgarydan nemese talshyktardan zhasalgan zhamylgy Europalyk kiimdermen almastyryluda Musylmandyk kiimderi suahili kiimine zhakyn Dәstүrli tagamdary negizinen osimdik tektes Eshki men zhabajy zhanuarlardyn etin zhejdi Olar sүt ishpejdi Әn bi oneri damygan erlerdin bi toptary puba nemese benu sonymen katar aralas toptar bar DerekkozderZnachenie slova NYaMVEZI v Bolshom enciklopedicheskom slovare https slovar cc enc bolshoy 2105928 html Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 2017 https old bigenc ru ethnology text 2281462 Bolshaya sovetskaya enciklopediya https gufo me dict bse D0 92 D0 B0 D0 BD D1 8C D1 8F D0 BC D0 B2 D0 B5 D0 B7 D0 B8 Sovremennaya enciklopediya nyamvezi http www terminy info literature modern encyclopedia nyamvezi narody mira Nyamvezi http www etnolog ru people php id NYAM