Октан

Октан, C8H18 – өзіндік иісі бар түссіз сұйықтық, қаныққан көмірсутек.Балқу t = 56,8С, қайнау t =125,67С, тығыздығы 0,7025 г/см3 (20С), октан саны 17 – 19. Суда ерімейді, тек ериді. Октан жоғарғы температурада кезінде хром катализаторлары әсерінен октендер түзеді. және басқа да бірге тікелей айдаудағы мұнай мен бензинде (10%-дай), көп мөлшерде CO мен H2-ден алынатын бензинде кездеседі. Өндірісте октанды нәтижесінде бөліп, несепнәрмен (мочевина) өңдеп, молекула елеуіштен өткізеді. Октан сутек, катализатор қатысында (500C температурада 10 – 20 кгс/см2 қысымда) ароматты көмірсутектер қоспасына (О-ксилол мен этилбензол) айналады. Бұл дегидроциклдену реакциясы – катализдік процесінің негізгілерінің бірі болып табылады. Октанды мұнайдың бензин фракциясынан алып, , т.б. еріткіштер алуда қолданады. Пиролиз нәтижесінде алынады.

Октан.

Октандар. С₈Н₁₈ формулалы алкандар. Октандардың 18 изомері белгілі, олардың физикалық қасиеттері кең аралықта өзгеріп отырады. Мәселен, олардың тығыздығы 0,7028-0,6918 г/см3 қайнау температурасы 125,6-99,2°С, балқу температурасы (-56,8°С) - (-109,5°С) аралығында өзгереді. Октандар дың бүкіл изомерлері мұнай құрамында кезігіп отырады (олардың бензиндегі жалпы мөлшері 10 %-ға дейін болуы мүмкін). Октандардың мұнай құрамында ең мол үшырасатын изомерлері - я-октан (бүкіл октандардың 40 %-ын құрайды) және , ал октандардың фазалық изомерлерінің мұнай құрамындағы үйірімділігі мейілінше аз болып келеді. Құрамында алкандары көп мұнайлардағы күшті фазаланған октандардың өзіндік үлесі олардың құрамында цикландары көп мұнайлардағы үлесімен салыстырғанда әлдеқайда аз.

Ішкі сілтемелер

• Органикалық химия

.

Сыртқы сілтемелер

Периодты химиялық элементтер системасы

Дереккөздер

1. Қазақ энциклопедиясы 7- том
2. Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0