Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сүрлем – ауа жібермей консервілеу арқылы дайындалатын, ұзақ уақыт сақтау үшін ашытылған шырынды жемшөп. Сүрлемге салынатын балауса түріне қарай жүгері, күнбағыс, сұлы, сиыржоңышқа cүрлемі деп бөлінеді. Құрамында каротин, С дәрумені, аздаған мөлшерде суда еритін қант, органикалық – сүт (2%-ға дейін) және сірке (0,6%-ға дейін) қышқылдары, кейбір түрлерінде пропион, , т.б. қышқылдары кездеседі. Сүрлемді дайындау және сақтау технологиясы бұзылған жағдайда май қышқылы пайда болады. Сүрлемнің құрамында қышқылдардың болуы малдың ас қорыту органдарының қызметін жақсартады, ішек-қарын сөлі көбірек бөлінеді, азық жақсы қорытылады. Сүрлемде пішенге қарағанда қоректік заттар өте көп, каротин толық сақталады. Оның құнарлылығы өсімдіктің түріне, жинау мерзіміне, оны дайындау және сақтау әдістеріне байланысты. Өнімділігі жоғары сүрлем алу үшін жүгері дәнінің балауыздана-сүттеніп піскен кезінде, күнбағысты гүлдей бастағанда, сиыржоңышқа-сұлы және бұршақ-сұлы қоспаларын бұршақтары пайда болғанда, шабындық шөптерін масақтануы басталғанда, көпжылдық шөптердің көшетінен шөпті масақтана бастағаннан гүлдегенге дейін, бөрібұршақты сүттеніп піскен кезінде жинайды. 100 кг күнбағыс сүрлемінде 16 азықтық өлшем және 1,4 кг қорытылатын протеин, сәйкесінше жүгері сүрлемінде 20 және 1,4 кг; жоңышқа сүрлемінде 18 және 2,9 кг болады. С-нің түсі ашық қоңыр, сарғыш келеді. Қатты күйген сүрлемнің түсі қара қоңыр болады. Ашытылған капустаның, тұздалған көкөністің, бұзылған кезде – бұзылған балықтың, қидың иісі болады. Ылғалдылығы 60% болатын сүрлемнің қышқылдығы (рН) 4,0 – 4,2. С. ауыл шаруашылығы малдарының барлық түріне беріледі. Бордақылайтын және сүтті сиырлардың азық рационының 50%-ын сүрлем құрайды. Сапалы сүрлем әзірлеу үшін балаусаны дер кезінде сүрлем қоймасына жеткізіп, тығыздап салады да, үстін ауа, су өтпейтіндей етіп жабады. сүрлемнің ішкі қабатының температурасы 30 – 35 оС-тан аспау керек.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sүrlem aua zhibermej konservileu arkyly dajyndalatyn uzak uakyt saktau үshin ashytylgan shyryndy zhemshop Sүrlemge salynatyn balausa tүrine karaj zhүgeri kүnbagys suly siyrzhonyshka cүrlemi dep bolinedi Қuramynda karotin S dәrumeni azdagan molsherde suda eritin kant organikalyk sүt 2 ga dejin zhәne sirke 0 6 ga dejin kyshkyldary kejbir tүrlerinde propion t b kyshkyldary kezdesedi Sүrlemdi dajyndau zhәne saktau tehnologiyasy buzylgan zhagdajda maj kyshkyly pajda bolady Sүrlemnin kuramynda kyshkyldardyn boluy maldyn as korytu organdarynyn kyzmetin zhaksartady ishek karyn soli kobirek bolinedi azyk zhaksy korytylady Sүrlemde pishenge karaganda korektik zattar ote kop karotin tolyk saktalady Onyn kunarlylygy osimdiktin tүrine zhinau merzimine ony dajyndau zhәne saktau әdisterine bajlanysty Өnimdiligi zhogary sүrlem alu үshin zhүgeri dәninin balauyzdana sүttenip pisken kezinde kүnbagysty gүldej bastaganda siyrzhonyshka suly zhәne burshak suly kospalaryn burshaktary pajda bolganda shabyndyk shopterin masaktanuy bastalganda kopzhyldyk shopterdin koshetinen shopti masaktana bastagannan gүldegenge dejin boriburshakty sүttenip pisken kezinde zhinajdy 100 kg kүnbagys sүrleminde 16 azyktyk olshem zhәne 1 4 kg korytylatyn protein sәjkesinshe zhүgeri sүrleminde 20 zhәne 1 4 kg zhonyshka sүrleminde 18 zhәne 2 9 kg bolady S nin tүsi ashyk konyr sargysh keledi Қatty kүjgen sүrlemnin tүsi kara konyr bolady Ashytylgan kapustanyn tuzdalgan kokonistin buzylgan kezde buzylgan balyktyn kidyn iisi bolady Ylgaldylygy 60 bolatyn sүrlemnin kyshkyldygy rN 4 0 4 2 S auyl sharuashylygy maldarynyn barlyk tүrine beriledi Bordakylajtyn zhәne sүtti siyrlardyn azyk racionynyn 50 yn sүrlem kurajdy Sapaly sүrlem әzirleu үshin balausany der kezinde sүrlem kojmasyna zhetkizip tygyzdap salady da үstin aua su otpejtindej etip zhabady sүrlemnin ishki kabatynyn temperaturasy 30 35 oS tan aspau kerek SүrlemDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet